‘Overheid moet alles doen voor beschikbaarheid isotopen’

De Nederlandse overheid moet er alles aan doen om ervoor te zorgen dat medische isotopen beschikbaar blijven. Er kunnen doden gaan vallen door een wankele productie van deze isotopen, zo stellen de wetenschappelijke verenigingen van nucleair geneeskundigen, radiologen, oncologen en klinische fysici in reactie op een rapport van het RIVM over medische isotopen.

In het rapport gaat het RIVM in op elke afzonderlijk soort isotoop en diagnostische en therapeutische verrichting. Het RIVM denkt dat de markt voor medische isotopen zeker tot 2020 en waarschijnlijk tot 2025 fragiel zal zijn en dat bij uitval van een van de zes kernreactoren wereldwijd tekorten kunnen ontstaan. 80 procent van de medische isotopen die in Nederland worden gebruikt, zijn afkomstig van de kernreactor in Petten, die ongeveer een derde van de wereldvoorraad produceert. Het RIVM stelt dat er betere afspraken nodig zijn met producenten over de benodigde levering. In  Nederland worden jaarlijks ongeveer 400.000 diagnostische en 4000 therapeutische verrichtingen uitgevoerd met radio-isotopen. Vijf van de zes kernreactoren die wereldwijd medische isotopen produceren zijn ouder dan 45 jaar. De kernreactor in Petten komt uit 1961 en heeft zijn beste tijd gehad. Als deze en andere grote kernreactoren uitvallen is er voor meer dan 400.000 mensen in Nederland geen diagnose of (optimale) behandeling mogelijk, stelt het RIVM.

Volgens het RIVM zijn er verschillende initiatieven om het belangrijkste isotoop technium-99m met deeltjesversnellers te gaan maken. Het is echter de vraag hoe snel deze ontwikkeling zal gaan. De wetenschappelijke verenigingen die reageren op het rapport, wijzen erop dat het nog vele jaren zal duren voordat het zover is. Ook wordt er volgens hen nog helemaal niet gesproken over alternatieve productieprocessen voor isotopen als lutetium, iridium of jodium. Om verdere vertraging te voorkomen moet er vaart worden gemaakt, stellen ze. Ook de plannen voor de ontwikkeling van een nieuwe kernreactor ‘Pallas’ staan nog maar in de kinderschoenen.