Leefstijl: een dure hype
Artsen moeten zich niet voor dit commerciële karretje laten spannen
21 reacties
Leefstijl is een diffuse modeterm waar flink aan wordt verdiend. Hij houdt burgers een dure worst voor onder het valse motto dat gezondheid een keuze is. Huisarts Bart Bruijn vindt dat artsen hier niet aan moeten meewerken.
Websites, nieuwssites, kranten, glossy’s, allemaal hebben ze wel een rubriek ‘lifestyle’, die een uiterst breed palet van onderwerpen behandelt. Van voeding tot meubilair, van helende kleuren tot tijdschriften waarin de positieve effecten van dauwtrappen en wildplukken worden opgehemeld. Maar ook en vooral wordt in deze rubrieken elk medisch en pseudomedisch nieuwtje, hoe klein, onbelangrijk of onbewezen ook, breed uitgemeten.
Vaak gaat het om kleine, gesponsorde flutonderzoekjes, waaraan een veel te positieve boodschap van beïnvloedbaarheid wordt opgehangen. En dikwijls worden gevonden mogelijke niet-oorzakelijke verbanden als oorzakelijk gepresenteerd. Veel publicaties in deze leefstijlrubrieken spelen in op angsten en onzekerheden en vaak staat de ‘oplossing’ van de sponsor in een advertentie pal naast het artikeltje. Fortuinen worden verdiend aan bijvoorbeeld op deze manier gepushte wondervoeding, vitaminepreparaten, kruidenmengsels en wellnessbehandelingen, en fortuinen worden weer uitgegeven aan het verhelpen van de gevolgen, zoals voedingsdeficiënties en hypervitaminosen, ontstaan door het toevallig laatstelijk in de mode gekomen mirakelse voedingsproduct.
Gaan we naar de toverstavenwinkel om onze leefstijl uit te zoeken?
Overheid
Ook wordt lifestyle misbruikt door beleidsmakers en overheidsinstellingen, die de beïnvloeding daarvan door zorgverleners in de individuele zorg zien als een panacee tegen allerlei ‘welvaartsziekten’, zonder daarvoor de verantwoordelijkheid te nemen die op grote schaal aan te pakken. De taak van beïnvloeding van de levensstijl en de gewoontes van mensen op grote en belangrijke schaal behoort namelijk vierkant bij de overheid. Niet belastingcenten trekken van tabak, maar eindelijk eens een fatsoenlijk antitabaksbeleid voeren, om maar eens een schrijnend voorbeeld te noemen.
Het doel lijkt steeds kostenbeheersing in de zorg, niet verbetering van het welbevinden en de algemene gezondheid. Maar de blijvende nadruk op individuele verantwoordelijkheid is overgroot en voortdurend aanwezig.
Sociale omgeving
Hoe komen wij eigenlijk aan onze leefstijl? Gaan we als Harry Potter naar Olivanders toverstavenwinkel om onze leefstijl uit te zoeken? Staan we likkebaardend voor kasten met mogelijkheden te kiezen wat er bij ons past? Links niet roken, rechts wel? Boven de rode streep lekker eten, met aan de linkerkant wat meer vet als gewoonte en rechts minder en meer vezels? Kiezen we uit de zone met of zonder alcohol? Kiezen we voor flink bewegen, of juist voor meer weerzin tegen bewegen? Kiezen we voor nette kleren, of meer voor flitsend sportieve? En als we dan onze zones hebben vastgesteld, kiezen we dan ook nog met veel zorg de mate waarin we alles doen of laten?
Natuurlijk niet. Leefstijl is inderdaad als een toverstaf: hij kiest grotendeels ons. Leefstijl hangt nauw samen met onze sociale omgeving, lijkt vaak erfelijk en ‘besmettelijk’, en hangt af van het voorbeeld van onze ouders en vervolgens van de peergroups waarin we terechtkomen. Maar ook hangt onze leefstijl af van onze persoonlijke mogelijkheden en onmogelijkheden, maatschappelijk, fysiek, financieel, intellectueel, emotioneel. Er zit meestal weinig bewuste keuze achter.
