Machteloos

De medische opleiding leerde me dat de beste beroepshouding als dokter er een was van ‘erboven staan’, met als basis een rotsvast vertrouwen in de wetenschap.’ Komt allen met uw narigheden en vragen bij mij en ik zal u helpen bij het vinden van een oplossing.’ Daar hadden de mensen, de patiënten, wat aan.

Ik had zelf trouwens nooit wat en als zich in eigen kring iets voordeed, deed ik dat het liefst af als gewoon en onbetekenend. Echte narigheden speelden zich af op afstand en emoties kon ik al helemaal niet gebruiken. Want die waren bij uitstek subjectief en dus niet professioneel. Het ging om weten, om controle, om antwoorden.

Dat werkte heel goed totdat dit beeld werd doorbroken door een ongeluk in mijn eigen gezin. Er viel op slag niets meer te beheersen of op te lossen. Ik had een volle instrumententas, maar ineens ook twee lege handen. Machteloos. Opeens waren er duizend vragen en helemaal geen antwoorden. En heftige emoties, maar omdat ik dat deel van het leven had leren vermijden en er zelfs een behoorlijk negatieve kijk op had gekregen, was het niet eenvoudig om daarmee te moeten verder leven. Ik kon er echter niet langer omheen, het was zoals het was: de werkelijkheid is groter dan de wetenschap kan omvatten.

In de jaren daarna heb ik langzaam maar zeker geleerd om een nieuwe verhouding te vinden met dat waar ik deel van ben: het leven. Emoties en het niet-begrijpbare zijn daar inmiddels een deel van geworden dat ik ben gaan koesteren. Ik heb geleerd om er ruimte voor te maken. Ik accepteerde dat ik ‘het’ niet altijd en allemaal kón weten. En dus hoefde ik dat ook niet meer van mezelf. Ik durfde weer ‘Ik weet het niet’ te zeggen. Maar ik leerde ook te zeggen dat ik er wel bíj zou blijven, bereikbaar, betrokken. Ik durfde dat weer te zeggen en te zijn zonder angst voor glad ijs. Ik leerde dat als ik zelf goed met mijn emoties kon omgaan er op dat terrein geen risico’s meer hoefden te zijn. Dat echte betrokkenheid een zeer gewaardeerd goed is voor mensen in de knel. En ook voor dokters. Je gehoord en gezien weten. Wat extra aandacht. Je geeft het en je krijgt het terug.

Ik heb het geluk gehad dat ik op mijn weg enkele collega’s ben tegengekomen die me hielpen zien en ervaren hoe belangrijk het is om ruimte te kunnen maken voor wat ruimte nodig heeft. Toen dat inzicht bij me was geland, ben ik me ervoor gaan inzetten dat ook anderen die werkzaam zijn op het gebied van de zorg, dit aangereikt zouden kunnen krijgen. Want ik geloof dat velen opgebrand raken als er geen ruimte is voor meer dan alleen het wetenschappelijke deel van de zorg. En dat we door weer een plek te geven aan ‘hart en ziel’ niet alleen de zieke maar ook de dokter helpen om in balans te blijven met alle dagelijkse confrontaties met verlies en gebrek.

Alle lezersbijdragen "De emoties van de dokter"