Per 1 juli 2017: nieuwe regels uitwisseling medische gegevens

De nieuwe Wet cliëntenrechten bij elektronische verwerking van gegevens geeft patiënten meer regie over hun medische gegevens. Alle zorgverleners krijgen te maken met nieuwe toestemmingseisen en een informatieplicht. Zorginstellingen en zelfstandig werkende zorgverleners daarnaast met nieuwe regels voor het gebruik van elektronische uitwisselingssystemen. De wet treedt in werking op 1 juli 2017, maar wordt gefaseerd ingevoerd.

Elke zorgverlener is vanaf juli 2017 verplicht om zijn cliënten te informeren over elektronische gegevensuitwisseling. De zorgverlener moet ook eerst toestemming aan de cliënt vragen voordat medische gegevens van de cliënt via een elektronisch uitwisselingssysteem aan andere zorgverleners, bij wie deze cliënt ook onder behandeling is, beschikbaar mogen worden gesteld. Zorgverzekeraars, keuringsartsen, bedrijfsartsen en verzekeringsartsen mogen geen toegang tot patiëntgegevens krijgen via een elektronisch uitwisselingssysteem.

Beveiliging

Zorginstellingen en zelfstandig werkende zorgverleners moeten ervoor zorgen dat hun elektronisch uitwisselingssysteem vastlegt wie gegevens beschikbaar heeft gesteld en wie ze heeft ingezien. Dit heet logging. Hiernaast zijn zij verantwoordelijk voor een goed beveiligde elektronische omgeving. Later volgt nog een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB)waarin specifieke functionele, technische en organisatorische beveiligingseisen aan elektronische gegevensuitwisseling door zorgaanbieders worden gesteld.

Gespecificeerde toestemming vanaf 2020

Vanaf 2020 moeten cliënten ‘gespecificeerde toestemming’ kunnen geven: men moet dan kunnen aangeven welke gegevens wel of niet door welke (categorieën van) zorgverleners mogen worden ingezien. Hierbij gaat het altijd uitsluitend om zorgverleners met wie een cliënt op dat moment een behandelrelatie heeft. Op dit moment werken onder andere de KNMG en LHV mee aan een project dat de haalbaarheid van deze eis van ‘gespecificeerde toestemming’ onderzoekt. Verder krijgt de patiënt vanaf 2020 het recht op (kosteloos) elektronische inzage in zijn dossier en recht op een elektronisch afschrift daarvan.

Landelijke en regionale uitwisselingssystemen

De bestaande wetgeving – de Wet bescherming persoonsgegevens en de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst – verplicht zorgverleners zorgvuldig met medische gegevens om te gaan.

De nieuwe Wet cliëntenrechten bij elektronische verwerking van gegevens richt zich specifiek op elektronische gegevensuitwisseling. Deze wet is van toepassing op alle uitwisselingssystemen die in de zorg worden gebruikt. Hieronder vallen zowel landelijke uitwisselingssystemen, zoals het Landelijk Schakel Punt (LSP), als regionale uitwisselingssystemen waarmee ziekenhuizen bijvoorbeeld huisartsen toegang verlenen tot onderdelen van medische dossiers van hun patiënten.

Factsheet met toelichting proces

Het ministerie van VWS heeft twee factsheets gemaakt over de inhoud van de wet en de gefaseerde invoering: een publieksversie en een juridische factsheet. Deze factsheets zijn te vinden via het nieuwsbericht op de KNMG-website.

Zie ook knmg.nl/elektronische-patientgegevens