Tijdgeest
Uit het idee dat een positieve beïnvloeding van onze toekomst geen kwestie is van kunnen maar van wíllen, volgt onvermijdelijk het concept van verdienste en schuld: eigen verdienste als het goed gaat, maar vooral eigen schuld als het fout gaat. En door al die nadruk op eigen bewuste verantwoordelijkheid hebben we als samenleving de neiging mensen bij wie het niet goed gaat, emotioneel en sociaal in de steek te laten. We proberen ze bij al hun ellende en angst ook nog een schuldgevoel aan te meten. We laten ze in de kou staan, waar we ons met warmte om hen heen zouden moeten scharen. En uiteindelijk is het al zover dat we ze eigenlijk in hun lijden niet meer financieel en maatschappelijk willen bijstaan. De maatschappelijke solidariteit met zieken en gebrekkigen, lijdenden in het algemeen, staat zwaar onder druk.
Artsen
Wat ook volgt uit het idee van eigen verantwoordelijkheid, is dat artsen op individueel niveau ‘leefstijl’ moeten beïnvloeden. Maar mijns inziens is dat niet onze taak, en zijn we daartoe, áls het al onze taak was, helemaal niet tegen opgewassen. Mensen worden de hele dag gebombardeerd met informatie, meestal gericht op geld uitgeven aan iets wat bij een bepaalde leefstijl past. Men wordt enerzijds bang gemaakt als men de leefstijl niet verandert en de ‘heilzame’ geld kostende nieuwe gewoonte niet aanneemt en anderzijds is de druk om tot een of andere bepaalde groep te gaan behoren met bijbehorende goede of slechte gewoontes ontzaglijk en voortdurend.
Verwacht dus niet te veel van ons artsen. Wij kunnen hooguit proberen enkele gewoontes te helpen veranderen en dat is volgens mij precies wat er hoort te gebeuren. Het veranderen van één of twee belangrijke gewoontes zonder het hele leven te beïnvloeden, is al moeilijk genoeg. Want het hele complex van leefgewoontes omgooien betekent in feite dat iemand moet gaan behoren tot een andere sociale groep. En dat betekent het verstoten van de huidige sociale groep, en een nieuwe identiteit opbouwen. Dat dit op zijn minst moeilijk is, zal duidelijk zijn.
Gewoontes
Ik stel voor de woorden ‘leefstijl’ en ‘lifestyle’ te verbannen naar de oorden waar deze thuishoren: de reclame, het wijde gebied van de commercie. Want mensen kiezen hun leefstijl eigenlijk niet. Ze kunnen soms een groep gewoontes kiezen, die bij hun gekozen of vaker toevallig verworven peergroup hoort, maar de basishouding verandert niet zomaar.
Het veranderen van leefstijl zou het veranderen van de maatschappij zijn en van de mode en van wat daarin belangrijk en vooral leuk wordt gevonden. Veranderen wat ‘in’ is, als het ware. En niet het doorduwen bij individuele mensen die hun gewoontes niet willen en vooral niet kunnen veranderen. Het hele leefstijlthema is een vals thema als het wordt toegepast op individuen en de gezondheidszorg. In de zorg en de geneeskunde horen de termen ‘lifestyle’ en ‘leefstijl’ niet thuis. Ze zijn niet gedefinieerd en ze zijn stigmatiserend en beschuldigend.
Er zijn wel gewoontes die de kans op schade zo groot maken dat het belangrijk is om door de individuele zorg te worden beïnvloed, maar dat moet dan zoveel mogelijk binnen het bestaande complex van gewoontes plaatsvinden. Dáár ligt mogelijk een belangrijke taak voor artsen. Ik bepleit dan ook microchirurgie in de individuele zorg, in plaats van de botte bijl.
auteur
Bart Bruijn, apotheekhoudend huisarts, Streefkerk
contact
b.bruijn@dijkdoc.nl
cc: redactie@medischcontact.nl
Lees meer
E.J.M. Frölke
huisarts np, Dordrecht
Bedankt Bart; mee eens, de zorg dweilt met (overheids)kranen geopend.
