Nieuw middel remt primaire progressieve MS

Het nieuwe medicijn ocrelizumab remt de ziekteprogressie bij primaire progressieve multiple sclerose (PPMS). Dat blijkt uit een studie van Montalban e.a. gepubliceerd in NEJM.

Ocrelizumab is een monoklonaal antilichaam dat zich richt tegen B-cellen. Deze cellen dragen bij, zo is de aanname, aan de pathogenese van MS – ook van PPMS – door antigenpresentatie, de aanmaak van autoantilichamen en de secretie van cytokinen.

10 tot 15 procent van alle patiënten met MS heeft PPMS. Tot op heden waren alle fase-3-trials met deze groep patiënten geen succes, reden waarom er geen gerichte medicatie bestaat. Daar lijkt nu dus verandering in te komen.

Montalban e.a. includeerden 732 personen. Twee derde van hen kreeg intraveneus ocrelizumab, een derde kreeg een placebo. De behandeling duurde in totaal 120 weken of tot het moment dat patiënten een van tevoren bepaald aantal klachten van invaliditeit ondervonden. Elke 12 weken was er een evaluatie. De onderzoekers testten progressie van de ziekte door de mate van invaliditeit vast te stellen met de Expanded Disability Status Scale. Verder keken ze onder meer naar uitkomsten op een loopsnelheidstest en brachten ze met behulp van MRI het aantal laesies in de hersenen in kaart.

Na 24 weken was de ziekteprogressie in termen van invaliditeit 29,6 procent in de ocrelizumab-groep versus 35,7 procent in de placebogroep. Na 120 weken was de loopsnelheid verslechterd met bijna 39 procent in de experimentele groep en met 55 procent in de placebogroep. In de eerste groep was het aantal laesies op dat ogenblik afgenomen met 3,4 procent; in de tweede groep was dat getal gegroeid met 7,4 procent.

Enige ongerustheid spreekt uit de constatering van de auteurs dat neoplasie wat meer voorkwam (2,3%) onder patiënten die het nieuwe middel kregen, tegen 0,8 procent in de placebogroep. Met oog op deze eventueel ernstige bijwerkingen pleiten Montalban e.a. daarom voor langdurigere evaluatie.

Een tweede studie, van Hauser e.a. en gepubliceerd in dezelfde editie van NEJM, laat zien dat ocrelizumab ook effectief is in de behandeling van andere vormen van multiple sclerose waarbij de patiënt met enige regelmaat schubs ondervindt. Effectiever in ieder geval dan het gangbare interferon beta-1a.

DOI: 10.1056/NEJMoa1606468 en DOI: 10.1056/NEJMoa1601277