Niet opereren bij subacromiale schouderpijn

Patiënten met subacromiale schouderpijn zou geen operatie moeten worden aangeboden. Dit is de aanbeveling van een internationale groep experts die daarover in The BMJ een zogenaamde rapid recommendation schreven. Orthopeed Rudolf Poolman (OLVG) is een van hen.

Poolman zegt dat twee recente placebogecontroleerde trials aanleiding waren voor het opstellen van dit advies. In The BMJ verschijnen regelmatig dergelijke stukken als er relevant nieuw wetenschappelijk onderzoek is verschenen. Poolman: ‘Deze trials lieten allebei zien dat er geen verschil was tussen operatieve decompressie en een nepoperatie, wat betreft pijn, functie of kwaliteit van leven. Een operatie is ook niet beter dan fysiotherapie of afwachten, en de kans op schade – zoals een infectie – is iets hoger.’

In Nederland is de operatie al minder populair aan het worden, zegt Poolman: ‘Maar toch is het nog de meest uitgevoerde schouderingreep.’ Dat kan te maken hebben met het gebrek aan zekerheid over wat dan wél de beste therapie is bij patiënten met chronische subacromiale pijn. Poolman: ‘Een operatie klinkt aantrekkelijk, maar als het effect niet is aangetoond, moet je die niet uitvoeren. Sommige mensen zullen na een operatie wel beter worden, maar dat geldt ook voor een nepoperatie of fysiotherapie. Dan worden mensen dus eigenlijk beter ondanks, en niet dankzij een operatie. Kortom: er is geduld nodig. Het devies is: zo nodig pijnstilling of een injectie en vooral blijven bewegen. Dat laatste is lastig, vanwege de pijn. Maar als je het niet doet, wordt het alleen maar erger.’ Er zal nog een analyse plaatsvinden om na te gaan of er een subgroep van patiënten is bij wie een operatie wél zinvol is. Poolman verwacht daar geen wonderen van: ‘Iedereen heeft de mond vol van personalised medicine, therapie op de patiënt toegespitst. Dat is mooi, maar dan nog steeds moet er wel bewijs zijn dat een ingreep werkt.’

Het vermogen van artsen om te voorspellen welke patiënten wel of juist geen baat hebben bij een ingreep heeft hij samen met anderen onderzocht met gegevens van een trial die het verschil tussen een operatie en fysiotherapie bij bepaalde knieklachten als onderwerp had. Poolman: ‘We hebben de kenmerken van 20 patiënten met de slechtste en de beste uitkomsten van beide strategieën voorgelegd aan orthopeden, en hen laten voorspellen wie het meest zou opschieten met fysiotherapie en wie met een operatie. Nou, je kunt net zo goed een muntje opgooien.’ Loopt de orthopedie voorop met onderzoek naar het nut van veel uitgevoerde operaties? ‘Laat ik zeggen dat we bezig zijn met een inhaalslag. Er zijn allerlei ingrepen ontwikkeld, met de beste intenties allemaal, maar die zijn nooit in gecontroleerde studies onderzocht. Dat gebeurt nu alsnog.’

BMJ: Subacromial decompression surgery for adults with shoulder pain: a clinical practice guideline