Laatste nieuws
Wetenschap

Misofonie klinkt lachwekkend, maar is ernstig

2 reacties

Mensen die zich ergeren aan gesmak, gesnurk en andere menselijke geluiden. Dat kan lachwekkend klinken, maar psychiater Damiaan Denys weet hoe ernstig misofonie in de praktijk kan uitpakken.

Misofonie is een aandoening die niet in de DSM-5 staat. Maar hij bestaat wel degelijk, weet psychiater Damiaan Denys (AMC). Hij kwam er voor het eerst mee in aanraking in 2004. ‘Ik zag een mevrouw die agressief werd als ze iemand hoorde niezen. Ze had haar huiskamer kort en klein geslagen. En ik had hooikoorts, en het was lente. Dus ik herinner me die casus echt heel goed. Maar het was ook wetenschappelijk interessant. Ze had wel een obsessie, maar ze had geen compulsies, ook geen angst.

Vier jaar later zag ik een vrouw die haar man wilde wurgen als ze hem hoorde ademhalen. Ze sliepen in aparte bedden.’ Denys vond in de vakliteratuur twee beschrijvingen van dergelijke gevallen, door kno-artsen. Op blogs en fora van leken daarentegen werd er volop over geschreven. Daar was de term misofonie ook ontstaan. Binnen korte tijd vonden Denys en zijn medewerkers 50 mensen met overeenkomstige klachten, die zij onderzochten en analyseerden. Daar vloeiden diagnostische criteria uit voort die zij in 2013 publiceerden. Denys: ‘Het bestaat uit drie componenten: een obsessie met specifieke, menselijke geluiden, de aanwezigheid van een sterke agressieve impuls die het gevoel van oncontroleerbaarheid oproept en het vermijden van alle gekoppelde situaties waardoor het normale leven belast wordt. We zijn stelselmatig nagegaan of we die componenten bij een andere stoornis konden terugvinden. We gaan niet voor niets een nieuwe stoornis introduceren, er zijn er al genoeg. Maar het paste nergens bij, niet bij een dwang- of impulscontrolestoornis, niet bij een fobie, nergens bij.’

Het blijft wat onnozel overkomen, mensen die zich ergeren aan smakgeluiden. Denys: ‘Tot je met hen praat. We hebben het over mensen die ontslag nemen, hun partner verlaten, kinderen die van school worden gehaald, vanwege een foutieve verdenking van autisme. Daarom is het van belang dat artsen dit herkennen.’

In het AMC kunnen deze patiënten terecht voor behandeling, die onder meer bestaat uit cognitieve gedragstherapie. Denys: ‘We laten hen een filmpje maken van prettige beelden, met daarbij een geluid dat lijkt op wat ze haten, maar het niet is. Voetstappen in de sneeuw in plaats van kraken van chips bijvoorbeeld. Dat positioneren van dat geluid in een andere context, onder eigen controle, lijkt al effect te hebben. We hebben de data nog niet klaar, maar ik denk dat ruim de helft nadien minder klachten heeft.’

Het loopt storm op de poli, ook met patiënten uit het buitenland. Dat biedt de Amsterdammers de mogelijkheid te onderzoeken wat de oorzaak is van misofonie. Denys: ‘Het begint meestal in de kindertijd, ze zaten met een smakkende ouder te eten, maar ze mochten niet van tafel: een ambivalente situatie van gigantisch ergeren aan een liefhebbende ouder, zonder dat ze daar controle over hebben.’ Tegelijkertijd wordt uit hersenonderzoek (eeg’s en fMRI’s) duidelijk dat de verwerking van auditieve prikkels ook anders verloopt dan bij controlepatiënten. Genetisch onderzoek moet uitwijzen of daarin een verklaring kan worden gevonden. Denys: ‘Het lijkt er in ieder geval op dat er biologische afwijkingen zijn.’ Maar er zit een intermenselijke dynamiek in, zegt Denys: ‘Ze vinden het verschrikkelijk om iemand te horen smakken, maar niet als het een baby of een dement persoon is, omdat die er niets aan kunnen doen, die kunnen ze niets kwalijk nemen. Het gaat alleen om mensen waarvan ze vermoeden dat ze het onder controle zouden moeten hebben. ‘

Sophie Broersen

Meer:

Op de website van de misofoniepatiëntenvereniging is onder meer een test te vinden die gebaseerd is op de Amsterdam Misophonia Scale

Thema Wetenschap

© Shutterstock
© Shutterstock
Wetenschap
  • Sophie Broersen

    Sophie Broersen was journalist bij Medisch Contact van 2008 tot 2021. Na haar studie geneeskunde en huisartsopleiding ging zij als journalist aan de slag. Bij Medisch Contact schreef zij over geneeskunde en zorg in de volle breedte: van wetenschap tot werkvloer, van arts-patiëntrelatie tot zorg over de grens. Samen met de juristen van de KNMG becommentarieerde zij tuchtzaken. Na haar journalistieke carrière is zij in 2021 weer als arts gaan werken.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • R.A. Mulder

    arts n.p., ARNHEM Nederland

    Jammer de reactie van de heer/mevrouw van der Pol. Jammer dat hij/zij na de excuses het daarbij niet gelaten heeft en deze reactie achterwege had gelaten. Jammer dat hij/zij als counselor niet gekozen heeft vooroordelen in te ruilen voor nieuwsgieri...gheid en/of belangstelling voor dit vreselijk hinderlijk fenomeen voor betroffenen.

  • W. van der Pol

    Ziekenhuisapotheker en counselor, Delft

    Ik kan er niets aan doen. Maar elke keer wanneer ik dit soort verhalen lees, dan denk ik even aan wat voor dag het is. Oh, het is augustus en niet rondom de eerste van april. Vervolgens excuseer ik mezelf natuurlijk, dat ik zo denk.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.