Laatste nieuws
Wetenschap

Preventie van RSV-infectie voorkomt mogelijk astma

1 reactie

RSV-infecties bij gezonde vroeggeboren kinderen veroorzaken latere benauwdheidsklachten en mogelijk ook astma. 

Infectie met het respiratoir syncytieel virus (RSV) is na malaria wereldwijd de belangrijkste doodsoorzaak bij kinderen in het eerste levensjaar. Elke dag sterven 700 kinderen aan de infectie, vrijwel uitsluitend in ontwikkelingslanden. Bekend is dat bij te vroeg geboren kinderen, kinderen met een aangeboren hartafwijking, kinderen met downsyndroom, kinderen met neuromusculaire aandoeningen en ouderen die cardiopulmonaal zijn gecompromitteerd, profylaxe met palivizumab effectief is.

Na een doorgemaakte RSV-bronchiolitis ontwikkelt de helft van de kinderen regelmatig aanvallen van piepende benauwdheid. Het was onduidelijk of RSV de oorzaak is van terugkerende piepende benauwdheid of dat beide aandoeningen gevolg zijn van kwetsbare luchtwegen vanaf de geboorte. Onderzoek onder leiding van kinderarts Louis Bont (UMC Utrecht) gepubliceerd in The New England Journal of Medicine, heeft deze kip-of-eivraag nu beantwoord.

Piepende benauwdheid
Vijftien Nederlandse ziekenhuizen deden mee aan dat onderzoek waarbij de helft van 429 vroeggeboren baby’s vijf maanden lang palivizumab kreeg, en de andere helft een placebo. Van de kinderen uit de eerste groep werd 0,9 procent daadwerkelijk in het ziekenhuis opgenomen met een RSV-infectie, tegen 5,1 procent in de controlegroep. Alle kinderen werden een jaar lang gevolgd. Ouders in de behandelgroep rapporteerden in dat eerste levensjaar van hun kind in totaal 61 procent minder dagen waarop het last had van piepende ademhalingsklachten. In de behandelde groep hadden ook minder kinderen luchtwegverwijdende medicijnen nodig: 13 procent versus 23 procent in de controlegroep.

Louis Bont: ‘Dat kinderen die een RSV-infectie hebben doorgemaakt, vaak last hebben van aanvallen van piepende benauwdheid, was bekend. Maar we weten nu zeker dat het RS-virus daarvan de oorzaak is, want voorkom je RSV, dan voorkom je ook die benauwdheidsaanvallen. We denken dat het virus de luchtwegen ernstig beschadigt, en dat kinderen daardoor kwetsbaar zijn voor prikkels, zoals gewone verkoudheidsvirussen, afwisseling van koude en warmte, en sigarettenrook.’ Bont vermoedt verder dat er geen samenhang is met atopie.

Het risico op een infectie bedraagt 1 procent bij op tijd geboren kinderen, en tussen 5 en 10 procent bij te vroeg geboren kinderen. Maar de absolute getallen zijn anders: de meeste kinderen die jaarlijks in ziekenhuis worden opgenomen met een RSV-infectie zijn niet te vroeg geboren.

Natuurlijk zou het beter zijn de infectie ook bij op tijd geboren kinderen te voorkomen, meent de Utrechtse kinderarts: ‘Maar er is nu nog te veel twijfel om aan te nemen dat men hier dezelfde profylaxe kan toepassen. Een RSV-infectie verloopt bij op tijd geboren kinderen vaak ook minder ernstig.’

Waarom RVS een seizoensziekte is ­- kinderen worden vooral in de wintermaanden ziek - is onbekend. Bont: ‘We weten zelfs niet waar het virus in de zomer is. In Afrika slaat het vooral toe tijdens het regenseizoen. De virulentie hangt dus waarschijnlijk meer samen met luchtvochtigheid dan met temperatuur.’

Definitief antwoord
Momenteel zijn meerdere vaccins tegen RSV in ontwikkeling, waaronder een maternaal vaccin. Bont denkt dat veel gezondheidswinst mogelijk is als er een landelijk RSV-vaccin komt: ‘Veel meer dan wat we nu bereiken met passieve immunisatie door middel van palivizumab.’ Ook al omdat benauwdheidsklachten een voorbode kunnen zijn van astma later in het leven, is preventie van RSV bronchiolitis belangrijk. Bont: ‘Kunnen we astma bij kinderen voorkomen met RSV-preventie? Dat weten we nog niet, maar over een aantal jaar zullen we hier het definitieve antwoord op geven.’ HM


beeld: Getty Images
beeld: Getty Images
Wetenschap
  • Henk Maassen

    Henk Maassen is journalist bij Medisch Contact, met speciale belangstelling voor psychiatrie en neurowetenschappen, sociale geneeskunde en economie van de gezondheidszorg.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • H. Talma

    sociaal-geneeskundige/jeugdarts np, HOORN NH

    de relatie tussen RS-virus en astma klinkt op basis van praktijkervaring logisch. Wat mij ook is opgevallen is de relatie tussen RS-virusinfecties en prematuriteit(mogelijk ook dysmaturiteit). Ook hier zit ik met de vraag wat is de kip en wat is het ...ei. Deze kinderen zitten ook vaker op het speciaal onderwijs. Henk Talma

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.