Laatste nieuws
oncologie

Multidisciplinair overleg is geen tijdverspilling

AvL-onderzoek: aanvankelijke diagnose en behandelplan wordt geregeld bijgesteld door mdo

1 reactie
Frank Muller/ANP
Frank Muller/ANP

Het mdo is een ingeburgerd onderdeel van het artsenwerk. Toch is er weinig bekend over nut en effect. Uit een klein onderzoek bij hoofd-halschirurgische patiënten in het AVL blijkt dat dergelijk overleg zeker nuttig is.

Het multidisciplinair overleg (mdo) heeft ten doel complexe patiënten van het beste, meest actuele en geïndividualiseerde behandeladvies te voorzien. Bijna elk medisch vakgebied heeft wekelijks een mdo en artsen worden vaak op meerdere mdo’s per week verwacht.

Het bijwonen, voorbereiden en uitwerken van een mdo verhoogt de werkdruk en -last van medici.1-4 Het is daarom belangrijk dat deze mdo’s niet alleen efficiënt, maar vooral ook effectief zijn. Er is veel onderzoek gedaan naar de efficiëntie van een mdo, maar er is nog weinig tot niets bekend over de effectiviteit, in het bij­zonder of de uiteindelijk uitgevoerde behandeling overeenkomt met het ­behandeladvies van het mdo.

Logistiek voordeel

In het Antoni van Leeuwenhoek (AVL) worden elke maandag complexe patiënten met een hoofd-halstumor van stadium II of hoger in het mdo van een behandeladvies voorzien. In 2019 betrof dit gemiddeld veertien patiënten per week. In het AVL is de afspraak dat patiënten tot de start van de behandeling van ‘iedereen’ zijn. Dit zorgt voor een logistiek voordeel en een korte wachttijd, omdat een patiënt in principe door elke arts kan worden behandeld. Hierdoor kan het voorkomen dat de arts die de patiënt uiteindelijk behandelt, niet aanwezig was op het mdo en dus niet betrokken was in de besluitvorming. Tot op heden is er weinig bekend over de opvolging van het in het mdo voorgestelde beleid in de oncologie. De meeste literatuur beschrijft een stap eerder, namelijk het verschil tussen de spreekuurdiagnose (diagnose voorafgaand aan het mdo) en de diagnose met het desbetreffende beleid na het mdo.2 3 Tijdens het mdo wordt er beleid opgesteld waarbij chirurgie, maar ook radio-, chemo- en immunotherapie wordt geadviseerd. De chirurgie wordt vaak gespecificeerd en ook genotuleerd zoals het al dan niet meenemen van omliggende structuren, welke levels bij een halsklierdissectie en welke reconstructie bij grotere chirurgie. De precieze bestralingsvelden, chemo- en immunotherapieschema’s worden niet besproken. Daarom wilden wij graag ­antwoord op de volgende meetbare vraag: wordt er afgeweken van het mdo-advies bij chirurgische patiënten?

Alle aanwezigen bij het mdo denken actief mee en participeren bij het opstellen van een gewogen advies

In 2019 zijn in het mdo van de hoofd-hals­chirurgie van het AVL 547 unieke patiënten besproken en werd bij 236 patiënten een operatie geadviseerd. De TNM-classificatie werd 45 keer bijgesteld tijdens het mdo ten opzichte van de classificatie ingevuld voorafgaand aan het mdo. Van deze 45 aanpassingen, betrof het bij 33 patiënten niet alleen de TNM-classificatie maar ook de diagnose, door bijvoorbeeld een synchrone primaire tumor. Deze ­aanpassingen waren het gevolg van onderzoeksresultaten die nog niet bekend waren voorafgaand aan het mdo of een andere interpretatie van beeldvormend onderzoek door correlatie met de kliniek. Het door het mdo voorgestelde beleid wijkt bij twintig patiënten af van het beleid voorafgaand aan het mdo: elf patiënten zijn geselecteerd voor deelname aan studies en bij de overige negen is in plaats van fotodynamische of radio­therapie toch chirurgie geadviseerd. ­Daarnaast zijn bij tien patiënten extra behandelmogelijkheden gesuggereerd.

Afwijken van het advies

Wordt het in het mdo voorgestelde chirurgische beleid ook daadwerkelijk opgevolgd? Bij de 236 chirurgische patiënten is zeventien keer gemotiveerd afgeweken van een voorgestelde operatie. Negen van deze zeventien patiënten zagen zelf af van de behandeling met als meestvoorkomende reden dat de ingreep te invasief was. Bij de andere acht patiënten week de operateur gemotiveerd af van het voorgestelde beleid, wegens voorkeur voor een andere reconstructie, snelle progressie van de tumor waardoor een operatieve ingreep niet meer mogelijk was, voortschrijdend inzicht wat een operatie niet meer nodig maakte en een patiënt die toch in een studie kon worden geïncludeerd. Alle afwijkingen van het mdo-advies zijn gemotiveerd en gedocumenteerd.

