Onrust onder patiënten grond voor klacht
6 reactiesHet Regionaal Tuchtcollege in Zwolle heeft een klacht van een psychiater over onrust bij zijn patiënten ontvankelijk verklaard. De klacht was gericht tegen arts en hoofdredacteur Dick Bijl van het Geneesmiddelenbulletin. Hij had zich in zijn bulletin en in een tv-uitzending kritisch uitgelaten over het offlabel voorschrijven van ADHD-medicatie aan volwassenen. Het tuchtcollege wees de klacht op 19 februari af.
De tuchtrechter beoordeelt doorgaans alleen zaken waarin een directe behandelrelatie bestaat tussen klager en verweerder. In een informatiefolder van de tuchtcolleges staat dat een klacht kan worden ingediend door de patiënt die de behandeling zelf heeft ondergaan of door diens vertegenwoordiger. De klager moet een ‘rechtstreeks belanghebbende’ zijn. Ook een beroepsbeoefenaar kan soms als rechtstreeks belanghebbende een klacht indienen, staat in de brochure: ‘Bijvoorbeeld als hij vindt dat door onzorgvuldig handelen van een collega het resultaat van zijn eigen werk in gevaar is gekomen.’
In de zaak tegen de hoofdredacteur-arts van het Geneesmiddelenbulletin is de klager volgens het tuchtcollege rechtstreeks belanghebbende ‘op basis van zijn stelling dat het artikel en de bijdrage van verweerder aan de tv-uitzending onrust hebben veroorzaakt onder zijn patiënten en hun kinderen alsook onder artsen, waar het betreft de effectiviteit en de veiligheid van door hem geadviseerde/voorgeschreven medicatie bij volwassenen met ADHD’. Uit de uitspraak blijkt niet dat er bewijs voor de onrust is aangeleverd of dat de tuchtrechter deze onrust heeft vastgesteld.
De hoofdredacteur-arts had zich met betrekking tot de ontvankelijkheid verweerd door te stellen dat de psychiater bij de Raad voor de Journalistiek had moeten klagen, omdat het gaat om zijn journalistieke optreden als hoofdredacteur. Hij stelt daarnaast dat zijn blad mensen die medicatie voorschrijven of afleveren als doelgroep heeft en dat het artikel niet over een individueel geval gaat.
KNMG-jurist en hoogleraar gezondheidsrecht Aart Hendriks verbaast het feit dat het tuchtcollege de klagende psychiater ontvankelijk verklaarde. Hendriks: ‘Er is geen sprake van een behandelrelatie, alleen van onrust. Maar wat is dat precies, onrust veroorzaken bij patiënten? Soms is onrust juist goed, bijvoorbeeld om een discussie teweeg te brengen onder beroepsgenoten.’ Hij verwijst naar de tuchtzaak tegen Kamerlid en arts Siem Buijs, die werd aangeklaagd naar aanleiding van zijn optreden bij de behandeling van de Tabakswet in de Kamer. Ook toen verklaarde het tuchtcollege de klagers ontvankelijk, maar wees het de klacht af. Hendriks vreest dat artsen zich minder vrij in discussies zullen mengen als hieruit een tuchtklacht kan volgen. ‘Ook artsen hebben recht op vrijheid van meningsuiting. Die vrijheid is een groot goed.’
Tegen de uitspraak kan beroep worden aangetekend bij het Centraal Tuchtcollege. Van beide partijen is nog niet bekend of ze dat willen doen. Hoofdredacteur Bijl beraadt zich nog en laat weten tot die beslissing geen commentaar te geven.
Eva Nyst
Lees ook:
J.A.J. Garretsen
huisarts, NAALDWIJK Nederland
Verbijsterd ben ik door het bericht dat de klacht, ingediend tegen collega Bijl, ontvankelijk is verklaard door het tuchtcollege. "Wetenschappelijk" onderzoek naar het gebruik van Concerta e.a. bij volwassenen met ADHD, wordt gesponsord door de indus...trie. Het CBG en EMA adviseren deze middelen niet voor te schrijven aan volwassenen op basis van gemelde bijwerkingen en onvoldoende bewezen effect. De NVvP neemt het echter in haar richtlijn op als eerste keus middel(offlabel).Pat. moet in jeugd dan wel ADHD diagnose hebben gehad. Inspectie Volksgezondheid volgt deze richtlijn. Begrijpt u het nog? Zomer 2015 was een van mijn patiënten onder behandeling van een psychiater vanwege depressieve klachten die niet goed meer reageerden op de antidepressiva waarmee hij op eigen initiatief enkele maanden daarvoor was gestopt. Uiteindelijk stelde men de diagnose ADHD op basis van een vragenlijst door hem ingevuld in depressieve stemming. Echtgenote en ik konden ons niet vinden in deze diagnose. Hij werd behandeld met ritalin en voelde zich er naar en ziek van. Onrustig, gespannen, "anders". Ik heb nagelaten hem te adviseren met ritalin te stoppen. Ondanks zijn klachten werd de dosering verhoogd, zonder hem nauwlettend in de gaten te houden. Enkele dagen later pleegde hij suïcide. Een onomkeerbaar drama. Wellicht tijd dat minister Schippers hierover een standpunt inneemt en onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek laat verrichten? Of uitgebreider sterfgevallenonderzoek bij mensen die suïcide gepleegd hebben inzake de medicatie die ze hiervoor gebruikten? Het feit dat het benoemen van deze onafhankelijke wetenschappelijk onderbouwde visie collega Bijl op een ontvankelijke klacht komt te staan doet mij versteld staan. Laten we blij zijn met mensen met verstand van zaken en een kritische blik. Het signaal kan niet krachtig genoeg zijn. Het houdt ons wakker en kan mensenlevens sparen.
