Laatste nieuws
Achter het nieuws

Kortdurende zorg voor ouderen in het ongerede

2 reacties

De kortdurende zorg is een zorgenkindje voor minister Schippers. Met een praktijkteam ‘Zorg op de juiste plek’ bereikbaar via een mobiel telefoonnummer probeert VWS de nood onder artsen en patiënten te lenigen. Zes vragen over de kortdurende zorg.

Met het ruime aanbod aan verzorgings- en verpleeghuizen was kortdurende zorg in het verleden nooit zo’n issue. Ouderen die even niet thuis konden zijn vanwege lichte medische problemen of omdat bijvoorbeeld hun mantelzorger ziek was, konden een paar dagen in de ziekenboeg van die instellingen terecht. Toen besloot Nederland dat ouderen zo lang mogelijk thuis blijven wonen. De huizen voor de oude dag sloten massaal hun deuren en de allesomvattende Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) werd per 2015 omgevormd tot de Wet langdurige zorg (Wlz).

1 Langdurige zorg dus, maar de kortdurende zorg dan?

Omdat deze zorg niet in de Wlz past, kwam er een Subsidieregeling eerstelijnsverblijf. VWS stelde voor 2015 183 miljoen euro subsidie beschikbaar en voor 2016 weer. Het Centrum indicatiestelling zorg (CIZ) bekijkt of een subsidieaanvraag wordt gehonoreerd. Een patiënt komt niet in aanmerking als hij langdurige zorg nodig heeft (dan valt hij onder de Wlz) of geriatrische revalidatie (dan valt hij onder de Zorgverzekeringswet) of als zijn mantelzorger overbelast raakt (dan valt hij onder de Wet maatschappelijke ondersteuning). Hoewel al die zorgwetten het idee geven dat de kortdurende zorg ook wel een plek in de wet zou vinden, is dat pas vanaf 2017 het geval: dan landt de kortdurende zorg in de Zorgverzekeringwet. Arts M&G Henri Plagge, ook rvb-voorzitter van de Zorgboog, schreef vorig jaar in Medisch Contact over de onnodige complexiteit van het kortdurend verblijf en concludeerde dat beleidsmakers dit soort zorg bij de laatste stelselwijzigingen bleken te zijn ‘vergeten’ (MC 21/2015: 1010).

2 Is er misschien weinig klandizie voor?

Integendeel, nu ouderen langer thuis wonen blijkt er behoefte te zijn aan voorzieningen voor kortdurende zorg waar ze een lichte longontsteking of ontregelde diabetes te boven kunnen komen. Maar de verzorgingshuisplekken waar de kwetsbare senior vroeger even terechtkon, verdwijnen of liggen vol met mensen die wachten op een plek met langdurige zorg. Ook in ziekenhuizen liggen kwetsbare ouderen nu te lang te wachten op het juiste bed, vertelde minister Schippers in november aan de Kamer.




3 Wie maken er gebruik van?

Het CIZ telde in 2015 een kleine 25 duizend patiënten, in twee derde van de gevallen een alleenwonende weduwe of weduwnaar. 90 procent is 65 jaar of ouder en driekwart is boven de 75 jaar. 40 procent van de onderzochte groep was aan het eind van het jaar overleden, een kwart had aanvullende zorg gekregen en een ander kwart leefde door zonder de zorg waarover het CIZ beslist. Driekwart van de aanvragen is binnen twee dagen afgehandeld, stelt het CIZ. Dat lijkt snel als je het bekijkt vanuit een organisatie die indicaties voor langdurige zorg afgeeft, maar een huisarts die op vrijdagmiddag een aanvraag doet voor een delirante oudere ziet deze wachttermijn liever niet in dagen maar in minuten uitgedrukt.

