Kraker gepromoveerd

De Vereniging tegen de Kwakzalverij vindt het proefschrift van Rubinstein ver onder de maat. Uit de literatuur blijkt dat er met betrekking tot het effect van chiropractische manipulatie van de nek voor de behandeling van nekpijn,  geen harde wetenschappelijke data zijn over de effectiviteit.1 Je mag verwachten dat een wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd aan een medische faculteit in ieder geval een effectiviteitstudie omvat.

Ik mis basale criteria waaraan een goede effectiviteitsstudie moet voldoen, zoals de definitie van insluitingcriteria van te behandelen patiënten, validatie van diagnostische procedures, standaardisatie van de behandeling, een vergelijking van de behandeling met de tot dan toe meest effectieve behandeling of een placebocontrolegroep, at random verdeling van de patiënten over de interventie- en de controlegroep.

De belangrijkste conclusie dat de voordelen van chiropraxie bij patiënten met nekpijn zwaarder wegen dan de risico’s ervan, worden niet gestaafd. De auteur meldt dat hij door het ontbreken van een controlegroep niet kan vaststellen of de verbeteringen of complicaties aan de behandeling zijn toe te schrijven. Om een conclusie te trekken, moeten twee getallen worden vastgesteld: het number needed to treat en het number needed to harm. Daarvoor is een controlegroep noodzakelijk.

Voorts is het bij een prospectieve studie lastig om zeldzame, maar letale bijwerkingen waar te nemen, vanwege de lage patiëntaantallen. Bij een geschatte incidentie van 1 per 100.000 is de kans van het vaststellen van een complicatie bij een kleine 5000 behandelingen slechts 5 procent. Voor een behandelmethode die niet effectief is, doch mogelijk wel zeldzame letale bijwerkingen kent, valt de balans al snel ten ongunste voor deze behandeling uit.

Als wetenschapper dringt zich bij mij een gevoel van plaatsvervangende schaamte op als ik zie dat de promotiecommissie dit werk heeft laten passeren. Wellicht heeft dit te maken met het feit dat de begeleiders de wetenschappelijke principes hebben verkwanseld in het belang van de externe financiering. Deze chiropractische organisaties verdienen in ieder geval een compliment met het feit dat zij erin zijn geslaagd met pseudowetenschap te infiltreren in de wetenschappelijke wereld.

dr. J.T. Lumeij, bestuurslid Vereniging tegen de Kwakzalverij

1. Ernst E. Chiropractic spinal manipulation for neck pain: a systematic review. J Pain 2003; 4 (8): 417-21.