Nieuwe therapie voor fantoompijn

Het virtueel maken van geamputeerde lichaamsdelen zorgt voor minder fantoompijn. Dit blijkt uit onderzoek van wetenschapper Max Ortiz-Catalán en zijn collega’s gepubliceerd in The Lancet.

Patiënten met geamputeerde lichaamsdelen hebben vaak last van (chronische) fantoompijnen die hun kwaliteit van leven ernstig beïnvloeden. Welke specifieke oorzaak aan deze pijnen ten grondslag ligt, is nog onbekend; vooralsnog lijkt het erop dat de hersenen onvoldoende in staat zijn om zich aan de situatie na amputatie aan te passen. De huidige behandeling bestaat uit medicatie, accupunctuur, implanteerbare neurostimulatoren of spiegeltherapie. In het laatste geval wordt het geamputeerde lichaamsdeel met behulp van een spiegel zichtbaar gemaakt alsof het weer geheel aanwezig is. Helaas helpen deze methoden niet bij alle patiënten.

Ortiz-Catalán e.a. hebben nu een nieuwe behandelmethode ontworpen genaamd ‘phantom motor execution’. Hierbij vertalen algoritmes elektrische spiersignalen, opgevangen door huidelektroden, in virtuele armbewegingen op een computerscherm. Hierdoor reactiveert de patiënt hersengedeelten die oorspronkelijk werden gebruikt om het geamputeerde lichaamsdeel te bewegen.

Om de effectiviteit van de nieuwe methode te onderzoeken, includeerden Ortiz-Catalán e.a. 14 patiënten met chronische fantoompijnen na armamputatie waarbij bestaande therapieën niet werkten. Gedurende twaalf sessies van elk twee uur kregen patiënten verschillende opdrachten, waaronder het spelen van computerspelletjes. Bij de laatste sessie was de mate van fantoompijn (op de McGill Pain-index) met de helft afgenomen. Daarnaast werden de slaap en dagelijkse bezigheden van studiedeelnemers minder vaak verstoord (43% afname) en konden twee van de vier studiedeelnemers hun dosis pijnmedicatie verlagen.

doi: 10.1016/S0140-6736(16)32416-3