Jammer dat er geen tarief is voor lifestyle-veranderen-van-tweede-kamerleden!
M.A. Rappoldt
arts, Stiens
Leefstijl: een dure hype
Dit artikel van Bart Bruijn wil ik steunen.
Artsen kunnen individuen helpen stap voor stap iets te veranderen aan hun manier van omgaan met de dingen ( leefstijl). Op macro-nivo is de inzet en het beleid van de overheid no...dig.
De overheid doet of ieder mens zelf kan kiezen hoe men leven wil. (individu). Daarmee wordt ontkent, dat leefstijl wordt erg bepaald door de mensen om je heen (peergroup). Zelf als enige kiezen voor verandering is lastig. Niemand wil een outcast zijn.
De overheid doet alsof ieder mens toegang heeft tot alles. Goede lessen beweging op de basisscholen door gespecialiseerde docenten en dan nadien mogelijkheden voor alle kinderen om lid te zijn van een sportclub ( lid geld, kleding, vervoer er heen etc) kan de toekomstige volwassenen een goede start geven om verder zelf voor hun voldoende beweging per dag te gaan zorgen. Speeltuinen in elke wijk, veilige fiets en voetpaden overal helpen om al jong niet met de auto te worden gebracht.
Voeding is belangrijk. Zorg dan dat ook in de arme wijken ieder op loop afstand verse groente kan kopen, desnoods met een start subsidie voor een groenteman in die wijk. Een diëtiste of een sportschool met deskundige begeleiding bij het afvallen is niet te betalen voor iemand met een minimum inkomen. De wil is er maar een mogelijkheid is er niet.
Stimuleer buurthuizen als ontmoetingsplaatsen en zorg dat daar naast chips ed. ook andere, minder ongezonde, versnaperingen voor dezelfde prijs mogelijk zijn
Naast het heffen van accijns op tabak ook zorgen voor bekendheid over waar gratis en makkelijk toegankelijke hulp in de buurt is, als je wilt stoppen met roken. Nu wordt de armoede vergroot terwijl men wel wil, maar niet weet hoe te stoppen met deze verslaving aan roken. Schuldgevoel wordt aangekweekt. En dat tast weer de weerstand aan, zoals de sigaret al doet. Dit beseffen mensen dus de angst neemt toe, wat ook weer de immuniteit aantast.
Elke arts kan zo nog wel enige voorbeelden bedenken waar we tegen aan lopen. Stop met de mensen zonder mogelijkheden een schuldgevoel aan te praten, neem maatregelen die hen helpen, dan help je de artsen en de gezondheidszorg ook.
Marian Rappoldt, arts Stiens
H.J.M. Hamoen
Psychiater, Groningen
Met een gezonde leefstijl valt veel winst te behalen in het terugdringen van DM II en hart-en vaat ziekten. Ook ter voorkoming en eventuele behandeling van een aantal andere aandoeningen kan een gezonde leefstijl bijdragend zijn.
Helaas worden in... de media de effecten van een gezonde leefstijl dikwijls weinig genuanceerd uitgedragen als ware het een ‘one-size fits all’ methode voor een gezond, ziekte-arm leven. Maar dat is natuurlijk niet zo. Veel van de huidige ziekten waren er ook al voordat we een zittend bestaan leidden, en voordat we ons te goed deden aan snelle suikers en sigaretten.
Niettemin, ervan uitgaande dat leefstijl belangrijk is dan dient zich de vraag aan: waar horen leefstijl-interventies met name thuis, in de in de 0e, 1e, 2e, of 3e lijnszorg?
