Mangomoment

Deze week hoorde ik voor het eerst het begrip mangomoment. Mangomomenten zijn de kleine, onverwachte, verrassende, soms bijna niet waarneembare acties of gebaren tijdens de dagelijkse zorgverlening tussen patiënten, bewoners, familieleden en/of zorgverleners. Zo lees ik op mangomoment.be. Waarom een mango?, vraag ik me af. Exotisch? Waardevol? Zacht? Het blijkt te refereren aan een inmiddels vrij bekend moment. In 2015 kreeg een ernstig zieke patiënte op de intensive care in België een mango van een journaliste, nadat zij eerder tijdens een interview aangegeven had ‘een mango nog eens te willen proeven’. Tot op heden groeit de ‘mangobeweging’ gestaag door.

Bij het lezen van het verhaal merk ik dat er een glimlach op mijn gezicht ontstaat. En automatisch word ik teruggevoerd naar mijn mangomomenten van de afgelopen jaren. Naar al die gezichten, al die momenten van dankbaarheid. Ik merk dat er één moment is dat specifiek in mijn gedachten blijft. Het verbaast me, want ik heb er de afgelopen jaren nooit echt meer bij stilgestaan. Misschien is dat de kern van een mangomoment, het is zo klein om te geven, je staat er amper bij stil. Het is de ontvanger voor wie het grote waarde heeft.

Het was in mijn tijd als aios interne. Ik had avonddienst. De weken voor mijn dienst werkte ik op de afdeling Nefrologie en in de kamer naast de artsenkamer lag al een paar weken een ernstig zieke, Marokkaanse man. Hij was niet mijn patiënt maar die van mijn collega. Toch had ik genoeg meegekregen tijdens visitemomenten en ons overleg om te weten wat er speelde. Toen ik tijdens mijn avonddienst de echtgenote van patiënt naast het bed zag staan, besloot ik langs te lopen. Ik wist dat er een forse taalbarrière was en vroeg me af in hoeverre ze begreep wat er speelde. Vanuit mijn opleiding in Antwerpen (en persoonlijke interesse) sprak ik een aardig woordje (medisch) Frans en ik besloot haar aan te spreken om te zien of ze die taal wellicht wel machtig was. De blik op haar gezicht toen ze eindelijk aangesproken werd in een taal waarin ze ook daadwerkelijk kon communiceren sprak boekdelen. Dankbaar stelde ze al haar vragen en kreeg ze eindelijk een globaal beeld van wat er speelde.

Als zorgverlener heb je de volledige autonomie over mangomomenten. Ze zijn niet afhankelijk van productieafspraken of contracten met zorgverzekeraars. Je hoeft je geen zorgen te maken over het al dan niet schenden van de privacy. Er is geen discussie of je er wel of niet ziek van kunt worden op de langere termijn. Kortom, in de huidige context van een enorme antivaccinatiecampagne, de opmars van value based health care, nieuwe privacywetgeving, acties van fysiotherapeuten en framing van ongecontracteerde zorgverleners een welkome positieve noot. De enige kanttekening die gemaakt dient te worden is dat er wel zorgpersoneel nodig is voor het mogelijk maken van deze momenten. Laten we daarom ook aandacht blijven besteden aan mangomomenten. Zodat iedereen kan ervaren hoe dankbaar en zinvol werken in de zorg is.