Ophef over onderzoekssubsidie door sigarettenfabrikant

De Universiteit Utrecht moet haar schadelijke banden met de tabaksindustrie onmiddellijk verbreken. Dat vindt de Nederlandse Vereniging voor Oncologie, die in een brief reageert op onderzoekssubsidie van sigarettenfabrikant Philip Morris.

In september werd bekend dat een onderzoek naar sigarettensmokkel aan de faculteit Recht van de Universiteit Utrecht 4 ton subsidie krijgt van Philip Morris. De subsidie werd aangevraagd door John Vervaele, hoogleraar economisch en Europees strafrecht. Voor het eerst laat hij zich financieren door de industrie, vertelt hij in september in De Groene Amsterdammer. Eerder wist hij geen financiering te krijgen voor zijn onderzoek. Volgens Vervaele is ongeveer 14 procent van de sigaretten in Europa illegaal. De illegale tabakshandel heeft voornamelijk te maken met de torenhoge accijnzen en belastingen die vrijwel overal in de wereld worden geheven op tabak; in Europa variërend van 70 tot 90 procent. Illegaal geproduceerde sigaretten zijn vaak van matige kwaliteit en geproduceerd in minder hygiënische omstandigheden, zo schrijft De Groene Amsterdammer.

De Nederlandse Vereniging voor Oncologie (NVvO) wijst er in haar brief op dat Philip Morris Industry een groot aantal onderzoeksinstituten heeft benaderd met een budget van 1 miljard euro voor onderzoek. Hiermee zou de fabrikant willen proberen de tabaksaccijns te verlagen. Naast de schadelijke effecten van roken, de rol van de tabaksindustrie en in het bijzonder die van  Philip Morris wijst de NVvO erop dat KWF Kankerbestrijding in de statuten heeft opgenomen geen subsidie te verlenen aan instellingen die samenwerken met de tabaksindustrie. Banden van de Universiteit Utrecht met de sigarettenfabrikant schaden in de ogen van NVvO niet alleen de universiteit zelf, maar ook het imago van onafhankelijk onderzoek in Nederland en in het bijzonder het onderzoek naar kanker.

De Universiteit Utrecht laat weten dat het onderzoek naar sigarettensmokkel door zal blijven gaan,  omdat de wetenschappelijke onafhankelijkheid en integriteit van het onderzoek zijn gewaarborgd. Wel is er met KWF afgesproken dat er hierna geen onderzoek meer zal plaatsvinden dat wordt gefinancierd door Philip Morris of gelieerde partijen. Volgens de woordvoerder van de universiteit was men er daar niet van op de hoogte dat KWF per 1 januari 2017 strengere subsidieregels had ingesteld en wordt dit ene onderzoek nu ‘gedoogd’. Al langere tijd zou de universiteit onderzoek ten bate van de tabaksindustrie niet toestaan.