Nabestaande is sleutel tot succes donatie

Niet het donatiesysteem, maar het gesprek met de nabestaanden is bepalend voor het aantal donororganen dat beschikbaar komt. Dat concludeert gezondheidswetenschapper Remco Coppen in zijn dissertatie.

Coppen vergeleek in zijn studie landen waar burgers actief moeten melden dat ze orgaandonor zijn (zoals Nederland) met landen waar iedereen orgaandonor is, tenzij hij daar actief van afziet.
Het lijkt alsof er in de laatste groep landen meer orgaandonoren zijn, schrijft Coppen. Maar die schijn bedriegt. In veel van deze landen zijn er ook meer verkeersslachtoffers en beroertes. Na correctie voor deze twee factoren blijven er maar twee landen over die structureel meer donoren hebben dan Nederland en dat zijn Oostenrijk en Spanje.

Oostenrijk wijkt af doordat obductie daar een gangbare praktijk is, suggereert Coppen. Nabestaanden zijn er daardoor aan gewend dat het lichaam van de overledene niet heel blijft. Spanje onderscheidt zich door een zeer actieve orgaandonorcultuur. Onder meer is er zeer intensief contact tussen artsen en nabestaanden.

Dat laatste is waarschijnlijk de belangrijkste sleutel tot succes, aldus Coppen. Ongeacht het systeem geldt voor alle landen dat de nabestaanden de doorslag geven bij de vraag naar organen.
Als zorgverleners in Nederland familieleden goed opvangen en als artsen zich goed voorbereiden op het stellen van de lastige donatievraag, dan kan het aantal donoren hier met 10 of 20 procent stijgen, denkt Coppen.

Er moet nog wel worden nagegaan welke communicatiestijlen in de Nederlandse praktijk goed werken. Ook is er nog weinig bekend over de redenen van familieleden om orgaandonatie te weigeren.
Coppen promoveert vrijdag aan de universiteit van Tilburg

Robert Crommentuyn

• Meer nieuws