Onenigheid antirookorganisaties leidt tot breuk

Stichting Rookpreventie Jeugd, een initiatief van onder meer de activistische longartsen Wanda de Kanter en Pauline Dekker, is begin maart uit de Alliantie Nederland Rookvrij! (ANR) gezet. Ook werd in december al de subsidie van KWF voor de onderzoeksjournalistieke website TabakNee, een uitgave van Stichting Rookpreventie Jeugd stopgezet.

Dat meldt dagblad Trouw in een uitgebreid artikel over de onenigheid tussen de twee organisaties. Longarts Wanda de Kanter bevestigt de berichtgeving in Trouw, hoewel ze zegt dat ze het liever stil wilde houden, omdat ze nog geloofde in samenwerking. De Kanter: ‘Ik ben erg aangeslagen door deze stap van ANR. We vinden het heel ernstig. Wij vragen op een activistische manier aandacht voor ons doel en hebben daarmee véél bereikt. We doen dit al tien jaar onbezoldigd. Wat nu gebeurt is “verdeel en heers”; zij hebben macht en geld, dat hebben wij niet. Ik heb het gevoel dat ze proberen ons monddood te maken – KWF was niet onze enige financier, maar wel verreweg de grootste. Maar we zíjn niet monddood, we gaan meer fondsen werven en andere samenwerkingsverbanden zoeken.’

Het meningsverschil tussen ANR en SRJP ontstond bijna een jaar geleden, toen TabakNee in een artikel opriep de voorzitter van de gespreksgroep tabakspreventie – die staatssecretaris Blokhuis adviseert over tabakspreventie – Jolande Sap te vervangen. Zij was tegelijkertijd ook commissaris bij KPMG, dat volgens TabakNee dubieuze onderzoeken uitvoert in opdracht van de tabaksindustrie. Volgens Trouw reageerde KWF Kankerbestrijding, financier van TabakNee, en ook onderdeel van de alliantie, hier furieus op, omdat het artikel schadelijk kon zijn voor de inbreng van de alliantie aan het Preventieakkoord. De Kanter: ‘Wij voorspelden dat de inzet van het Preventieakkoord niet hoog genoeg zou worden en dat is naar onze mening inderdaad gebeurd.’

In een brief, in handen van Medisch Contact, aan alle 155 partners van de Alliantie Nederland Rookvrij (ANR) schrijft voorzitter Floris Italianer dat de ANR werkt vanuit een positieve insteek, de verbindende factor zijn, stimuleren en motiveren en inspelen op waar kansen zijn. Volgens Italianer is bij herhaling gebleken dat Stichting Rookpreventie Jeugd zich niet kan vinden in deze aanpak. Italianer stelt dat partners zich middels de partnerovereenkomst wel conformeren aan de strategie van de alliantie.

De Kanter: ‘Italianer belde mij al op 19 februari op om te vertellen dat hij last van ons had. Hij wilde een gezamenlijke brief sturen aan de partners, waarin wij de samenwerking op zouden zeggen. Wij stonden daar niet achter, want we wilden liever blijven samenwerken. Het gaat ons uiteindelijk om het doel. Ik denk dat mijn oproep op 8 februari aan ANR, KWF, het Longfonds en De Hartstichting om in hun publiciteit en campagnes meer aandacht te besteden aan niet beginnen met roken en stoppen met roken misschien de druppel is geweest. Misschien hebben ze dat ervaren als aanval. Zo was het echter niet bedoeld; het was een positieve oproep.’