Een gezonde leefstijl is een bij voorkeur op preventie gerichte insteek, bestaand uit de basiselementen: meer bewegen, gezonder eten, stoppen met roken, en verbetering van de slaap-hygiëne. Bij die beoogde gedragsveranderingen kunnen mensen uitstekend worden begeleid door bijvoorbeeld diëtisten en gedragsdeskundigen. Men hoeft daarvoor echt geen jarenlange artsenopleiding inclusief specialisatie te hebben gevolgd. Het is scheef beleid om juist van de medisch specialist -ook de huisarts- te verlangen dat die een grote rol heeft bij de leefstijlverandering van individuele patiënten. Ik pleit er voor dat leefstijl als interventie of behandeling vooral in de 0e en eventueel 1e lijn plaatsvindt en slechts in beperkte mate plaatsvindt in de 2e en 3e lijn.
Tot slot: moeten we als gezondheidszorg deze hele leefstijl-revolutie wel naar ons toe willen trekken? Met het oog op haalbaarheid van deze, bij de algehele bevolking gewenste, leefstijlverandering ligt de oplossing waarschijnlijk veeleer in regulering door de overheid. Een suikertaks, minder BTW op groente en fruit en een beduidend sterkere aanpak van de tabaksindustrie.
Iyer
Arts M+G, Hilversum
Leefstijladviezen: een belangrijke taak ook voor artsen
Vasanthi Iyer, arts M+G en Caroline Klaver, oogarts-epidemioloog
De leefstijl van de opgroeiende jeugd is aan verandering onderhevig. De laatste jaren is er een toename aan schermgebruik.1 In ...tegenstelling tot het opinieartikel van collega Bart Bruijn vinden wij dat het bespreekbaar maken van leefstijl een belangrijke taak is ook voor de arts en een kwestie moet zijn van goede samenwerking met andere professionals. De overheid kan zeker meer betekenen maar we kunnen en moeten als professionals ook onze verantwoordelijkheid nemen.
Sinds 2018 houdt het professionele netwerk ‘Zicht op Buiten’ zich bezig om maatschappelijke bewustwording te creëren voor een gezond balans tussen schermgebruik en de algemene gezondheid. Het netwerk stelt dat gezond gedrag alleen te beïnvloeden is als er op verschillende niveaus, zowel binnen de spreekkamer als er buiten wordt samengewerkt.1
We nemen als voorbeeld de gevolgen voor de ooggezondheid en de leefstijl interventie: minimaal twee uur per dag buitengaan als een onderdeel van de 20-20-2 vuistregel.
Na 20 minuten schermgebruik, 20 seconden in de verte kijken/afwisselen van activiteit met 2 uur per dag naar buiten.
Myopie
Myopie (bijziendheid) komt steeds vaker voor en bijna 50% van alle jongvolwassenen is volgens Europees onderzoek myoop.2 Vooral hoge myopie is geassocieerd met slechtziendheid of zelfs blindheid op volwassen leeftijd. Genetische en omgevingsfactoren spelen hierbij een rol maar ook leefstijlfactoren zoals ‘veel dichtbijwerk’ en te weinig buitenspelen.3,4 Buitenlicht is daarbij een belangrijke factor. Recent onderzoek toont dat onderbreken van schermgebruik (20 minuten) in plaats van continu gebruik heel zinvol kan zijn.5 En buitenspelen is effectief gebleken.6
Sociale omgeving
Leefstijl hangt nauw samen met de sociale omgeving, immers het gedrag van volwassenen en leefstijlgenoten wordt gespiegeld door de jeugd. Bij jonge kinderen spelen ouders een belangrijke rol, zij zijn bepalend voor de mediaopvoeding en voor de duur van het buitenspelen. Ieder jaar is er een themaweek van de mediawijsheid, dit jaar voor het eerst van buitenspelen. Professionals kunnen hier ook een rol bij spelen, zo kunnen artsen een rol hebben bij leefstijladviezen. ‘Voorkomen is beter dan genezen’, is iedereen bekend en wat is beter dan voorkomen van oogziekten die grote gevolgen hebben voor de gezondheids- en economie?
