Peter Gøtzsche verwijderd uit bestuur Cochrane
3 reacties
De Cochrane Collaboration verkeert in een bestuurscrisis, nu de ‘governing board’ van de organisatie deze week een van haar meest prominente leden ontsloeg: de Deense arts Peter Gøtzsche.
Zes van de dertien leden stemden voor de maatregel, terwijl elf leden hun stem uitbrachten. Vier leden van het bestuur zijn inmiddels ook opgestapt.
Gøtzsche zelf spreekt van een besluit zonder precedent, dat hij verder kwalificeert als ‘disproportioneel en beschadigend voor de Cochrane’. De organisatie verwijt Gøtzsche een sinds 2003 bestaand ‘gedragspatroon’ dat in het geheel niet in overeenstemming is met de principes en het bestuur van de Cochrane Collaboration. Het besluit, zo laat de organisatie met nadruk weten, heeft niets te maken met inperking van de vrije meningsuiting of het wetenschappelijk debat. Maar: ‘Onze staf en onze leden hebben het recht hun werk te doen zonder intimidatie of persoonlijke aanvallen.’
Peter Gøtzsche, directeur van het Nordic Cochrane Center (Kopenhagen) is, zoals bekend, een luidruchtig criticaster van de farmaceutische industrie. In Medisch Contact zei hij enige jaren geleden dat de farmaceutische industrie stelselmatig schadelijke en zelfs dodelijke bijwerkingen van geneesmiddelen verdoezelt, miljarden verdient door te liegen over de kosten van ontwikkeling en productie en dat dokters te veel aan de leiband lopen van de industrie. Vooral de psychiatrie moest het in dat opzicht in zijn laatste, geruchtmakende boek ontgelden.
In juli van dit jaar publiceerde Gøtzsche met twee collega’s een kritiek op een recente Cochrane-review over HPV-vaccintrials. Zij betwijfelden of de veiligheid en effectiviteit van deze vaccins voldoende waren aangetoond, omdat naar hun mening belangrijke trials niet waren meegenomen in de analyse. Cochrane bleef echter bij de conclusies van het oorspronkelijke artikel. In hoeverre dat stuk heeft bijgedragen aan Gøtzsche’s gedwongen vertrek is niet duidelijk (hij blijft overigens wel ‘gewoon’ lid van de Cochrane).
De befaamde epidemioloog John Ioannidis heeft het inmiddels voor de Deense hoogleraar opgenomen, die hij prijst om zijn moed en zijn belangrijke bijdragen aan evidencebased medicine, ook al is hij het niet altijd met hem eens. De psychiater Allen Frances kan zich daarentegen wel vinden in het oordeel van de Cochrane. Volgens hem is Gøtzsche allesbehalve onpartijdig en heeft hij met name waar het gaat om de psychiatrie blijk gegeven van extreme en misleidende opvattingen, die ‘gevaarlijk’ zijn voor patiënten met ernstige, psychiatrische ziekten.
In een statement laat Gøtzsche weten dat bij de Cochrane een autoritaire top-downcultuur heerst. Hij laakt daarbij de invloed van de industrie: ‘Zoals velen weten, is een groot deel van mijn werk niet bepaald in het voordeel geweest van de financiële belangen van de farmaceutische industrie. Daardoor heeft de Cochrane te maken gekregen met druk, kritiek en klachten. Mijn verwijdering uit het bestuur is een van de resultaten van die campagne.’
Cochrane: Statement from Cochrane's Governing Board
A moral governance crisis: the growing lack of democratic collaboration and scientific pluralism in Cochrane
Lees ook:-
Henk Maassen
Henk Maassen studeerde biologische psychologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij werkte kortstondig als onderzoeksassistent en daarna als (freelance) journalist/redacteur voor tal van bladen en uitgeverijen en als voorlichter voor de Tweede Kamer. Sinds 1999 is hij redacteur bij Medisch Contact, met speciale belangstelling voor psychiatrie en neurowetenschappen, sociale geneeskunde en economie van de gezondheidszorg. Henk stelt wekelijks de Media & cultuur-pagina’s samen.
Hubert Oostenbroek
orthopedisch chirurg, Wassenaar
Dit bericht roept veel vragen op. Lezende de verklaring van de Cochrane Board en die van Gotzsche kan je niet anders dan vermoeden dat het om slechte communicatie gaat voortkomend uit grote zorgen. Dat voor zoiets ingrijpends niet de volledige Board ...stemt vind ik verontrustend, dit speelt kennelijk al jaren, waarom niet gewacht tot iedereen kan stemmen. Tweede zorg: 4 andere leden van de Board stappen direct ook op.
Dat een jurist een oordeel formuleert over het vermeende wangedrag is een derde zorg: hoe kan die op basis van het interviewen van 2 mensen tot zo'n oordeel komen?
Mijn conclusie: het gaat alleen nog maar om de vorm en niet meer om de inhoud. De zorgen van Gotzsche zijn expliciet, de verklaring van de Board is vooral niet concreet. Dit verhaal is bekend: de reden van het bestaan van de organisatie verliest men uit het oog, nu is alleen nog maar het in stand houden van de organisatie aan de orde.
De mensen die het over de inhoud willen hebben worden afgetroefd door de gladheid van de bureaucraten die hun eigen positie willen bestendigen. Een 'Yes minister' verhaal dus eigenlijk.
Herman L. Hoekstra
Huisdokter, niet praktiserend, Appelscha
Na deze actie van de organisatie maak ik me zorgen in hoeverre zij ook onder invloed staan van de farmaceutische industrie of anderen, die belang hebben bij de marktwerking in de gezondheidszorg. Ik wacht met interesse af hoe de verdere ontwikkelinge...n zullen zijn.
Jan Keppel Hesselink
arts-pijnbehandelaar, Boschen Duin
Allen Francis is een van de bekwaamste USA psychiaters, de architect van de DSM-IV en zijn visie is totaal juist, Gøtzsche heeft een enorm hoog roepgehalte, en demonstreert keer op keer, althans binnen het veld van de neurowetenschappen, dat hij abso...luut niet weet waar hij over praat. Als een expert zich zo badinerend en ongenuanceerd uit over werk van collega's uit andere vakgebieden, waar zijn expertise niet ligt, verdient hij sancties. Volgens mij heeft Gøtzsche vooral last van een totaal opgeblazen ego, hij neemt zichzelf veel te serieus. Maar hij zal nu wel het boegbeeld worden van o.a. de antivaxxers.....Inhoudelijk argumenteren blijkt anno 2018 steeds lastiger te zijn.