Kosten van dure geneesmiddelen stijgen

Tussen 2016 en 2017 steeg het gedeclareerd bedrag aan dure geneesmiddelen naar verwachting van 1,91 miljard euro naar 2,08 miljard euro. Dit is een stijging van 9 procent. Deze stijging wordt met name veroorzaakt door de introductie van nieuwe geneesmiddelen en de groei van het aantal patiënten, meldt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).  

Uitgaven aan geneesmiddelen vormen een steeds groter aandeel van de totale uitgaven aan medisch-specialistische zorg, stelt de NZa vast in de Monitor Geneesmiddelen.  

Omdat de uitgaven aan dure geneesmiddelen sneller stijgen dan de overige zorguitgaven, zal dit aandeel waarschijnlijk verder toenemen, verwacht de zorgautoriteit. De afgelopen jaren stegen de uitgaven aan dure geneesmiddelen met gemiddeld 8,2 procent per jaar. Van de 23 duurste geneesmiddelen zijn de gemiddelde uitgaven per patiënt per jaar meer dan 80.000 euro. 

In 2013 werd in totaal 5,1 miljoen euro uitgegeven aan in dat jaar nieuw geïntroduceerde geneesmiddelen. In 2016 werd ongeveer 370 miljoen euro uitgegeven aan middelen die tussen 2013 en 2016 zijn geïntroduceerd. 

De NZa ziet terug dat zorgverzekeraars en zorgaanbieders zich inspannen om geneesmiddelen ‘scherp’ in te kopen. Zorgverzekeraars slaagden er vorig jaar allemaal in om lagere contractprijzen af te spreken met zorgaanbieders dan in 2017. En ook wisten veel ziekenhuizen lagere inkoopprijzen te bedingen, zij het dat zij daarin iets minder succesvol waren dan het jaar ervoor. Ziekenhuizen die niet of niet langer ‘scherper’ kunnen inkopen, geven daarvoor als verklaring dat zij ‘niet beter’ kunnen inkopen dan zij nu doen. 

Als ‘tegenhanger’ van de lagere contractprijzen ziet de NZa dat er in 2018 meer nacalculatieafspraken zijn gemaakt. Add-on-geneesmiddelen (geneesmiddelen die worden verstrekt in het ziekenhuis en die dermate duur zijn dat ze apart van de behandeling worden gedeclareerd) worden buiten het plafond de overige medisch-specialistische zorg geplaatst en worden – ongeacht het volume – vergoed aan ziekenhuizen door de zorgverzekeraar. 

De NZa is bezorgd over de betaalbaarheid en toegankelijkheid van de medisch-specialistische zorg. De driehoek tussen ziekenhuizen, zorgverzekeraars en de farmaceutische industrie is een gegeven, stelt het vast. ‘Daarbij vermoeden wij dat de belangen niet met elkaar in evenwicht zijn’. Daarom wil de NZa onder meer gaan overleggen met zorgverzekeraars en -aanbieders over de risico’s van de verschuiving naar meer nacalculatie-afspraken. Ook wil het gaan onderzoeken of de markt anders kan worden ingericht. ‘Wij vragen ons af of zorgverzekeraars hun rol in de driehoekrelatie met zorgaanbieders en de farmaceutische industrie (…) voldoende kunnen uitoefenen.’