Fysieke omgeving
Een alternatief voor binnen achter het scherm zitten is meer naar buiten gaan. Een beschermende factor voor kinderogen en de algemene gezondheid is: de omgeving zodanig inrichten dat het aantrekkelijk wordt voor kinderen dat ze meer buiten kunnen spelen. Een veilige speelomgeving is een voorwaarde. Vaak brengen ouders kinderen naar de sportclub of naschoolse opvang met de auto. Door ouders die lopen of fietsen naar school, buitenleslokalen door onderwijsinstellingen, meer groene speelplaatsen worden kinderen gestimuleerd om buiten te gaan. Zorg- en onderwijsprofessionals kunnen dit aanbevelen als deskundigen die ouders adviseren.
Artsen
Het is onze taak als professionals binnen de spreekkamer maar ook erbuiten om de gezondheid van onze patiënten te bevorderen, te verbeteren en te herstellen. Daarbij hoort ook aandacht besteden aan gedrag dat kan leiden tot ziekte. De tussenschotten tussen de klinische geïndiceerde zorg en de preventieve zorg worden steeds meer doorbroken, het netwerk ‘Zicht op Buiten’ is daar een voorbeeld van. En artsen moeten bereid zijn om op te komen voor de collectieve belangen en samen te werken met andere professionals als het gaat om gezond gedrag.
Gezond gedrag
Verschillende deskundigen c.q. artsen zowel van de klinische als preventieve zorg maar ook gezondheids- en bewegingswetenschappers, psychologen, en onderwijsprofessionals zijn met de hulp van fondsen zoals het Oogfonds en Jantje Beton een vuist aan het maken. Wij pleiten als professionals voor collectieve gezondheid, en hebben iedereen daarvoor nodig. Om de gezondheid van de jeugd te beschermen en bevorderen, in dit geval gezonde kinderogen te behouden, kunnen we in gesprek met de maatschappij over het risico dat overmatig schermgebruik en minder buitenspelen/zijn heeft. Want bewustwording van gezond gedrag begint bij ons als artsen, professionals, ouders, wij zijn de rolmodellen!
Webinar
Voor professionals in de zorg maar ook bij onderwijs en andere domeinen heeft het netwerk een webinar georganiseerd op 5 november 2021: Webinar netwerk 'Beeldschermgebruik van kinderen verminderen: hoe dan?'. Inschrijving is al gestart, praat mee!
Toelichting over de vuistregel 20-20-2 maar ook vragen hierover komen aan de orde. Voor meer:
https://www.allesisgezondheid.nl/evenementen/beeldschermgebruik-van-kinderen-verminderen-hoedan/
Contact:
vasanthi@ajnjeugdartsen.nl
Referenties
1.. Iyer V, Enthoven C, Klaver C, Mulder E, Soeterbroek A, leden van 'Zicht op B. [Outdoors of course!]. TSG. 2021:1-3.
2. Williams KM, Verhoeven VJ, Cumberland P, et al. Prevalence of refractive error in Europe: the European Eye Epidemiology (E(3)) Consortium. Eur J Epidemiol. 2015;30(4):305-315.
3. Iyer V, Landsmeer EA, Reijneveld SA. [Responsible use of screens: recommendations to limit myopia in children and young people]. Ned Tijdschr Geneeskd. 2020;164.
4. Tideman JW, Polling JR, van der Schans A, Verhoeven VJ, Klaver CC. [Myopia, a growing health problem]. Ned Tijdschr Geneeskd. 2016;160:D803.
5. Enthoven CA, Polling JR, Verzijden T, et al. Smartphone Use Associated with Refractive Error in Teenagers: The Myopia App Study. Ophthalmology. 2021.
6. Xiong S, Sankaridurg P, Naduvilath T, et al. Time spent in outdoor activities in relation to myopia prevention and control: a meta-analysis and systematic review. Acta Ophthalmol. 2017;95(6):551-566.
A.L. Bartels
Neuroloog, Haren
Beste Bart, een mooi betoog over de lifestyle hype, de commercie die eraan hangt en de ‘eigen verantwoordelijkheidspolitiek’ van nu. Ik ben wel zeer voor het proberen om mensen te helpen die paar gewoonten te veranderen, dokters kunnen daar ook een s...teentje aan bijdragen. Leraren ook. Maar aanpak van commercie, een suikertaks als een van die onderdelen, zou wel wat groter helpen.
