Meldpunt telt bijna 400 leveringsproblemen medicijnen

Bij het vorig jaar geopende Meldpunt voor geneesmiddelentekorten en -defecten werden in 2017 bijna 400 leveringsproblemen gemeld die konden leiden tot medicijntekorten. Dat blijkt uit de eerste jaarrapportage. Apothekersorganisatie KNMP, die al langer tekorten telt, kwam voor 2017 nog uit op 732 geneesmiddelentekorten.

In januari 2017 opende het landelijk meldpunt, dat wordt gecoördineerd door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Het is een van de acties die de in 2013 opgerichte Werkgroep geneesmiddelentekorten (met daarin VWS, IGJ, CBG, apothekers, farmaceuten, zorgverzekeraars, patiëntenorganisaties en medisch specialisten) onderneemt om medicijntekorten tegen te gaan. Het meldpunt moet tijdwinst bieden: als alle belanghebbenden weet hebben van een mogelijk tekort, kunnen zij sneller actie ondernemen om tot een oplossing te komen. Ook moet het meldpunt beter inzicht bieden in precieze aantallen en oorzaken van tekorten.

In totaal kreeg het meldpunt vorig jaar 985 meldingen binnen. Dat betrof voor meer dan de helft (536) meldingen over medicijnen die tijdelijk niet in de handel werden gebracht. In bijna driekwart van die situaties gaven de bedrijven aan dat het onbekend was of er alternatieven voor het middel waren, of dat er een mogelijk tekort kon ontstaan. Een klein deel van de meldingen (87) ging over medicijnen die definitief uit de handel werden genomen. Daarnaast kwamen er ook veel meldingen binnen, ruim een kwart van het totaal, over middelen die al dan niet opnieuw in de handel kwamen (301 keer), en nog een klein aantal (61) over kwaliteitsdefecten waarbij verder geen tekort werd verwacht. Bedrijven zijn nu verplicht dergelijke zaken te melden bij dit meldpunt.

Van de 985 meldingen bleven er uiteindelijk 391 over waarbij er leveringsproblemen speelden die tot een tekort konden leiden. Vertraging in de productie of het distributieproces waren veruit de belangrijkste oorzaken van deze leveringsproblemen. Volgens het CBG en de IGJ is het echter in ‘nagenoeg alle gevallen’ gelukt om voor patiënten een alternatief te vinden, iets wat ‘in slechts een enkel geval’ niet is gelukt volgens hen. Alternatieven waren dan bijvoorbeeld een vervangend geneesmiddel, een apotheekbereiding of levering uit het buitenland. Bij het vinden van een alternatief voor een hepatitis-A-vaccin lukte dit bijvoorbeeld niet. Dat werd ‘opgelost’ door mensen tijdelijk één in plaats van twee inentingen te geven. En zoals het CBG vorige week al zorgelijk aankaartte, is er een aanhoudend tekort van smalspectrumantibiotica.

Opmerkelijk is dat het aantal meldingen gedurende het jaar toenam, en dan met name in het vierde kwartaal. Toen kwam die stijging met name op het conto van meldingen over tijdelijk niet in de handel zijn.

Andere cijfers KNMP

De cijfers van het meldpunt wijken af van de jaarlijkse cijfers van apothekersorganisatie KNMP, die een van de partijen was die al eerder bijhield hoeveel tekorten er waren en sinds 2010 een toenemende trend signaleert. De KNMP, die tekorten definieert als ‘landelijk niet verkrijgbaar gedurende minimaal veertien dagen’, noteerde over 2017 732 tekorten. Het landelijk meldpunt definieert een tekort als ‘een onderbreking van de leverbaarheid van een geneesmiddel die belastend is voor patiënten en waarbij die belasting groter is dan in het geval van reguliere, al dan niet generieke, substitutie’.