Lang reanimeren jonge drenkeling zinloos

Het is niet zinvol om onderkoelde, jonge drenkelingen met een hartstilstand langer dan dertig minuten te reanimeren. Dat blijkt uit onderzoek van kinderintensivist Joke Kieboom  e.a.(UMC Groningen) gepubliceerd in The BMJ. Na langdurige reanimatie overleed  90 procent van deze kinderen, meestal binnen enkele dagen.

Kieboom e.a. onderzochten alle 736 gevallen van jonge drenkelingen (0 - 16 jaar) die de afgelopen twintig jaar waren opgenomen in een van de acht umc’s. 160 van hen hadden bij de start van de reanimatie een hartstilstand in combinatie met onderkoeling. In 98 gevallen werden deze drenkelingen langer dan dertig minuten intensief gereanimeerd. 87 kinderen (89 procent) overleden, 11 kinderen overleefden, maar met zeer ernstige hersenbeschadigingen of in een vegetatieve staat.

62 kinderen hadden geen lange reanimatie nodig. Van deze groep overleefden er 17 met een goede tot matig goede uitkomst in neurologische zin. Van de 160 kinderen waren een jaar na het ongeval slechts 44 in leven. De maximale duur van een reanimatie met goede uitkomst was 25 minuten.

Kieboom e.a. kunnen  niet anders dan concluderen dat langer dan dertig minuten reanimeren bij deze kinderen geen goede medische uitkomst meer oplevert. Dat is verrassend, want in het algemeen wordt aangenomen dat hypothermie een vertragend effect heeft op het hersenmetabolisme en daardoor bij zuurstofgebrek beschermend kan werken. Dit komt vermoedelijk omdat er direct sprake was van zuurstofgebrek en de onderkoeling pas later en langzaam optrad (slechts 17 kinderen raakten in de winter te water). Volgens commentatoren Ian Maconochie en Charles Deakin zouden kinderen dus mogelijk beter af zijn geweest in ijskoud water: bij temperaturen tussen 0 en 8°C.

In richtlijnen wordt geadviseerd om een reanimatie bij een hartstilstand na twintig minuten te stoppen, indien er geen sprake is van onderkoeling. In geval van reanimatie bij een onderkoelde drenkeling is het advies zolang door te gaan totdat de lichaamstemperatuur 32-34 °C is.

Kieboom e.a. pleiten ervoor om in de richtlijnen vast te leggen dat reanimaties bij onderkoelde kinderen met hartstilstand na dertig minuten kunnen stoppen.

Beide commentatoren zeggen dat Kieboom e.a. weliswaar de grootste studie tot nu toe op dit terrein presenteren, maar dat het niettemin gaat om een fractie van het aantal drenkelingen wereldwijd. De resultaten, zo vinden Maconochie en Deakin, moeten daarom voorzichtig worden geïnterpreteerd.

Henk Maassen

BMJ, doi: 10.1136/bmj.h418 en 10.1136/bmj.h535

Lees ook:

• Dekens, kruiken en cognac
• Extreme survivors
• ‘We werken samen aan het beste voor de patiënt’
• Nieuwe richtlijnen reanimatie