Robot opereert prostaat net zo goed

Robot-geassisteerde laparoscopische prostatectomie levert dezelfde uitkomsten als een open radicale retropubische benadering. Dat is voor de eerste drie maanden in ieder geval aangetoond door Australische onderzoekers. John Yaxley e.a. schrijven over de vroege resultaten van hun gerandomiseerde studie.

De deelnemers waren mannen met een recente diagnose van niet-uitgezaaide prostaatkanker die kozen voor een operatie. Twee urologen, die beiden behoorlijk ervaren waren in de gebruikte technieken, voerden de operaties uit bij 151 mannen in de ‘open’ groep en bij 157 mannen in de ‘robot’-groep. Na 12 weken was er geen significant verschil aantoonbaar in de primaire uitkomsten (plasklachten en incontinentie, seksueel functioneren en positieve snijranden). Wel duurde de robotoperatie gemiddeld minder lang, ging het gepaard met veel minder bloedverlies en was de opnameduur korter. De mannen in deze groep ervoeren ook minder pijn 24 uur en 1 week na de operatie. Na 6 en 12 weken was dit verschil niet meer significant.

Twee jaar na inclusie zal opnieuw de balans worden opgemaakt. Die uitkomsten worden met spanning afgewacht. In een commentaar betreuren Erik Mayer en Ara Darzi de beslissing van de commissie die op basis van de tussentijdse data besloot de inclusie van nieuwe patiënten na vier jaar te stoppen, omdat er geen verschil was tussen beide groepen. Daardoor is het moeilijker om nuttige data te genereren voor de oncologische uitkomsten, namelijk biochemisch recidief (oftewel stijging van het PSA) en gebruik van adjuvante behandeling. Dat speelde al in deze studie: er was wel een verschil in positieve snijranden, maar door de kleine aantallen werd geen significantie bereikt. Daarmee laten de Australiërs misschien een gouden kans schieten om dit op deze gerandomiseerde manier te onderzoeken. Robotchirurgie wordt steeds populairder, en is in de VS nu al de meest gebruikte aanpak voor prostatectomie. Het zal moeilijk zijn om nu nog een grote studie vol te krijgen met mensen die geen voorkeur voor een van beide benaderingen hebben.

Sophie Broersen

The Lancet, 2016. Doi: 10.1016/S0140-6736(16)30592-x en 10.1016/S0140-6736(16)30588-8