Levenseindemoe

Oma is aan haar einde. Misschien is ze al dood als u dit leest. Het is niet een van de oma’s van de kinderen. Die zijn als vitale 60’ers veel te druk met het organiseren van een atelierroute of het passen op een jong neefje of nichtje. Het is ook niet mijn eigen oma die vorige week haar 90ste verjaardag vierde door de hele familie mee uit wokken te nemen, zoals ze ons vroeger mee naar de chinees nam. Het gaat om de oma van mijn vrouw. Na ruim honderd jaar is het genoeg. Ze is gevallen en wil geen poespas meer. En ook geen eten. Het is klaar.

Medisch Contact publiceert al sinds ver terug in de vorige eeuw artikelen over waardig sterven, maar van levenseindemoeheid kan geen sprake zijn. Daarvoor is het thema in een immer ontwikkelende samenleving te complex. En dan helpen meningen van mensen die ik verstandig acht. Zoals Bert Keizer, die vindt dat een volledig demente patiënt niet stiekem mag worden doodgemaakt. Of de ervaren huisarts Jos van Bemmel, die vindt dat het niet stiekem is als er vooraf is afgesproken dat er euthanasie gaat plaatsvinden. Of Luc Bonneux, die stelt dat met het negeren van een wilsverklaring vanwege morele weerzin de demente mens zijn verleden wordt ontnomen. Maar die euthanasie bij een demente toch zelf liever niet uitvoert.

Oma is lang fysiek gezond en altijd helder gebleven. Met zorgzame familie in de buurt. Dat is niet iedereen gegeven. Juist daarom is de waardige dood een thema waarover je niet uitgediscussieerd mag raken. Medisch Contact zal hier hopelijk eeuwig over blijven publiceren en, bij de volgende editie van De dokter en de dood dit najaar, opnieuw discussiëren. In het belang van artsen die in deze thematiek een bijzondere positie innemen op weg naar het einde of zelfs als bezorger van de dood. Maar bovenal in het belang van minder fortuinlijke oma’s en opa’s en andere ongelukkigen die in de dood een uitweg zien, of voor wie er geen andere weg is.

Evert Pronk, adjunct-hoofdredacteur