Lage gezondheidsvaardigheden, langer in het ziekenhuis

Mensen met lage gezondheidsvaardigheden verblijven gemiddeld langer in het ziekenhuis na een geplande buikoperatie. Dit concluderen Jesse Wright e.a. op basis van retrospectief onderzoek in één Amerikaans ziekenhuis. De resultaten staan in JAMA Surgery.

Zij gingen van 1239 patiënten die in drie jaar tijd een electieve buikingreep ondergingen, na of er een verband was tussen de mate van medische geletterdheid en opnameduur, heropnames binnen drie maanden en SEH-bezoek binnen dertig dagen na ontslag. De mate van medische geletterdheid bepaalden verpleegkundigen door een korte vragenlijst: de Brief Health Literacy Screen (BHLS). Aan de hand van scores op drie vragen worden patiënten in vier groepen ingedeeld: van lage tot hoge geletterdheid. De onderzoekers corrigeerden verder voor demografische en klinische kenmerken.

De patiënten hadden gemiddeld dertien jaar onderwijs genoten. De gemiddelde leeftijd was 57 jaar. De gemiddelde score op de BHLS was 13 (waar een minimale score 3 en een maximale score 15 was). Lagere gezondheidsvaardigheden kwamen vaker voor bij ouderen, mannen en mensen met minder lange opleiding. Verder hing een lage BHLS-score samen met een langere opnameduur: bij een score van 3-8 was deze ongeveer een dag langer dan mensen met een maximale score. Er was geen associatie met heropnames of SEH-bezoek na ontslag.

Het is niet nieuw dat gezondheidsvaardigheden een belangrijke factor zijn bij uitkomsten van de zorg. Mogelijk hebben medisch minder geletterden meer tijd nodig om zich op ontslag voor te bereiden (bijvoorbeeld voor instructies of organisatie van zorg thuis). In een bijbehorend commentaar wijzen Richard Carmona en Andrew Pleasant er terecht op dat de onderzochte groep patiënten niet representatief is voor de dagelijkse praktijk: het ging om een groep voornamelijk blanke, redelijk opgeleide patiënten die een electieve ingreep ondergingen. Het zou goed zijn om naar een meer diverse groep te kijken en daarbij ook spoedingrepen mee te nemen. En ze noemen nog een belangrijk punt: dat een gebrek aan medisch geletterdheid maar de helft van het verhaal is. De andere kant van het verhaal is de tijd en moeite die de zorgverleners steken in het verstrekken van goede, begrijpelijk informatie. Zij vinden dat alle zorgverleners dit onderwerp moeten omarmen.

Sophie Broersen

JAMA Surg, 2017. Doi: 10.1001/jamasurg.2017.3832 en

10.1001/jamasurg.2017.3835