Laatste nieuws
Joost Visser
1 minuut leestijd
communicatie

Patiënten leren praten met hun arts

6 reacties

Er bestaat een online trainingsprogramma om patiënten met lymfklierkanker te helpen om met hun arts te communiceren. Het programma is ontwikkeld door het onderzoeksinstituut Nivel, het UMC St Radboud en het VUmc hebben met de LymfklierkankerVereniging Nederland (LVN).

Het project vloeit voort uit een onderzoek van de drie instituten naar de communicatievaardigheden van patiënten met lymfklierkanker (hodgkin en non-hodgkin), waarvan de eerste resultaten zijn gepubliceerd in het tijdschrift Psycho-Oncology. Patiënten weten vaak pas na afloop van een consult wat zij de arts eigenlijk hadden willen vragen. In de eerste fase  van de ziekte, zo blijkt uit het onderzoek, wijten zij hun geringe communicatievaardigheden nog aan eigen onkunde: zij voelen zich overrompeld en passief. Uitleg en informatie komen daardoor onvoldoende over. In de volgende fase zijn zij meer gemotiveerd, zoeken zij informatie en stellen zij vragen. Blijft de arts dan te algemeen, dan belemmert dat een effectief consult. In de laatste fase weten patiënten precies wat op hen van toepassing is, kunnen zij het gesprek sturen en aangeven wat zij nodig hebben. Dan vormen vooral externe factoren als wachttijden een belemmering voor de concentratie, stellen de onderzoekers.

Het online trainingsprogramma PatientTIME is gebaseerd  op deze drie fasen in de communicatie tussen arts en patiënt. De drie instituten gaan het programma de komende maanden testen, en zoeken patiënten die daaraan willen meedoen. Zij leren een consult goed voor te bereiden en tijdens het consult de tijd te nemen om vragen te stellen. Het project wordt gefinancierd door het programma ‘Leven met kanker’ van KWF Kankerbestrijding – Alpe d’HuZes. 

Joost Visser

Lees ook:

beeld: Thinkstock
beeld: Thinkstock
gespreksvoering communicatie arts-patiëntrelatie
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • A.J.H. Benschop

    arts & adviseur arbeid en gezondheid, ZWOLLE

    Eigenlijk wisten we dit allang, fijn dat het nu ook onderzocht is en dat het zo is dus. Je staat buiten als patiënt en hebt nog allerlei vragen.
    Goed dat er onderzoek gedaan wordt naar het inzetten van dit ondersteunende instrument. Ik denk echter d...at het niet genoeg is om online instrumenten te bedenken. Voor een bepaalde groep mensen zal het zeker toegevoegde waarde hebben. Wij denken dat de toegevoegde waarde zit in persoonlijke aandacht, even vóóraf doorvragen en vinden wat de werkelijke vragen zijn. Zorgen dat die het eerst aan de orde komen in het gesprek en niet door wat voor reden ook (emotie, andere agenda van de zorgprofessional) ondergesneeuwd raken. Door persoonlijke begeleiding leren we mensen dat te doen, en na het gesprek ook op te schrijven wat er uit kwam. Volgens ons moet je mensen meer persoonlijke aandacht geven. En dat kan economisch nog uit ook.
    Zorgprofessionals worden al bij de vleet getraind. Hoog tijd dat juist de patiënt, nog vóórdat deze het eerste contact heeft met een zorgprofessional / arts op een kwetsbaar moment in zijn leven, ondersteunt wordt bij 'het leren praten met zijn arts'.
    Ton Benschop, voorzitter St. Tinkerbell Patiencoach

  • J.B.E. Hulshof

    GGZ-arts, WOLFHEZE

    Is dit niet het paard achter de wagen spannen? Hoe realistisch is het om te veronderstellen dat mensen (eerst) een training in communicatievaardigheden zouden volgen voordat ze voor de eerste keer horen van hun oncoloog dat ze lymfklierkanker hebben?... Het hoort toch in de eerste plaats tot de bekwaamheden van een arts om met zijn patiënten adequaat te kunnen communiceren en om aan te sluiten bij datgene waar de patient op dat moment over kan en wil communiceren, en om niet een patiënt te overdonderen met een hoeveelheid informatie met een impact en in een tempo dat hij/zij niet kan bijhouden. Ik hoor intussen tot de oudere generatie artsen, maar ik vraag me af wat er in het medisch curriculum aan de universiteiten nog resteert aan training van gespreksvaardigheden door medisch studenten...

  • A.L. Cense

    Psychiater, STOUTENBURG

    Hebben we niet ook dringend behoefte aan opname in het basispakket van een adviseur die de adviseur van de adviseurs coördineert. Er kan wel iets minder belangrijks uit ...

