Ouderen vallen bij lopen, staan en zitten

Gewoon lopen, staan en gaan zitten zijn de activiteiten die het meest tot valpartijen leiden bij ouderen. Een verkeerde verplaatsing van het gewicht en struikelen zijn de meest voorkomende manieren waarop. Dit blijkt uit video-onderzoek in Canadese verpleeghuizen door Stephen Robinovitch dat in de Lancet verscheen.

De onderzoekers installeerden videocamera’s in alle gemeenschappelijke ruimtes. Als een bewoner was gevallen, werd het beeldmateriaal bekeken en geanalyseerd. In drie jaar tijd vielen er 130 mensen 227 maal. De gemiddelde leeftijd was 78 jaar. In 41 procent van de valpartijen was er sprake van verkeerd gewicht verplaatsen (bijvoorbeeld iemand die met een looprek probeert om te draaien, maar de voeten op dezelfde plaats laat staan), 21 procent door struikelen. Daarna volgen stoten, verlies van ondersteuning (bijvoorbeeld een rolstoel die wegrolt) en een collaps. Van uitglijden was slechts in 3 procent sprake.

Een kwart van de valpartijen vond plaats tijdens gewoon vooruitlopen, en nog eens 13 procent tijdens staan en 12 procent bij gaan zitten.

Clemens Becker en Lorenzo Chiari wijzen er in een begeleidend commentaar nog wel op dat waarschijnlijk de helft van de valpartijen op deze manier buiten beeld blijft, omdat die op plekken gebeuren waar de camera’s niet hingen: badkamers, wc’s en slaapkamers. Desondanks is de manier waarop de valpartijen nu in beeld zijn gebracht waardevol, omdat ze de dagelijkse werkelijkheid weergeven. Het geeft een ander beeld dan mensen achteraf laten vertellen wat er is gebeurd of onderzoek in een gesimuleerde omgeving. De resultaten kunnen leiden tot betere manieren om vallen – met alle bijkomende ellende als gebroken heupen – te voorkomen.

Sophie Broersen

Lancet 2013; 381: 47-54 en 8-9

Lees ook:

• The Lancet: What videos can tell us about falling
• The Lancet: Summary
• Minder vallen door 'en passant' oefenen