Laparoscopie bij resectie darmkanker

Resectie van een adenocarcinoom van de colon kan laparoscopisch veilig en effectief gebeuren. Even veilig en effectief als de standaard open colectomie. Dat blijkt uit een prospectieve, gerandomiseerde en gecontroleerde trial uitgevoerd door de Clinical Outcomes of Surgical Therapy Study Group, waarvan de resultaten verschenen in NEJM van 13 mei.

De minimaal invasieve methodiek is al in zwang sedert het begin van de jaren negentig, maar van de resultaten van kleinere effectstudies ging steeds de suggestie uit dat patiënten die langs laparoscopische weg waren geholpen een groter risico liepen op terugkeer van de darmkanker dan patiënten bij wie de klassieke operatietechniek was toegepast.

Om deze kwestie te beslechten deed een groep Amerikaanse en Canadese chirurgen iets uitzonderlijks: ze lanceerden de eerste systematische studie waarin beide procedures met elkaar werden vergeleken en kondigden tegelijkertijd een moratorium af op het toepassen van laparoscopische technieken bij darmkanker buiten deze studie om.

Bovendien werd er zeer nauwgezet op toegezien dat de 66 chirurgen, verdeeld over 48 instellingen, die de laparoscopische operaties uitvoerden, uiterst gekwalificeerd waren en zich aan een streng protocol hielden. Ze moesten allen al minstens 20 laparoscopisch uitgevoerde colorectale operaties achter de rug hebben en ze moesten een videotape van een dergelijke operatie overleggen, opdat een beoordelingscommissie hun vaardigheden kon bepalen. Punten van aandacht waren onder andere de mate waarin de chirurgen erin slaagden de tumor niet direct aan te raken, en een precieze en volledige exploratie van het abdomen.

Na drie jaar bleken er geen significante verschillen tussen beide technieken te bestaan: bij 16 procent van de laparoscopisch behandelde en bij 18 procent van de standaard behandelde patiënten keerde het carcinoom terug (N = 872). Dat gold ook voor de overleving: in de eerste groep was na drie jaar 86 procent nog in leven, in de tweede groep 85 procent. Laparoscopisch behandelde patiënten brachten gemiddeld een dag minder in het ziekenhuis door, hadden een dag minder intraveneuze pijnstillers nodig en een dag minder orale pijnstillers.

In een begeleidend commentaar zien de chirurgen T. Pappas en D. Jacobs laparascopie als dé techniek van de toekomst bij de behandeling van colonkanker. ‘De wereld van de colorectale chirurgie zal zich daaraan moeten aanpassen.’ Wel, stellen ze, lijken laparascopische operaties nog (te) veel op hun klassieke tegenhangers. Daar zal ongetwijfeld verandering in komen bij de brede introductie van nieuwe technieken als robotica, fotodynamische therapie en genetische modulatie van ziekte.

Cruciaal voor een goede uitvoering van een laparoscopie is een ervaren chirurg, aldus een van de bij het onderzoek betrokken chirurgen. ‘Nu moeten we nog definiëren wie zich een ervaren chirurg mag noemen.’  << HM

Referentie:

A comparison of laparoscopically assisted and open colectomy for colon cancer. Clinical Outcomes of Surgical Therapy Study Group. N Engl J Med. 2004 May 13;350(20):2050-9.