Minister: ‘Toestemming arts nodig bij medische dwangmaatregelen’

Bij toezicht op medische dwangmaatregelen door de Wzd-functionaris zal ook in de nieuwe Wet zorg en dwang (Wzd) de toestemming van een arts nodig zijn. Dat blijkt uit een reeks aanpassingen van het wetsvoorstel die minister Hugo de Jonge gisteren aan de Kamer stuurde.

Het Wzd-voorstel ligt onder meer onder vuur omdat de rol van de arts die toezicht houdt op de uitvoering van dwangzorg zal worden ingevuld door de Wzd-functionaris. Waar onder de huidige wetgeving een arts dwangmaatregelen toetst, zou dat onder de nieuwe wet bijvoorbeeld ook een gezondheidszorgpsycholoog of een orthopedagoog-generalist kunnen zijn. Volgens de minister bevat het wetsvoorstel nu dat als de Wzd-functionaris zelf geen arts is, deze ‘slechts na overleg met en instemming van een niet bij de zorg betrokken arts’ aanwijzingen tot aanpassing van het zorgplan mag geven. Het betreft dan aanwijzingen over het toedienen van vocht, voeding en medicatie, medische controles, andere medische handelingen of therapeutische maatregelen, het beperken van de bewegingsvrijheid of insluiting, aldus de minister. 

Begin dit jaar trokken LHV, NVAVG, NVvP en Verenso aan de bel. ‘Als gedrag van patiënten zó problematisch is dat zorg onder dwang noodzakelijk lijkt, kan dat medische oorzaken hebben. Daarom is het essentieel dat een onafhankelijk arts toezicht blijft houden op alle beslissingen tot dwang en ook verantwoordelijk blijft voor dit beleid binnen een instelling.’ Dat lieten de artsenorganisaties in januari onder de vlag van de KNMG aan de Tweede Kamer weten. Op 16 april stuurden onder meer ActiZ, NIP, V&VN, LHV, NVAVG en Verenso een brief over de Wdz aan de minister waarin ze pleiten voor uitstel van invoering. Naar aanleiding hiervan hebben ze 1 mei gesproken met het ministerie van VWS. 

Andere aanpassingen die de minister gisteren bekend maakte, zijn het informeren van de cliënt over de mogelijkheid van bijstand door een cliëntenvertrouwenspersoon ‘op een manier die aansluit bij de behoefte en het bevattingsvermogen’. Hierom had de KNMG verzocht. Daarnaast wordt de voorwaardelijke machtiging voor jongvolwassenen opgenomen in het dossier van de cliënt. En de verlenging van de vervaltermijn van Bopz-machtigingen na inwerkingtreding van Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz), die ook per 1 januari 2020 moet ingaan, wordt verlengd van zes naar twaalf maanden. De minister geeft aan geen uitstel te willen voor invoering van de wetten. 

Begeleidende nota van de minister 

De kamerbrief van de minister

Alle documenten bij de Kamerbrief van de minister