‘Roken kost Nederland jaarlijks 30 miljard euro’
Plaats een reactieRoken kost Nederland ruim 30 miljard euro per jaar, zo’n 2000 euro per persoon. Tot die conclusie komt het aan de Universiteit van Amsterdam gelieerde onderzoeksbureau SEO Economisch Onderzoek. Opdrachtgever Stichting Eindspel Tabak maakt deze resultaten vandaag openbaar met de roep om een rookverbod voor kinderen die vanaf 2017 worden geboren.
De kosten van roken werden in drie scenario’s berekend aan de hand van een vergelijking van rokend Nederland met de hypothetische situatie dat niemand in Nederland rookt of heeft gerookt. Eerst werd bepaald hoe Nederland eruit zou hebben gezien als nooit iemand had gerookt. Gekeken werd hoeveel mensen er dan meer zouden leven – ‘495 duizend, vooral ouderen’ –, hoe gezond en productief ze zouden zijn en hoeveel zorgkosten ze zouden maken. De waarde van een levensjaar in gezondheid werd vastgesteld op 60 duizend euro, waarbij in het rapport wordt opgemerkt dat economen hiervoor verschillende waardes hanteren ‘variërend van 20 duizend tot meer dan 200 duizend euro’.
In het middelste scenario zitten de kosten van roken vooral in het verlies van levensjaren, 24 miljard euro, en kwaliteit van leven, 11 miljard euro, direct gevolgd door een kleine 10 miljard euro productieverlies van al dan niet betaalde arbeid. Rokers sterven eerder dan niet-rokers. De maatschappij houdt daardoor 12,8 miljard euro aan niet-betaalde zorgkosten en pensioenuitkeringen extra in de staatskas. Daar staat tegenover dat levende rokers een extra beroep van 3,8 miljard euro op de zorg doen. De 3,4 miljard euro aan accijnzen staan in het lijstje als kosten voor rokers en baten voor nooit-rokers met als maatschappelijke som: nul.
Rien Meijerink, voormalig voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid en Zorg, is secretaris van de Stichting Eindspel Tabak, een organisatie die streeft naar een rookvrij Nederland met een bestuur van artsen en zorgbestuurders. Hij hoopt dat deze kosten-batenanalyse de opvattingen over roken verandert. Meijerink: ‘Er bestaat een beeld bij beleidsmakers, gevoed door oude berekeningen van het RIVM, dat stoppen met roken de maatschappij met extra kosten opzadelt. Deze studie toont aan dat dat onzin is.’ Wat Meijerink betreft is dat de meest opzienbarende bevinding: ‘Niet-rokers komen er neutraal uit als Nederland rookvrij wordt, ze betalen niet extra voor het feit dat rokers langer leven.’
Dus de roker draagt de kosten van roken, niet de niet-roker, concludeert het onderzoeksbureau, dat ook probeerde de baten in cijfers te vangen. Het noteerde 4,6 miljard euro aan rookgenot ieder jaar weer. ‘Als je roken als verslaving ziet, snijdt je dat door de ziel’, zegt Meijerink. ‘Maar we hebben het rookgenot toch meegeteld, omdat de economen van SEO dat belangrijk vonden.’
Op dit moment zijn de zorgkosten in het rokende Nederland nog lager dan in een wereld zonder roken, omdat rokers vaak sterven voordat ze de dure hoogbejaarde levensjaren bereiken. Maar in het rapport wordt gewaarschuwd dat de zorgkosten van roken gaan toenemen. De levensverwachting – ook van rokers – neemt toe door vooruitgang in de medische technologie en nieuwe dure therapieën doen hun intrede. Screening en immunotherapie, die het natuurlijke afweersysteem van patiënten activeert, worden als voorbeelden genoemd.
Roken is daarnaast een belangrijke oorzaak van sociaaleconomische gezondheidsverschillen, volgens het rapport een goede reden voor de overheid om in te grijpen. Laagopgeleiden hebben, vooral door aan roken gerelateerde doodsoorzaken, een zeven jaar kortere levensverwachting. De Stichting Eindspel Tabak ziet hierin voldoende reden voor stevige maatregelen en pleit voor een levenslang rookverbod voor ongeboren kinderen. Meijerink: ‘De tabaksindustrie benadert kinderen om te dienen als vervangende tabaksconsumenten voor de overleden rokers. Wij willen dat deze jonge replacement smokers er helemaal niet meer mee beginnen.’
Eva Nyst
Lees ook:
- Er zijn nog geen reacties
