Publiciteit kan spermadonoren aanzetten tot doorbreken anonimiteit

Bijna 100 spermadonoren gavan vorig jaar gehoor aan een oproep van toenmalig minister van VWS, Edith Schippers, om zich (gratis) te registreren in de Fiom KID-DNA Databank. Het grootste deel van hen had er op het moment van donatie voor gekozen om anoniem te blijven.

Sophie Bolt e.a. hebben donoren ondervraagd over de reden om zich te laten registreren. Hierover schrijven zij in Human Fertility.  

Sinds 2004 is anonieme spermadonatie niet meer toegestaan in Nederland. Naar schatting zijn voor die tijd zo’n 40.000 mensen via deze methode verwekt. Het is niet bekend hoeveel van hen hiervan op de hoogte zijn. Een deel van de kinderen die weten dat zij zijn verwekt met behulp van donorzaad, zoekt naar informatie over hun biologische vader. In Nederland laten zij zich meestal in de Fiom KID-DNA Databank inschrijven. Eind 2018 stonden daar bijna 1000 donorkinderen en 550 donoren aangemeld. Bij 185 kinderen is een match gevonden met 78 donoren, en van 335 kinderen is een halfzus of -broer gevonden.  

Bolt e.a. hebben donoren die zich sinds 2015 hebben aangemeld bij het Fiom, gevraagd een vragenlijst in te vullen. Bijna driekwart van hen voldeed hieraan. Van hen had 81 procent anoniem gedoneerd, 14 procent niet-anoniem (wat wil zeggen dat eventuele kinderen vanaf hun 16de hun identiteit mochten weten), bij de rest was sprake van beide varianten. De donoren gaven meerdere redenen op voor aanmelding bij de databank. Twee derde van de antwoorden waren gericht op het belang van het kind: dat die recht hadden om de donor vragen te stellen, of te ontmoeten. Een derde deel van de beweegredenen had betrekking op de donor zelf: willen weten of er kinderen waren verwekt met zijn sperma, en de wens om in contact met hen te komen. Overigens gaven maar twee ondervraagden alleen maar donorgeoriënteerde redenen op, ruim de helft alleen kindgerichte en de rest een combinatie van beide.  

De onderzoekers laten zien dat anonieme donoren gemotiveerd kunnen raken om zich in databanken in te schrijven, als zij daarvan op de hoogte zijn, en meer weten over het belang daarvan voor de kinderen. Ze erkennen dat ze niet weten hoe representatief de ondervraagde donoren voor de grotere groep nog niet aangemelde donoren zijn. Ze halen nog wel een relevante ontwikkeling aan: steeds meer mensen laten zich opnemen in internationale genetische databanken, nieuwsgierig naar hun achtergrond. Zo kunnen mensen er bij toeval achter komen dat zij door een donor zijn verwekt. Anderzijds kunnen donoren die van anonimiteit uitgaan, via deze route worden opgespoord als hun verwanten in dergelijke bestanden zijn opgenomen.  

Human Fertility: Anonymous Dutch sperm donors releasing their identity

Meer informative over de KID-DNA Databank is hier te vinden