Onderzoek naar coördinatieverlies door MRI

De Universiteit Utrecht onderzoekt of statisch magnetische velden rond een MRI-scanner effect hebben op onder meer oog-handcoördinatie en het vermogen om contrast te zien. Dat kan van belang zijn voor artsen die opereren of gaan opereren in (de nabijheid van) een MRI-scanner.

‘Steeds meer beeldvormende apparatuur wordt de operatiekamer binnengehaald’, vertelt prof. Hans Kromhout, hoogleraar aan het Institute for Risk Assessment Science (IRAS) van de UU en verantwoordelijk voor het onderzoek. ‘En je wilt natuurlijk niet dat een neurochirurg duizelig wordt als hij iemands brein opereert.’

De eerste aanwijzingen dat statisch magnetische straling rond MRI-scanners leidt tot milde neurologische klachten, kwamen van systeemtesters bij Philips Health Care, die in de jaren negentig klaagden over duizeligheid. ‘Dat hebben we kunnen objectiveren met neurologische testen. Voor en na het werken in het magnetische veld was er niets aan de hand, maar als de mensen zich in het veld bewogen, waren kleine effecten te zien.’ Een medewerker van Kromhout is in 2006 op dat onderzoek gepromoveerd.

Voor het vervolgonderzoek heeft IRAS geld gekregen van ZonMw, in het kader van het programma Elektromagnetische Velden en Gezondheid. Naast experimenteel laboratoriumonderzoek, bedoeld om vast te stellen hoe de neurologische klachten ontstaan, doet de groep van Kromhout een cross-sectionele studie onder mensen die in ziekenhuizen of onderzoeksinstituten met MRI-scanners werken. Ook loopt er een cohortonderzoek naar chronische effecten bij medewerkers van Philips Health Care. Kromhout: ‘Daar zijn mensen bij die dagelijks werken met en rond MRI-scanners en zelf als tester wel tweehonderd keer zijn gescand.’

Kromhout benadrukt dat de tot nu toe gemeten effecten op de oog-handcoördinatie klein zijn: een afname van een paar procent. ‘Bij een chirurg met uitstekende coördinatie is dat heel weinig. Vergelijkbaar met als hij een keer slecht heeft geslapen.’ Ook zijn er nog geen aanwijzingen voor chronische effecten. ‘Maar MRI-scanners bestaan pas 25 jaar. Als er chronische effecten zouden zijn, is dit de tijd om ze aan te tonen. Bij nieuwe technieken moet je altijd de vinger aan de pols houden.’

In Europees verband is een strengere richtlijn gemaakt voor het werken met MRI-scanners. Invoering daarvan laat al enige jaren op zich wachten, en overeenstemming over de noodzaak is er niet. De Gezondheidsraad zei bijvoorbeeld in 2007 dat deze nieuwe richtlijn onnodig streng is. Kromhout durft in deze discussie nog geen stelling te nemen. ‘In de richtlijn wordt nu nog geen rekening gehouden met de effecten die wij onderzoeken. Of dat wel zou moeten, durf ik pas te zeggen als de resultaten er zijn.’

De resultaten van een eerste experiment in het laboratoriumonderzoek verwacht Kromhout aan het eind van dit jaar. De cohortstudie en cross-sectionele studie zullen nog enkele jaren in beslag nemen.

Lieke de Kwant

Informatie over de drie onderzoeken van IRAS:
http://www.uu.nl/faculty/veterinarymedicine/en/structure/Departments/iras/research/eepi/Pages/Project-eepi-Schaap.aspx

http://www.uu.nl/faculty/veterinarymedicine/en/structure/Departments/iras/research/eepi/Pages/Project-eepi-Bongers.aspx

http://www.uu.nl/faculty/veterinarymedicine/en/structure/Departments/iras/research/eepi/Pages/Project-eepi-Nierop.aspx

Het proefschrift van Frank de Vocht: Symptoms and Cognitive Effects of Exposure to Magnetic Stray Fields of MRI Scanners

De programmasite Elektromagnetische Velden en Gezondheid van ZonMW:

Eerder bericht over regels rond het gebruik van MRI-scanners: Gezondheidsraad wil geen strengere richtlijn MRI

Meer nieuws