Meeste regionale variatie bij herniaoperaties

Bij een rughernia gaan sommige ziekenhuizen 5,5 keer vaker tot een operatie over dan andere ziekenhuizen. Dat blijkt uit een onderzoek naar de regionale verschillen in operaties, dat in opdracht van Zorgverzekeraars Nederland door onderzoeksbureaus Vektis en Plexus is uitgevoerd.

De hernia is van de twaalf verschillende aandoeningen die in het onderzoek aan de orde kwamen, de aandoening waarbij de verschillen tussen de regio’s het grootst waren. In Steenwijk in Overijssel vinden 85 tot 167 herniaoperaties per honderdduizend inwoners plaats. In het Zeeuwse Middelburg zijn dat er slechts 9 tot 46 op hetzelfde aantal inwoners.

Uit het onderzoek blijkt dat de grootste regionale verschillen bestaan bij operaties vanwege rughernia, spataderen, vaatvernauwing in de benen, beknelde polszenuw en goedaardige prostaatvergroting. Bij de operatieve behandeling van staar, galstenen, halsslagadervernauwing, heup- en knievervanging, liesbreuk en het knippen van amandelen is het verschil kleiner. Daar voeren artsen in sommige regio’s ongeveer twee keer zo veel operaties uit als in andere regio’s.

De vraag waarom ziekenhuizen in de ene regio bepaalde operaties meer verrichten dan in de andere regio, wordt in het onderzoek niet beantwoord. Mogelijk verklaren financiële belangen de regionale verschillen deels. ‘Als de salariëring van een specialist afhankelijk is van het aantal medische verrichtingen, ligt het voor de hand dat financiële belangen een rol spelen’, reageerde chirurg Johan Lange namens de Nederlandse Vereniging vaan Heelkunde in NRC Handelsblad.

De Orde van Medisch Specialisten (OMS) heeft de publicatie van het rapport verwelkomd. Hoewel de belangenvereniging kanttekeningen plaatst bij de ‘methodologische beperkingen’ van het rapport, ‘helpt het de kwaliteit en de doelmatigheid van zorg verder te verbeteren en onnodige praktijkvariatie terug te dringen.’

De Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV) is wegens de vakantieperiode en het karakter van het onderzoek nog niet in staat om commentaar te geven op de geconstateerde grote verschillen bij hernia-operaties. ‘Het gaat om een heel complex rapport dat gegevens presenteert en nauwelijks analyseert’, aldus Jan Verhaar, voorzitter van de NOV en hoofd van de afdeling Orthopedie van het Erasmus MC in Rotterdam.

Daarom is het volgens Verhaar ingewikkeld om de oorzaken van regionale verschillen te geven zonder nader onderzoek. ‘Het lijkt me een goede zaak als een verdere diepteanalyse plaatsvindt. Daarbij lijkt het met name van belang in hoeverre de richtlijnen gevolgd worden en de mate waarin eventuele verschillen daardoor verklaard kunnen worden.’

Mathijs Smit

Links:
Persbericht Zorgverzekeraars Nederland: Aanzienlijke regionale verschillen in aantal operaties

Rapport Indicatoren indicatiestelling (praktijkvariatie)

Commentaar Orde van Medisch Specialisten: Praktijkvariatie onderzoek helpt kwaliteit van zorg verbeteren