De uitkomsten over het al dan niet nakomen van het op het mdo voorgestelde beleid laten zien dat, ondanks het feit dat tijdens het mdo nog niet duidelijk is wie de operateur wordt, het mdo-advies doorgaans wordt opgevolgd. Er kan worden verondersteld dat alle aanwezigen bij het mdo actief meedenken en participeren bij het opstellen van een gewogen advies. In combinatie met de diagnostische en beleidswijzigingen maakt dit het mdo zeer relevant.

We zien u dus graag weer verschijnen op het volgende mdo! 

auteurs

prof. dr. Ludi Smeele, hoofd-halschirurg Antoni van Leeuwenhoek, Amsterdam

dr. Marjolijn Oomens, fellow hoofd-halschirurgie Antoni van Leeuwenhoek, Amsterdam

Emma Schepens, anios kno Tergooi, Hilversum en Blaricum

contact

schepens.emma@gmail.com

cc: redactie@medischcontact.nl

Voetnoten

1. Westin T, Stalfors J, Tumor Boards/Multidisciplinary Head and Neck Cancer Meetings: Are They of Value to patients, Treating Staff or a Political Additional Drain on Healthcare Resources? Curr Opin Otolaryngol Head Neck Surg2008 Apr;16(2):103-7.doi:

2. Pillay B, Wootten AC, Crowe H, Corcoran N, Tran B, Bowden P, Crowe J, Costello AJ (2016). The impact of multidisciplinary team meetings on patient assessment, management and outcomes in oncology settings: A systematic review of the literature. In Cancer Treatment Reviews. https://doi.org/10.1016/j.ctrv.2015.11.007

3. Lamb BW, Jalil RT, Sevdalis N, Vincent C, Green JSA. (2014). Strategies to improve the efficiency and utility of multidisciplinary team meetings in urology cancer care: A survey study. BMC Health Services Research. https://doi.org/10.1186/1472-6963-14-37

4. Mullan BJ, Brown JS, Lowe D, Rogers SN, Shaw RJ. (2014). Analysis of time taken to discuss new patients with head and neck cancer in multidisciplinary team meetings. British Journal of Oral and Maxillofacial Surgery. https://doi.org/10.1016/j.bjoms.2013.10.001

Lees ook:

oncologie
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Suzanne Festen

    internist ouderengeneeskunde, Groningen

    “De patiënt is van iedereen”

    Multidisciplinaire bijeenkomsten (MDO’s) zijn, zeker binnen de oncologie, gemeengoed. Het voordeel van een MDO is dat er verschillende disciplines bijeen komen om expertise te delen om zo tot een afgewogen besluit te k...unnen komen. Het is mooi dat er is gevonden dat het advies vanuit het MDO meestal ook daadwerkelijk wordt opgevolgd. Het onderstreept echter ook het belang van goede besluitvorming binnen een MDO, waarbij alle relevante aspecten worden meegewogen. Observationele studies hebben laten zien dat insteek van oncologische MDO’s voornamelijk medisch technisch is en er vaak weinig patiënt-specifieke informatie, zoals de context en de persoonlijke voorkeuren van de patiënt, wordt besproken. De “stem van de patiënt” ontbreek daardoor vaak in de discussie rondom behandelopties. Deze informatie is zeker bij de, vaak al op jonge leeftijd kwetsbare, hoofd-hals patiënten relevant. “De patiënt is van iedereen” is dus misschien nuttig vanuit het oogpunt van efficiëntie, maar heeft als risico dat niemand de patiënt écht kent tijdens een MDO. Een mogelijk gevolg hiervan is dat de voorgestelde behandeling onvoldoende aansluit bij de context en wensen van de individuele patiënt. Daarbij komt het risico op zowel over- als onderbehandeling als een behandeladvies vooral gebaseerd is op leeftijd en ziekte karakteristieken. Ik zou er daarom sterk voor willen pleiten de patiënt toch “van iemand” te maken (dat kan ook een verpleegkundige zijn) en zo de stem van de patiënt structureel mee te wegen in een behandeladvies. Dat maakt de kans groter dat het plan waarmee de behandelaar terug naar de patiënt gaat ook daadwerkelijk passend is.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.