  • G.C. Foeken

    huisart, ST MAARTEN SINT MAARTEN (DUTCH PART)

    Collega Duits en Vasbinder leggen hum vingers terecht op de zere plek waar uiteraard nog wel het een en ander aan gedaan kan worden.
    Maar....... het artikel gaat over de communicatievaardigheid van de PATIENT. Mag die er ook enige tijd voor nemen met... zijn eigen snelheid? Vaak zien we tijdens een uitleg, dat de blik van de patient ineens op oneindig draait: hij is even met zijn eigen gedachten bezig en merkt niet eens, dat we ophouden met praten en hem even de tijd gunnen; zeer wel beseffend, dat wat we verder willen uitleggen op dat moment aan hem voorbij zal gaan. Ik denk niet dat we dat proces werkelijk kunnen versnellen. Beter is het daarmee te wachten tot het volgende consult en de patient te vragen om thuis een lijstje te maken van alle vragen, die intussen bij hem opkomen en daar de volgende keer uitgebreid aandacht aan te besteden.
    Het artikel lijkt mij een goed initiatief maar houdt het ook rekening met het feit, dat de patient in eerste instantie inderdaad onkundig is en gewoon de tijd nodig heeft om zich het een en ander eigen te maken en verwerken?

  • M. Vasbinder

    médico familiar y comunitario, 03725 TEULADA ALIC Spain

    Beste collega Duits,

    Helemaal mee eens.

    Het vak geneeskunst is iets anders dan evidence-biased medicine.
    De klinische blik mag niet meer worden gebruikt om een voorlopige diagnose te stellen en moet bij voorkeur uitgeschakeld worden. We moeten e...erst zoeken naar een diagnose waarvan we eigenlijk al weten dat die niet juist is. Protocollen worden ons opgedrongen, waarvan de bron vaak niet bekend is, maar waarvan we vermoeden, dat er andere belangen in het spel zijn dan het welzijn van de patiënt. Volgen we echter die protocollen niet, dan lopen we kans aangeklaagd te worden.
    De laatste decennia zijn vele artsen steeds banger geworden, om fouten te maken en bij elke handeling bekruipt velen het gevoel, dat een kind ook heeft, wanneer het iets stouts heeft gedaan, dat nog niet is ontdekt. Het gevoel dat we misschien een fout hebben gemaakt. Die eeuwige onzekerheid over eigen handelen, maakt het velen bijna onmogelijk “het vak” nog uit te oefenen. Protocollen verschaffen een vals gevoel van veiligheid, zodat we ’s-nachts niet hoeven te piekeren, of we iets over het hoofd hebben gezien. Dat dat ten koste van geneeskunst en patiënt gaat, word dan maar voor lief genomen.
    We zijn als artsen eigenlijk niet meer nodig en worden door politiek en verzekeraars dan ook gezien als een overbodige last.
    Ook patiënten eisen, dat we doen wat ze op internet of in de Libelle hebben gelezen, daarbij niet in het minst gestoord door enige kennis van zaken.
    Al met al wordt de medische situatie steeds grimmiger en wordt, wat eens zo’n prachtig vak was een voortdurende strijd vanuit de verdediging.
    Wat hieraan te doen?
    Artsen verenigt u en laat u niets meer wijs maken door zogenaamde wetenschappers die niets anders doen dan naar de pijpen van industrie, politiek en verzekering te dansen. De enige echte belangengroep, de patiënt wordt hierbij volledig in de kou gezet, behalve als het op betalen aankomt natuurlijk.
    Op de barricaden dus.

  • W.J. Duits

    Bedrijfsarts, HOUTEN

    Is dit niet de armoede van de geneeskunde? We moeten patiënten leren communiceren met de dokter om de effectieviteit van de communicatie te verhogen. Staan artsen zo weinig boven hun kennis dat ze zich niet kunnen verplaatsen in de patiënt? Realisere...n we ons eigenlijk wel hoe onzeker patiënten worden als ze continu het gevoel hebben er zelf volledig bij te moeten blijven,dat ze niet blindelings kunnen vertrouwen op de nodige aandacht en vooral begrip.
    Hoe kunnen artsen tot een juiste diagnose ooit komen? Is dat de reden van de vele onnodige onderzoeken die ik in mijn dagelijkse praktijk zie langskomen. Mensen die bijvoorbeeld gewoon een paniekaanval hebben, maar vervolgens op een hartbewaking terecht komen, gewoon een kwestie van goed uitvragen. Of een patient met gewoon spit, die nu ingestuurd wordt naar de neuroloog op verdenking van een HNP, gewoon een kwestie van uitvragen en een lichamelijk onderzoek. Of een oudere heer die een keer niet lekker is geworden, maar vervolgens een hartcateterisatie krijgt op verdenking van coronair lijden, bij navragen kon deze man ongehinderd en zonder problemen twee trappen op rennen. Ook een kwestie van even goed doorvragen.
    Wat zijn we verloren onderweg? Zijn we ons besef kwijt geraakt dat Geneeskunde alleen maar de wetenschap is, maar dat Geneeskunst het vak is. Het vak wordt gekenmerkt door het hebben van veel feitenkennis en dat gecombineerd met vakmanschap, dat wordt verworven door het te leren van ervaren collega's. Ooit zong Marlene Dietrich,Sag mir wo die Blumen sind, wo sind sie geblieben? Bij mij komen de vragen op: Zeg mij waar de kennis is, waar is die gebleven? Zeg mij waar is het vakmanschap, waar ging dat heen?
    Als het zo doorgaat, dan kunnen we de patiënt net zo goed aan een computer gaan verbinden, die heeft ook geen enkele empathie en is alleen gebaseerd op de wiskundige feitelijkheden. Maar willen we dat? Is dat hoe we Geneeskunde nu zien, zijn artsen een soort meetmachines geworden zonder enige empathie?

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.