Voskuil
Jeugdarts / forensisch arts KNMG, Bonaire
Bart Bruin, bedankt voor je gepassioneerd betoog.
Als jeugdarts zag ik veelvuldig gewichtsstijging op basisschoolleeftijd.
Waar het de eerste 4 jaar nog goed gaat, gaat er soms iets grondig mis als de kleuters moeten gaan stilzitten en luisteren....
Vol jaloezie lees ik over het Finse schoolsysteem, waar de leraren blijkbaar wel een voorbeeld kunnen zijn en inspireren, niet alleen op gebied van onderwijs, maar ook op gebied van leefstijl en welzijn.
Wat mij betreft terug naar het ouderwetse automatiseren van de tafels, waar de kinderen tegelijkertijd een sprongetje maken, bij elke stap van de tafels. En daar waar het nog bestaat in Nederland: samen met de leraren op de fiets de natuur in ...
J.M. Keppel Hesselink
pijnarts, Bosch en Duin
Het is een bizar stuk, dat van Bart, en dat is het. Zuur, en Cynisch.
Zeker een kern van waarheid erin. Maar nu even het spiegelbeeld van dit hele verhaal.
Velen zitten de helft van de dag achter een vierkant onnatuurlijk lichtgevend object,... waar alle informatie uit stroomt die je wenst, en wat een zwart gat is voor alles wat je er in stopt. De zittende (aanstaande) patient typt, en heeft geen tijd voor een keertje diep ademen. Laat staan uitrekken, want dat doe je niet. Gapen al helemaal niet. Een zak chips, an andere foodlike objects zijn massaal te vinden in zijn proviand kast, en de laatste keer dat hij een verse wortel at was toen hij 12 was. Hij heeft chronische rugpijn en slikt regelmatig paracetamol daarvoor. Ook heeft hij een opgeblazen gevoel in de buik en regelmatig constipatie. Zijn ontbijt is een kop zwarte koffie en een suikerbroodje. Voor het raam zieltoogt een geranium. Het raam is dicht, want het kan niet open, hij zit immers in zijn kamer 202A in de Universiteit te Groningen, of Utrecht, dat maakt minder uit. Hij gelooft ook niet aan levensstijl en levensstijl geneeskunde en zijn tensie is al jaren anders dan dat het zou moeten zijn.
Anyhow, levensstijl geneeskunde is allemaal onzin, die vitamines krijg je vanzelf binnen als je onze aardappelen eet, en frisse lucht is voor de nieuwe hippies. Dansen doen we sowieso niet, want dat is aanstellerij. Zoiets collega Bart?
C.A. Sluimer
Huisarts, Twello
Dank voor je artikel Bart Bruijn. Helemaal mee eens. Extra nadeel is dat we zo als schaamlap fungeren voor falend overheidsbeleid op gebied van public health: tabaksindustrie heeft nog steeds vrij spel in het winnen van nieuwe zieltjes (verslaafden);... op gebied van voeding is er geen suikertax; en op scholen wordt te weinig beweging aangeboden.
J.H. Leenders
zorgveldwachter, Leeuwarden
Bij de schrijver staat dat het stuk gepost is " vandaag, 09.00 uur ". ( 28-09)
Sommige commentaren zijn van enkele dagen geleden !
Kan de redactie dat uitleggen?
M. Hofkamp
kinderarts n.p. - ismijnkindwelgezond.nl, Apeldoorn
Goeddeels mee eens - de excessen van een verdienmodel lijken zo langzamerhand 'norm' te zijn geworden. Maar anderzijds: Laten we niet het kind met het badwater weggooien.
Huisarts, Gaspard Knops Valkenburg lb
Bravo!
