Longartsen maken zich hard voor nivolumab

De vergoeding van nivolumab staat op losse schroeven. De longartsen proberen nivolumab zo optimaal mogelijk in te zetten. Ze hopen dat ze hiermee toegang houden tot deze doorbraak in de longkankerbehandeling.

De Adviescommissie Pakket maakte 27 november bekend dat ze opname in het basispakket van nivolumab voor de tweedelijnsbehandeling gemetastaseerd plaveiselcelcarcinoom afraden. Opname in het pakket zou 200 miljoen euro kosten, en een quality-adjusted life year 134.000 euro. Voor die prijs is het middel niet kosteneffectief, aldus de adviescommissie, die opname in het basispakket daarom afraadt. De Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose  (NVALT)  betwist de conclusies over het gebrek aan kosteneffectiviteit niet, maar  is wel bang dat de huidige toegang tot nivolumab zal verdwijnen. Wanneer de minister besluit om nivolumab niet te vergoeden, moeten alle patiënten er weer mee stoppen. Bristol-Myers Squibb verstrekt nog tot mei 2016 gratis nivolumab, daarna is het afgelopen. Een akelig scenario, zeker voor patiënten bij het wie het aanslaat en die de hoge kosten niet zelf kunnen dragen. ‘De minister wil een effectieve inzet van nivolumab’, zegt longarts Egbert Smit namens de NVALT, zelf werkzaam in het Antoni van Leeuwenhoek. ‘Daar kunnen wij als longartsen wat aan doen.’

De longartsen behandelen alleen in twaalf geselecteerde ziekenhuizen patiënten met nivolumab, zodat expertise opgebouwd wordt en geconcentreerd blijft. In september is dit ‘compassionate use’-behandelprogrammma  in recordtempo van de grond gekomen, al drie maanden nadat het geneesmiddel op de markt kwam. De behandelde patiënten worden gevolgd in een register, dat de vereniging centraal bijhoudt. Ten slotte geven de longartsen het middel alleen aan patiënten die voldoen aan de in- en exclusiecriteria van het klinisch onderzoek waarop nivolumab geregistreerd is. Met de verzamelde data willen de longartsen onderzoek gaan doen naar de optimale inzet van nivolumab. Daarnaast  loopt een aanvraag bij ZonMw voor onderzoek naar predictieve biomarkers en daarvoor kan dit register ook ingezet worden.

‘Er is twintig jaar geen vooruitgang geboekt bij patiënten met uitgezaaid planocellulair longcarcinoom, en nu hebben we een medicijn dat het risico in de tweedelijnsbehandeling op overlijden voor alle patiënten met 41 procent doet dalen. Dat is ongekend’, zegt Smit. ‘Er zijn zelfs mensen die na twee jaar nog in leven zijn. Vanuit dokters- en patiëntperspectief kun je dus spreken van een prima geneesmiddel. Maar het legt een enorm beslag op de beschikbare middelen.’

Heleen Croonen
@heleencroonen