OM streng bij onnatuurlijke dood

Het Openbaar Ministerie wil zorginstellingen en artsen gaan aanpakken die opvallend weinig of geen meldingen doen van een niet-natuurlijke dood. Dat zegt Nelleke Eken van het Expertisecentrum Medische Zaken, onderdeel van het OM.

Volgens Eken komt het regelmatig voor dat artsen die bij een sterfgeval niet overtuigd zijn van een natuurlijke dood, afwijken van de verplichte procedure. Deze schrijft voor dat zij een gemeentelijke lijkschouwer bellen, die de zaak verder beoordeelt. Bij het Openbaar Ministerie bestaat de indruk dat artsen te snel een overlijdensverklaring tekenen, uit onwetendheid of angst. ‘Men is bijvoorbeeld bang dat er politiebusjes komen voorrijden, en politiemensen in blauw door de zorginstelling gaan lopen’, aldus Eken.

Tijdens het congres Arts & Strafrecht waarschuwde Eken eerder deze maand artsen die hun twijfels ten onrechte niet melden. ‘In de eerste plaats is het opzettelijk afgeven van een valse overlijdensverklaring een strafbaar feit.’ De kans dat dit ook daadwerkelijk aan het licht komt, wordt volgens de OM-medewerkster in de toekomst groter, omdat het Openbaar Ministerie actiever gaat optreden. ‘Wij gaan zorginstellingen aanspreken die opvallend weinig of helemaal geen meldingen doen.’

Naar schatting van het onderzoeksinstituut Nivel overlijden er jaarlijks bijna tweeduizend patiënten aan medische missers. Deze vermijdbare sterfgevallen zijn lang niet altijd ook verwijtbaar, maar het OM vindt het opmerkelijk dat bij het Expertisecentrum Medische Zaken maar een fractie van dat aantal binnenkomt.

Overigens blijkt bij navraag dat het OM nog geen concrete plannen heeft om niet-meldende zorginstellingen en artsen aan te pakken. ‘Wij denken dat er veel onduidelijkheid bij artsen is over wat nu precies een onnatuurlijke dood is, en wat niet’, licht woordvoerster Jeichien de Graaff toe. ‘Die kennis willen we eerst vergroten.’ Het OM werkt momenteel met de Inspectie voor de Gezondheidszorg en artsenorganisaties aan een informatiecampagne. ‘Dit zal het probleem naar verwachting grotendeels oplossen’, aldus de woordvoerster. ‘Naleving van de procedures is tenslotte in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van artsen en zorginstellingen. Als dan nog blijkt dat zorginstellingen niet of opvallend weinig melden, zullen wij deze actief benaderen.’

Mathijs Smit

Lees ook:

• Opstelten: medisch beroepsgeheim geen beton
• Van Eijkelen: 'Ziekenhuizen moeten niet-natuurlijke dood melden'
• Tuchtzaak: Twijfel over natuurlijke dood

• Meer nieuws