Onderhandelen

Voorzitterscolumn

Maandagavond 17 januari, bijna 500 medisch specialisten in Domus Medica. Mijn eerste ledenvergadering. De stemkaarten gaan omhoog. Opluchting achter de bestuurstafel: 413 voor, 30 tegen, de rest onthoudingen. De Orde mag het onderhandelingsresultaat ondertekenen.

Voor mij het meest opvallende? De rustige, zakelijke en rationele manier waarop de discussie verliep. Scherp, af en toe met emotie, maar er werd ook gelachen en het werd nooit persoonlijk. En dat terwijl er toch sprake was van een besluit met ingrijpende consequenties. Mooi als je van zo’n club voorzitter mag zijn. 

Nu drie dagen later schrijf ik deze column. Mooie gelegenheid voor wat reflectie. Het is een goed akkoord, en niet omdat de medisch specialisten de strijd met de minister zouden hebben gewonnen. Winnen van partners waar je vervolgens mee verder moet, is nooit verstandig. Dat is een recept voor nieuwe problemen. Een goed akkoord is evenwichtig en herkenbaar voor alle partijen. 

De leden wezen er namelijk terecht op dat het weer onder een budget brengen van medisch specialisten een stap terug is in het proces van vermindering van overheidsbemoeienis en dat over de verdeling nog heel wat gesteggel zal ontstaan. En natuurlijk zal het akkoord voor veel medisch specialisten lagere omzetten betekenen dan in 2010.

Voor de minister dus budgettaire beheersing, voor de ziekenhuizen invloed op de verdeling van de honoraria. Desondanks was er bij het overgrote deel van de leden begrip voor deze maatregelen.

Winnen van partners waar je mee verder moet,
is nooit verstandig

De kern is toch dat het de dokters primair gaat om het behoud van hun autonomie, en de mogelijkheid te kunnen kiezen voor het vrij beroep. En niet, zoals veel critici zeiden, alleen maar om geld. De plannen om het ziekenhuisbestuur de baas te maken over het geld van de dokters, zijn van tafel, evenals het onmogelijk maken van het vrij beroep.

Goed: rust voor drie jaar, althans op hoofdlijnen. Na 2015 wil de minister komen met integrale, vrije tarieven. In de tussentijd moet er nog veel worden geregeld. Hoe gaat de NZa de budgetten verdelen over de ziekenhuizen, hoe worden de afspraken met de ziekenhuizen ingevuld en hoe gaan de medisch specialisten hun verantwoordelijkheden invullen?

En ja, de zorgverzekeraars zijn een beetje boos op mij, zo lees ik hier en daar. Ik heb in twee interviews kritische opmerkingen over hun rol gemaakt. Want het blijft toch vreemd dat, als dokters meer werk verrichten en meer verzekerde patiënten hebben geholpen, zij vervolgens op hun omzet worden gekort. Als de verzekeraars inderdaad de kosten van de dokters te hoog vinden en dat niet willen doorberekenen aan hun verzekerden, dan moeten ze minder zorg inkopen. Zorgverzekeraars hebben de afgelopen jaren veel goeds gedaan. Zij hebben hun dienstverlening verbeterd en zijn begonnen kwaliteit een plek te geven bij hun zorginkoop. Zij zijn een essentiële schakel in het nieuwe stelsel. Maar dan moeten ze deze centrale rol ook oppakken en kostenbeheersing niet aan de overheid overlaten. 

Dus zorgverzekeraars, niet zo boos doen, beschouw mijn kritiek als steun in de rug voor het waarmaken van jullie belangrijke rol in het betaalbaar houden van ons zorgstelsel.

Frank de Grave, algemeen voorzitter Orde van Medisch Specialisten