I. Frenko
Verzekeringsarts. , Rotterdam
Mee eens. Een heel goede analyse wel met een kanttekening, artsen zijn ook onderdeel van deze maatschappij en hebben m.i. daar ook een rol in
W.P.A. van Rooij
psychiater, Zuilichem
Terechte kanttekeningen van collega Bart Bruijn bij de leefstijlhype. Feitelijk betreft deze hype inzichten die al lang bekend zijn (bijv. roken is niet gezond, overgewicht vergroot de kans op gezondheidsklachten), maar die nu als panacee worden gebr...acht om de zorgkosten te beteugelen. Ervan uitgaande dat mensen hun gedrag (wat leefstijl toch is) gemakkelijk kunnen veranderen als dokter en zorgverzekeraars dat graag willen. Wat uiteraard niet zo is.
Leefstijlgeneeskunde bestaat dus m.i. niet, leefstijldokters zijn over het algemeen niet degenen die individuele mensen tot ander gedrag kunnen aanzetten. Dit is meer het gebied van gedragsdeskundigen. Die zich terecht veel bescheidener opstellen dan paternalistische leefstijldokters. Nog belangrijker is de rol van de overheid bij het stimuleren van gezond gedrag. Dit bleek de afgelopen jaren lastig te verwezenlijken omdat het dominante liberale denken hierin geen verantwoordelijkheid wilde nemen.
Ik hoop in elk geval dat de zorgverzekeraars kritisch blijven op de vele onbewezen quasibehandelingen die nu op de markt komen om leefstijl 'te verbeteren' (denk bijv. aan de huidige GLI praktijk, diverse vormen van leefstijlcoaching of het vergoeden van dansles uit zorggelden).
In the end zouden niet werkzame leefstijlbehandelingen de zorg immers juist veel duurder kunnen maken. En de patiënten die hun leefstijl weer niet wisten te veranderen ongelukkiger en verder gestigmatiseerd.
[Reactie gewijzigd door Rooij, Wilbert van op 27-09-2021 21:52]
Psychiater, THESINGE
Helemaal eens met collega van Rooij. Iemand zover krijgen dat hij blijvend zijn leefstijl veranderd is zeer moeilijk. Beter werkt het als de overheid dingen verandert. Suikertax en dergelijke.
Psychiater, THESINGE
Menno Oosterhoff: (het lukt niet mijn naam in te vullen in het daarvoor bestemde hokje, dus maar even zo. MC al gemaild erover)
Een stuk naar mijn hart. Natuurlijk heeft leefstijl grote invloed op gezondheid. Maar zoals je zeer treffend opmerkt: Ho...e vrij ben je erin een leefstijl te kiezen. Grote gevaar is dat er een eigen schuld dikke bult geneeskunde ontstaat. Geneeskunde moet amoreel zijn, dus niet oordelend.
P.J.M. van Loon
Orthopeed / houdingsdeskundige, Oosterbeek
Een scherpe analyse. Maar het richt zich vooral op de biochemische kant van gezond en ziek: voeding, roken, alcohol, drugs en keuzen, die we als volwassenen maken zonder daarbij ook aan te geven, dat we de jeugd juist het goede zouden moeten voordoen....
Maar de biomechanische aspecten van gezondheid, met name hoe kinderen aan een gezond sterk lichaam moeten komen, blijft weer onderbelicht, terwijl dit vroeger met veel hygiene-maatregelen / preventiekennis en goede controles door artsen werd gevolgd ( kijken of de anatomie en de functie rond houding en bewegen nog wel klopt). Het is het te vroeg, te veel en te veel verkeerd zitten vanaf de geboorte, die de ontwikkelingsprocessen steeds steviger laat mislopen, als we de reden van dat vele zitten ook nog aan het beeldschermgebruik gaan hangen: de grootste en meest indrukwekkende leefstijlverandering , die de mensheid ooit heeft meegemaakt ( of zelf in gang gezet?) . Over de zittende leefstijl en de gevolgen kunnen huisartsen met eenvoudig klinisch onderzoek hun patiënten laten zien wat er mis is en waarschuwen ook dit stuk serieus aan te pakken( minder, maar vooral actief zitten, lichaamsoefeningen om houding en flexibiliteit te verbeteren) . De eerste schoolartsen ( toen zitten nog alleen op school langdurig werd gedaan) waren huisartsen!
