Ontmenselijking

Het afgelopen jaar heb ik mijn eerste coschappen doorlopen. Mijn gevoel sluit aan bij het hoofdredactioneel van Joost Visser (MC 24/2007: 1019) en brengt me tot de volgende overpeinzing.

‘De kno-arts hangt zuchtend onderuit in zijn stoel. Het is maandagmiddag 17.00 uur en we hebben deze dag samen poli gelopen. Aan het eind hebben we 58 patiënten gezien. Ik had genoeg tijd om ze te tellen, want hoewel ik over ‘wij’ spreek, was mijn rol tijdens het spreekuur niet groter dan schuin achter de arts op een krukje zitten en 58 keer min of meer hetzelfde verhaal aanhoren. De variatie op het spreekuur was niet groot: otitis media, ouderdomsdoofheid en vergrote amandelen kwamen voorbij. Voor alle problemen heeft de kno-arts een standaardverhaal. Inspiratieloze geneeskunde, waarbij aan elk intermenselijk contact wordt voorbijgegaan.’

Dit voorbeeld raakt aan de kern van wat mij het meeste is opgevallen tijdens mijn coschappen. Ik heb absoluut veel geleerd over onder meer neurologie, interne geneeskunde en kno, maar gevoelens van ontevredenheid en gemis overheersen. Op zoek naar inspirerende artsen, emotioneel en betrokken patiëntencontact en een spoortje medemenselijkheid, kom ik te vaak op een doodlopend spoor uit.

Ik denk dat mijn gevoelens van onmacht voortkomen uit de manier waarop de geneeskunde is georganiseerd. De drukte, de targets die moeten worden gehaald en het benaderen van de gezondheidszorg als bedrijf leiden tot het verlies van intermenselijk contact. Daarbij lijkt het verantwoordelijkheidsgevoel van veel artsen niet verder te gaan dan het eigen stukje van de puzzel. Voor het verdere welzijn van de patiënt voelt hij zich niet verantwoordelijk. Ik verbaas me over het gebrek aan wil om er echt te zijn voor een patiënt. Het enige wat je immers hoeft te doen, is kiezen voor de patiënt als mens, en niet als gezondheidsprobleem.

Amsterdam, juni 2007

Maarten Scholten, coassistent