C.N.M. Renckens
vrouwenarts n.p., HOORN NH Nederland
Het heeft er alle schijn van dat tuchtcolleges zo weinig te doen hebben, dat zij de meest onzinnige klachten en klagers ontvankelijk verklaren. Een actueel voorbeeld was dat van de hoofdredacteur van het Geneesmiddelenbulletin, die na een publieke ui...tspraak werd gedaagd. Zelf had ik een vergelijkbaar onthutsende ervaring toen het regionaal tuchtcollege van Amsterdam een klacht van een chiropractor tegen mij ontvankelijk verklaarde hoewel de klacht ging over een persoonlijk schrijven met een welgemeend advies mijnerzijds aan hem, buiten enige behandelrelatie om. De klacht werd overigens afgewezen. Dat was in 2013. Andere voorbeelden betroffen een osteopaat die tegen een huisarts-columnist klaagde over een kritisch artikel over die behandelwijze (MC 2014:146-148) en dat van een andere chiropractor, die nadat hij was veroordeeld door de Reclame Code Commissie de aanbrengster van die klacht tegen zijn reclame, voorzitter van de Vereniging tegen de Kwakzalverij, in 2014 voor het RTG daagde (MC 2014:1062-1064). Ook hij werd, terwijl er van een behandelrelatie geen sprake was, in zijn klacht ontvankelijk verklaard. Ook deze beide klachten werden vervolgens afgewezen.
Kern van dit probleem is dat alternatieve genezers door het tuchtcollege tegenwoordig niet worden beschouwd als kwakzalvers, maar als werkzaam binnen de ‘individuele gezondheidszorg’ en de kritiek van reguliere zijde zou hun praktijk en/of omzet kunnen schaden. Zij kunnen dus klachten indienen, terwijl het omgekeerde niet mogelijk is: rare praktijken door kwakzalvers worden – terecht overigens – niet beoordeeld door het tuchtcollege, maar door de strafrechter. Dat vergt medewerking van het openbaar ministerie en is veelal erg bewerkelijk. Een terugkeer naar een volledig verbod op onbekwame beoefening van ‘individuele gezondheidszorg’ zou te prefereren zijn. Leefde Thorbecke nog maar!
J.A. Borgstein
arts
ja laten we de vrijheid van meningsuiting maar eens juridisch inperken!
is de adhd/ritalin epidemie een reele ziekte of alleen een manier om kinderen rustig te houden als ze teveel vragen stellen waar de leraar geen antwoord op heeft (die heeft daar... ook geen tijd voor want moet teveel administratieve rompslomp afwerken - wat dat betreft loopt onderwijs iets voor op de geneeskunde)
J.T te Gussinklo
Voormalig Internist, ZWOLLE
Deze gang van zaken verbaast mij hogelijk. De klacht is notabene ontvankelijk verklaard. Akkoord, ook in eerste aanleg afgewezen. Maar wat een onrust en 'waar rook is, is vuur' indruk die dit achterlaat. Het kan dus ook mij als columnist overkomen, r...ealiseer ik mij! Ik mag toch hopen dat de Wetenschappelijke Adviesraad van het GeBu van zich laat horen? Heeft collega Dick Bijl wellicht support nodig? NVJ inschakelen? Dit ligt toch tamelijk principieel naar mijn smaak. ^JT
Jos Rensing
huisarts, den Haag
Ik deel de mening van collega Oosterhoff dat de uitspraak van het RT te Zwolle (klager is ontvankelijk)"bijzonder" is.
Ik zou zelfs durven te stellen dat die uitspraak bizar is.
Daar doet de latere afwijzing van de klacht niets aan af.
Zelfs artsen... moeten de vrijheid hebben hun meningen te ventileren zonder vrees voor de gevolgen van een steeds verder juridiserende samenleving.
M.D. Oosterhoff
psychiater, THESINGE Nederland
Hoewel ik Dick Bijl ook over de grens vond gaan in een andere kwestie aangaande adhd en medicatie, zie http://www.medischcontact.nl/Opinie/Blogs/Menno-Oosterhoff/Bericht-Menno-Oosterhoff/152404/ADHD-en-Ritalin-a-never-ending-story-Menno-Oosterhoff.ht...m vind ik toch de vraag of dit een zaak is voor het tuchtcollege. Bijzonder dat ze het ontvankelijk verklaard hebben.