Laatste nieuws
werk & inkomen

Meer zicht op langdurig openstaande vacatures

‘Je ziet nu nog niet veel effect van de coronacrisis’

Plaats een reactie

De langetermijneffecten van de coronacrisis op de arbeidsmarkt zijn nog onzeker. Daarentegen is er meer kennis over vacatures die maanden achtereen niet worden vervuld.

Tijdens de eerste golf, en ook tijdens de tweede golf van de coronacrisis was er aan sommige beroepen meer behoefte dan aan andere. Alle verloven waren ingetrokken voor de longartsen, internisten, GGD-artsen – terwijl sommige orthopeden, dermatologen en chirurgen op hun handen moesten zitten.

Maar zegt dat iets over de arbeidsmarkt in de zorg? Nee, althans: dat is nog niet te zeggen. Als alles min of meer ‘normaal’ is, zal blijken of de vraag naar bepaalde specialismen sinds de coviduitbraak is gegroeid, dan wel afgenomen.

Wat valt er wel te zeggen? Uit de Arbeidsmarktmonitor, op basis van cijfers die het Capaciteitsorgaan heeft verzameld, blijkt dat er in het tweede kwartaal van 2020 een dip in het aantal vacatures zichtbaar was. Stonden er in het eerste kwartaal van dit jaar 2469 vacatures, in het kwartaal erna waren dat er 2230. Dat is ook minder dan in dezelfde periode in 2019 (2509).

Het Capaciteitsorgaan (CO) heeft daarvoor nog geen verklaring, afgezien van de mogelijkheid dat deze daling door de coronacrisis is veroorzaakt. Werkgevers in de zorg focusten zich immers op de actuele crisis, en wellicht minder op personeelsbeleid voor de lange termijn.

Maar, voegt programmasecretaris Tineke Zijlstra toe, de fluctuatie kan ook door seizoensinvloeden komen. Ze wijst erop dat in de ‘coronamaand’ april minder vraag was naar psychiaters, huisartsen en bedrijfsartsen. ‘Maar dat gold eigenlijk ook voor 2019. Veel is nog onzeker. Je ziet in onze cijfers niet veel van het effect van de coronacrisis. Pas over één jaar kunnen we iets zeggen in hoeverre het effect heeft gehad op de toegenomen dan wel afnemende vraag naar bepaalde specialismen.’

Het Capaciteitsorgaan gaat de komende tijd in gesprek met de verschillende organisaties van beroepsgroepen. Zij zullen vanuit hun achterban aangeven wat de stand van zaken is. Het Capaciteitsorgaan brengt om de drie jaar het Capaciteitsplan uit, waarin het een advies geeft over het aantal opleidingsplaatsen. De nieuwe raming van het aantal opleidingsplaatsen is gepland voor eind 2022.

Langdurige vacatures

In sommige beroepen staan vacatures langdurig open, zoals psychiaters. Langdurig, dat wil zeggen: drie maanden of langer. Zoiets wijst op een onvervulde vraag. Daar werd tot en met 2019 in de data geen rekening mee gehouden, al had het CO wel het vermoeden dat dit een substantieel deel van de vacatures betrof. Vanaf 2020 wordt op de data van langdurige vacatures een nieuwe controle en bewerking uitgevoerd, die meer inzicht biedt.
In het eerste kwartaal van dit jaar ging het om 1607 langdurige vacatures, in het tweede om 1866. ‘Waarschijnlijk ligt het werkelijke aantal hoger,’ zegt Zijlstra, ‘de langdurige vacatures basisartsen ontbreken deels nog hierin’.

Uit de nieuwe manier van kijken, komt een bevestiging van wat mensen in het veld weten. Vacatures voor psychiaters blijven met name lang onvervuld, gevolgd door specialist ouderengeneeskunde en de bedrijfsarts. Dat zijn de zogenoemde ‘grote’ specialismen. Kijkend naar de middelgrote groepen (met tussen de 500 en 1500 mensen werkzaam), dan vallen onvervulde vacatures op voor bijvoorbeeld de SEH-artsen en – in mindere mate – oogartsen. Voor de groep met een heel kleine beroepsgroep is dat lastiger aan te geven vanwege de omvang. Duidelijk is evenwel, dat sommige vacatures voor verslavingsarts, plastisch chirurgen en arts verstandelijk gehandicapten lang openstaan.

Voor de reguliere vacatures, dus niet degene die lang openstaan, waren in het eerste halfjaar zowel dalingen als toenames te zien bij de middelgrote beroepen. Bij specialismen zoals jeugdarts, SEH-arts, mdl-arts, revalidatiearts, neuroloog, en orthopedisch chirurg zijn vanaf maart opvallende dalingen zichtbaar – mogelijk veroorzaakt door de coronacrisis – maar wel met een grillig verloop. De fluctuaties waren er net zo goed in het jaar ervoor, en niet minder grillig. Een belangrijke reden om geen vacatures uit te zetten ligt in de – verwachte – productiebeperkingen en omzetdalingen vanuit het hoofdlijnenakkoord, aldus het Capaciteitsorgaan, die dat zegt op basis van informatie uit ‘het veld’.

Regionale verschillen

Verder heeft het CO ingezoomd op regionale verschillen, en is per provincie gekeken naar de trends in 2019. Opvallend is dat in Zuid-Holland en Drenthe een sterke afname te zien was, terwijl in Noord-Brabant, Zeeland en Utrecht een sterke toename van het aantal vacatures te zien was.

Een regionale vacaturegraad kun je alleen goed beoordelen als je het in de context beschouwt. Kijkend naar het aantal vacatures per 100 duizend inwoners, dan valt op dat de vacaturegraad in Utrecht vorig jaar is gestegen en in 2019 de hoogste was van Nederland. In 2019 waren er per 100 duizend inwoners 61,1 vacatures voor geneeskundig specialisten. In 2018 waren dat er 43. De laagste aantallen waren te vinden in Friesland (28,7) en Drenthe (27,6). Dit zegt, kortweg, dat er voor artsen – precorona –  meer werk te vinden was in de provincie Utrecht.

Lees ook
Nieuws werk arbeidsmarktmonitor arbeidsmarkt personeelstekort werk en inkomen vacatures
  • Marieke van Twillert

    Marieke van Twillert werkt als journalist voor Medisch Contact. Arbeidsmarkt, levenseinde en e-health hebben haar speciale aandacht.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.