Laag risico ongeboren kind bij kankerbehandeling moeder

Het behandelen van kanker tijdens de zwangerschap is minder schadelijk voor het kind dan werd aangenomen. In haar proefschrift, waarop ze promoveerde aan Amsterdam UMC, laat Jorine de Haan zien dat behandelen van zwangere vrouwen met kanker tot betere uitkomsten leidt bij moeder én kind dan wachten met behandelen tot na de bevalling.

anker bij vrouwen die zwanger zijn, komt relatief weinig voor: een op de 1000 zwangere vrouwen krijgt ermee te maken. De behandeling is niet zonder problemen. Zo wordt het stellen van de diagnose en het bepalen van het kankerstadium bemoeilijkt door de overlap in de mogelijke symptomen van de ziekte en klachten die passen bij de ‘normale’ aanpassingen aan de zwangerschap. Verder is het gebruik van sommige tumormarkers beperkt door de normale fysiologische stijging van deze markers tijdens de zwangerschap. En het gebruik van beeldvormende technieken wordt beperkt door de stralingsbelasting voor de foetus: de cumulatieve blootstelling gedurende de gehele zwangerschap mag 100 milliGray niet overschrijden. Ook histologische beoordeling van weefsel is moeilijker tijdens de zwangerschap; onschuldige cellen kunnen het beeld van een maligniteit nabootsen, wat weer kan leiden tot foutpositieve uitslagen, aldus De Haan. 

Niettemin werd van de vrouwen die kanker hadden tijdens hun zwangerschap 67 procent behandeld, zo vond De Haan in haar onderzoek, dat zich uitstrekt over de periode 1996-2016. Elke 5 jaar werden er 10 procent meer patiënten behandeld tijdens hun zwangerschap. De grootste toename zag ze voor de behandeling met chemotherapie, die elke 5 jaar met maar liefst 30 procent toenam. De Haan concludeert verder dat er met de jaren steeds meer levende baby’s geboren werden. Dit aantal steeg met 4 procent per 5 jaar. Het aantal vroeggeboortes nam met de tijd juist af, een daling van 9 procent voor elke 5 jaar. 

Bemoedigende resultaten, maar toch blijft de zorg voor zwangere vrouwen met kanker complex. Zeker de meer zeldzame maligniteiten vragen, aldus De Haan, om geïndividualiseerde zorg gebaseerd op de soort kanker, het stadium van ziekte, de amenorroeduur en de individuele wensen van de patiënt. Centralisatie van zorg in gespecialiseerde ziekenhuizen acht ze noodzakelijk om aan de eisen van deze oncologische zorg te voldoen en zo de uitkomsten voor moeder en kind te optimaliseren.  

Het proefschrift is hier te vinden