Laatste nieuws
Wetenschap

Kritische blik op antibioticaprofylaxe nodig

Plaats een reactie

De kans dat een gewrichtsprothese ontstoken raakt als gevolg van een tandheelkundige ingreep is klein. Toch is er geen overeenstemming over antibiotische profylaxe bij patiënten met gewrichtsprotheses, met regionale verschillen in beleid als gevolg. Een landelijke standaard zou welkom zijn, zeggen artsen en tandartsen uit de regio Kennemerland, die al jaren werken met hun eigen richtlijn.

Toenemende resistentie voor antibiotica dwingt artsen tot een kritische blik op wanneer deze middelen echt nodig zijn, hoe lang en in welke dosering. Op het gebied van profylactisch voorschrijven valt winst te halen, zeker als het gaat om het voorkómen van infecties van gewrichtsprotheses als gevolg van tandheelkundige ingrepen, zeggen huisarts Monique van Montfort en orthopeed San Oei in een artikel over het onderwerp dat online verschenen is op medischcontact.nl.

Daarin zetten ze uiteen dat er weinig aanleiding is om bij elke ingreep in de tandartsstoel antibiotica voor te schrijven. Zo worden de meeste infecties van gewrichtsprothesen veroorzaakt door huidcommensalen die maar een klein deel uitmaken van de bacteriën in de mond van gezonde patiënten. Uit casecontrolstudies kwam geen relatie naar voren tussen mondheelkundige ingrepen en het ontstaan van een prothese-infectie. Er is ook geen bewijs voor een lager risico op infecties door preventieve inzet van antibiotica.

Met die kennis op zak stelden verschillende artsen in de regio Midden-Kennemerland een paar jaar geleden gezamenlijk een richtlijn op waarin zij de indicaties voor antibioticaprofylaxe voor patiënten met gewrichtsprothesen aanscherpten. Alleen inzetten bij uitgebreide behandeling van een abces of diep geïnfecteerde pocket, bij invasieve ingrepen door tandarts of kaakchirurg bij immuungecompromitteerde patiënten of bij patiënten die eerder kampten met een geïnfecteerde gewrichtsprothese. Verder krijgen alle patiënten die een gewrichtsprothese gaan krijgen, het advies om hun gebit vooraf te laten saneren en nadien regelmatig te laten controleren.

Minder recepten
De richtlijn sluit aan bij het advies zoals de Nederlandse Orthopaedische Vereniging dat verwoordt in de richtlijn rondom totale heupprothesen: kortdurende antibiotische profylaxe bij alle invasieve procedures bij verminderde weerstand en bij tandheelkundige ingrepen in geïnfecteerd gebied. Maar dat advies is niet duidelijk genoeg, zegt Van Montfort. ‘Is reiniging van het gebit wel of niet invasief? En wat verstaat men precies onder geïnfecteerd gebied? Door deze onduidelijkheden wordt noch bij tandartsen, noch bij mondhygiënisten één beleid gevoerd. Het gevolg is dat bijvoorbeeld parodontitis door de mondhygiënisten als een reden wordt gezien om antibiotica door de huisarts te laten voorschrijven bij patiënten met een gewrichtsprothese voor zij het gebit gaan reinigen. Uit onze richtlijn wordt duidelijk dat daar geen indicatie voor is. ’

De richtlijn wordt sinds 2010 door artsen, tandartsen en mondhygiënisten in de regio nageleefd. Met effect, zegt Van Montfort, een van de opstellers van de richtlijn. ‘We zien dat het aantal recepten voor antibioticaprofylaxe met een derde tot twee derde is afgenomen, waarbij ik wel moet zeggen dat de aantallen waar we het in onze regio over hebben te klein zijn om significantie te bereiken.’

Toch is Van Montfort ervan overtuigd dat het zinvol is om kritischer voor te schrijven. ‘We weten dat een huisarts gemiddeld zes keer per jaar profylactisch antibiotica voorschrijft ter preventie van endocarditis of prothese-infectie door tandheelkundige behandeling. Als de helft nu voor de laatste indicatie is, kan het per huisarts 1 tot 2 recepten per jaar schelen als ze onze richtlijn volgen. Met 9000 huisartspraktijken in Nederland loopt dat op.’

Van Montfort hoopt dat het artikel aanleiding zal vormen voor een duidelijke landelijke richtlijn over het onderwerp.

Sophie Broersen

Het online-artikel van van Montfort en Oei: Artritis gewrichtsprothese door tandheelkunde?


Lees ook:


beeld: Thinkstock
beeld: Thinkstock
Wetenschap antibiotica tandheelkunde orthopedie knieprothese heupprothese
  • Sophie Broersen

    Sophie Broersen was journalist bij Medisch Contact van 2008 tot 2021. Na haar studie geneeskunde en huisartsopleiding ging zij als journalist aan de slag. Bij Medisch Contact schreef zij over geneeskunde en zorg in de volle breedte: van wetenschap tot werkvloer, van arts-patiëntrelatie tot zorg over de grens. Samen met de juristen van de KNMG becommentarieerde zij tuchtzaken. Na haar journalistieke carrière is zij in 2021 weer als arts gaan werken.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.