Laatste nieuws
2 minuten leestijd

Ruimte voor keizersnede onder dwang

1 reactie

Een keizersnede zonder toestemming van de moeder moet in sommige gevallen mogelijk zijn. Het ongeboren kind heeft ook rechten, stellen artsen en juristen deze week in Medisch Contact. Instemming van de moeder is weliswaar belangrijk, maar is niet per se doorslaggevend. De groep artsen en juristen pleiten voor een ad hoc rechterlijk oordeel.

Artsen en ziekenhuizen maken een paar keer per jaar mee dat een moeder een keizersnede weigert, terwijl dat eigenlijk het beste zou zijn voor haar ongeboren kind. In het Erasmus MC komt het twee- tot driemaal per jaar voor. Wettelijk mag een keizersnede niet worden uitgevoerd zonder toestemming van de zwangere vrouw in kwestie. De WGBO (Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst) biedt geen ruimte voor een behandeling onder dwang. Ook niet als er een belang van een ander, zoals het ongeboren kind, in het spel is. Het recht op zelfbeschikking en het recht op lichamelijke integriteit staan in de weg.

En daarmee mankeert er iets ‘fundamenteel’ aan die regel, vinden juristen Cees de Groot (voormalig vicepresident en kinderrechter rechtbank Rotterdam) en Paul Vlaardingerbroek (hoogleraar familie- en jeugdrecht) en artsen Tom Schneider (voormalig gynaecoloog) en Leontien van Ravesteijn (anios gynaecologie). De cruciale vraag is of er hier sprake is van een ‘solozaak’ die alleen de moeder aangaat. Nee, vinden de artsen en juristen, die zich hebben verenigd in de ‘Beraadsgroep rechtspositie van het kind vóór de geboorte’. De geboorte kan immers uit ‘medisch oogpunt’ worden gezien als een ‘tweemanszaak’, een gezamenlijk belang van de moeder en het nog niet geboren kind.

‘Natuurlijk zal een arts moeten blijven beginnen met de vraag te stellen aan de moeder of zij toestemming geeft. Maar in geval van weigering van de moeder is het dan geen afgedane zaak en kan namens het ongeboren kind aan de rechter toestemming voor een sectio worden gevraagd.’
Hoe zal dat in de praktijk werken? De beraadsgroep adviseert artsen die met een dergelijke vraag worden geconfronteerd om voortaan de rechter te bellen. ‘Daarmee wordt de beslissing als het ware uit handen getrokken van de betrokkenen, moeder, arts en foetus, met als resultaat een bindende rechterlijke uitspraak.’

‘Als een arts naar de rechtbank heeft gebeld en wegens tijdnood niet op de rechter kan wachten, kan hij tot een spoedingreep overgaan, die daarna alsnog met terugwerkende kracht kan worden gehonoreerd.’

Redactie Medisch Contact

Het artikel in Medisch Contact nr. 2 : Spoedsectio onder dwang kan nodig zijn

zelfbeschikking
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Jansen-Tempels

    NVOG-bestuur

    Beroepsgroep gynaecologen tegen gedwongen keizersnede
    De Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) is tegen een gedwongen keizersnede, zoals die wordt bepleit door een groep artsen en rechters in een artikel in Medisch Contact. Hie...rvoor zijn meerdere redenen aan te geven.
    Voor het uitvoeren van een keizersnede is ‘Informed consent' van de zwangere nodig. Als gynaecologen tegen de wens van de zwangere handelen, schaden zij de vertrouwensrelatie met de patiënte en bestaat er een kans dat de patiënte zich aan de verloskundige zorg zal onttrekken.
    Verder zijn er op dit moment geen juridische mogelijkheden om onder dwang een keizersnede uit te voeren in het belang van het kind. Een gynaecoloog kan in een dergelijke situatie alleen een gedwongen keizersnede uitvoeren als de vrouw wilsonbekwaam is en zij ernstig nadeel zou ondervinden van een negatieve afloop van de zwangerschap. Gelet op de ernstige inbreuk op de lichamelijke integriteit die een gynaecoloog voor een keizersnede moet plegen, is uiterste terughoudendheid daarbij op zijn plaats.
    Bij de gynaecoloog ligt daarom de taak om de vrouw ervan te overtuigen dat een keizersnede in haar belang én dat van het kind is. De NVOG realiseert zich wel dat deze situatie voor de behandelaar uitermate lastig kan zijn. De gynaecoloog zal altijd zijn/haar uiterste best doen om samen met de zwangere een beslissing te nemen. Soms is dat een uitdaging, vrijwel altijd lukt het.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.