‘Meer vaart achter PrEP-zorg’

De PrEP-zorg via de GGD’s laat langer op zich wachten dan de homogemeenschap, hiv-artsen en andere zorgverleners lief is. De Tweede Kamerfracties van GroenLinks en D66 hebben zich bij minister Bruins (Medische Zorg) beklaagd over de ‘traagheid’ waarmee het toegezegde middel beschikbaar komt. Ze willen dat GGD’s, bij wijze van tussenoplossing, zo snel mogelijk beginnen met de begeleiding van degenen die nu al PrEP gebruiken. Daartoe hebben zij een motie ingediend waarover dinsdag wordt gestemd.

Mensen die een groot risico lopen op een hiv-infectie zouden preventief hiv-remmers (pre-expositieprofylaxe; PrEP) moeten krijgen, adviseerde de Gezondheidsraad precies een jaar geleden, omdat dit kan helpen het aantal nieuwe hiv-infecties in Nederland verder terug te dringen. Bruins nam dit advies ter harte en besloot rond de internationale aidsconferentie in juli dat – bij wijze van vijfjaarlijkse proef – acht GGD’s de PrEP-zorg zouden doen voor een beperkte groep van homoseksuele mannen met hoog risico op hiv.

Dit zou begin 2019 beginnen, wat betrokkenen aan de late kant vonden. Maar nu is ook dat moment opgeschoven. Bruins gaat de pillen centraal inkopen via het RIVM; dat moet via een Europese aanbesteding. Die zal over circa vier maanden plaatsvinden, waardoor PrEP en de begeleiding vanaf de zomer van 2019 beschikbaar zijn via de GGD’s.

In afwachting van een landelijke regeling, zijn er wachtlijsten bij GGD’s. PrEP is vanaf 2016 weliswaar op recept verkrijgbaar, maar de bijbehorende zorg is nog niet geregeld. De Nederlandse Vereniging van HIV Behandelaren (NVHB) heeft, samen met anderen, haar zorgen geuit over mogelijk incorrect gebruik van PrEP. Nu de preventiepillen ook in Nederland betaalbaar zijn geworden, neemt het gebruik toe. Zo hebben Nederlandse apotheken vorig jaar aan bijna drieduizend mensen minimaal één keer de hiv-preventiepil verstrekt. De hiv-artsen zien een toenemend gebruik van formeel, maar ook van informeel PrEP-gebruik. Daarnaast is er volgens hen een toename van mensen die aangeven geen toegang tot PrEP te kunnen krijgen via GGD’s en/of huisarts.

De NVHB liet vorige maand weten de situatie zo onverantwoord te vinden dat de ziekenhuizen zelf PrEP verstrekken. ‘PrEP-zorg hoort thuis bij de soa-poli’s van de GGD, maar als toegang tot het middel via die poli’s niet beschikbaar is, dan zullen we binnen de 25 hiv-behandelcentra in Nederland mensen helpen om aan PrEP te komen.’

Ondertussen heeft een Amsterdamse apotheek het initiatief genomen om de pil waarmee hiv-infectie kan worden voorkomen, goedkoper en breder beschikbaar te maken. DC Klinieken Apotheek Valeriusplein biedt PrEP voor een lager bedrag (29 euro voor 30 pillen) dan andere apotheken, die het vanaf 39 tot 60 euro of meer aanbieden. PrEP is alleen op recept te krijgen. Omdat niet alle patiënten bij een huisarts of GGD terechtkunnen of willen, werkt de apotheek samen met de zelfstandige kliniek One Day Clinic, die anonieme soatests en soazorg verstrekt.