D.C.D. van Eerd
Huisarts in opleiding, Leefstijlarts in opleiding, Amstenrade
Een relevant stuk met een aantal rake analyses, maar tegelijkertijd verwarrend, door de tegenstrijdige houding met betrekking tot de ondersteuning vanuit de arts in het kader van leefstijl/gewoonteverandering.
Uiteraard moeten het onderwerp leefsti...jl (mijns inziens een neutrale en goed bruikbare term, maar ik sta open voor alternatieven) alle biopsychosociale factoren in ogenschouw genomen worden, en speelt de overheid een zeer belangrijke rol. Maar als wij als artsen al een defaitistische houding aannemen en doen alsof leefstijlgeneeskunde niet binnen ons vak past, wat verwachten we dan van een overbelaste, alleenstaande moeder in achterstandswijk? En verwachten we dat de overheid deze maatschappelijke gezondheidscrisis
gaat oplossen als wij als artsen er niet bovenop zitten?
In het slot slaat collega Bruijn dan weer de spijker op zijn kop, de rol van de arts zou in plaats van adviserend meer coachend moeten zijn, waarin samen met de patiënt gekeken wordt welke kleine veranderingen deze in zijn of haar leven kan en wil doorvoeren. Kleine veranderingen die tot kleine overwinningen leiden en een vliegwiel op gang kunnen brengen. Zoals collega Kalisvaart aangeeft hoeven dit echt niet altijd kostbare veranderingen te zijn, getuige een patiënt die 20kilo afviel in een halfjaar tijd door cola te vervangen voor cola light, om vervolgens gemotiveerd verder te kijken wat hij verder nog kon gaan doen..
N.T. . van den Broek
Huisarts, universitair docent , Groningen
Mooi stuk, scherp. Helemaal eens, echter vergeet niet onze functie hierin. Wij signaleren dat leefstijl factoren van belang zijn, wij signaleren dat een wijk ongezond is om te leven, wij signaleren dat een lage SES gezondheidsproblemen oplevert. Patr...onen herkennen is een van onze taken. Maar het oplossen van die problematiek hoort niet op het bordje van de huisarts. Het vinden van de juiste partners in de keten van zorg is van groot belang. Gezamenlijk de juiste verantwoordelijkheid op de juiste plek oppakken en hierin dus het signaal van de ene beroepsgroep serieus nemen en in een ander gremium oppakken. Verantwoordelijkheid nemen door signaleren en samenwerken in het netwerk. Vroeger zat de burgemeester ook met de huisarts aan tafel in de zorg voor 'zijn' burgers. Verder kijken dan je bureau groot is, signaleren en verantwoordelijkheid delen. Ieder zijn vak!
A.J. van der Beek
Hoofd afdeling Public & Occupational Health, Amsterdam UMC, Amsterdam
Prima analyse. Bevorderen van gezonde leefstijl vergt een maatschappelijk perspectief.
Public health dus, een vakgebied dat overigens weldegelijk bij de geneeskunde hoort.
C.J. de Jong
Anesthesioloog , Amsterdam
Ik ben het 100% eens met dit fantastische artikel. Wie patiënten uit achterstandswijken in de praktijk heeft die weet dat heel veel mensen niet beter voor zichzelf kunnen zorgen. En zolang al die leefstijlgeneeskundigen niet uit hun ivoren toren will...en afdalen om systematisch en langdurig hun voorlichtingswerk in achterstandswijken te doen blijft alles zoals het was en is.
C.J. Kalisvaart
Klinisch Geriater, Alkmaar
Leefstijl zou niet te beïnvloeden zijn. Zou ook geld kosten. Iedereen, ook mensen uit achterstandswijken kunnen lopen of fietsen ipv de auto te nemen. Sigaretten en alcohol laten staan levert flink geld op. Kleine zaken die veel impact kunnen hebben.... Zeker de taak van artsen om deze kostenloze adviezen telkenmale bij elke patiënt te herhalen.