4 Wat doen de artsenorganisaties?

Uit een ledenpeiling van de Landelijke Huisartsen Vereniging bleek vorig jaar dat ruim 38 procent van de huisartsen tegen wachttijden voor kortdurende opname van patiënten aanliep. De belangenbehartiger overlegt met onder andere VWS en Zorgverzekeraars Nederland omdat huisartsen hun crisispatiënten nog steeds moeilijk tijdelijk opgenomen krijgen, al verschilt dat per regio. De KNMG dringt in een in januari gepubliceerd addendum over psychiatrische aandoeningen bij het KNMG-standpunt ‘Sterke medische zorg voor kwetsbare ouderen’ aan op financiering van crisisbedden in woonzorgcentra ‘als vangnet in bijvoorbeeld terugvalsituaties’.

5 Wat gaat dat praktijkteam doen?

Volgens VWS is het belangrijkste probleem dat spelers in de regio elkaar niet weten te vinden in de nieuwe situatie en onduidelijk is wat kan en wat niet. Het praktijkteam – bereikbaar via meldpunt@juisteloket.nl en telefoon: (030) 789 78 78 – ‘kan snel goede voorbeelden verspreiden, zorgverleners die even hulp nodig hebben de weg wijzen en mogelijkheden aandragen’, zo verwacht het ministerie. Tot nu toe kwamen enkele vragen binnen en die gingen vooral over regelgeving.

6 Komt het wel goed met de kortdurende zorg?

Zo’n beetje iedere organisatie die zich met deze zorg bezighoudt, werkt eraan om de kortdurende zorg hapklaar te maken voor de Zorgverzekeringswet vanaf 2017. VWS en CIZ brengen de aantallen en kenmerken van de patiënten in kaart. Er moeten indicaties, prestaties en tarieven worden vastgesteld. Dat is wel even wennen, zegt Patricia Geerts, beleidsadviseur van de organisatie voor zorgondernemers Actiz. ‘We hebben de kortdurende zorg nooit als product ontwikkeld. We deden het erbij. Nu deze zorg in de Zorgverzekeringswet komt, komt er een heel andere dynamiek. Het wordt belangrijk dat patiënten ook weer op tijd naar huis gaan bijvoorbeeld.’ Vanaf 2017 is eindelijk duidelijk onder welke voorwaarden de zorg kan worden geboden. Geerts: ‘Nu hobbelen we van tijdelijke regeling naar tijdelijke regeling. Er moet een einde komen aan de onduidelijkheid over geld, dan durven aanbieders te investeren.’

Eva Nyst

e.nyst@medischcontact.nl

In het artikel Stelselwijziging vergt dringend "reparatie" beschrijven de artsen en bestuurders Michel Dutrée en Henri Plagge de chaotische situatie door stelselwijzigingen in de verpleging en verzorging.

Hotelketen Van der Valk startte in december een zorgvoorziening, beeld: Raphael Drent
Hotelketen Van der Valk startte in december een zorgvoorziening, beeld: Raphael Drent
<B> PDF van dit artikel </B>
Achter het nieuws ouderenzorg
  • Eva Nyst

    Eva Nyst werd geboren in Australië en groeide op in Middelburg. Ze studeerde filosofie en theologie aan de Universiteit van Amsterdam en werkte twee jaar als journalist bij De Volkskrant. Van 2001 tot 2022 was ze in dienst bij Medisch Contact. Sindsdien is zij werkzaam bij de KNMG als beleidsadviseur.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Heleen Engbers

    Manager Zorghotel De Wartburg, Utrecht

    Dit artikel beschrijft de complexiteit en ontoegankelijkheid van de kortdurende zorg. De financiering zou ‘vergeten zijn’ in de stelselwijziging en Van der Valk Tiel zou het gat in de markt ontdekt hebben dat zorgorganisaties laten liggen. Bijzondere... constateringen, aangezien erkende zorghotels al jarenlang kortdurende zorg bieden, binnen de huidige verzekeringsmogelijkheden. Dat de financiering hiervan complex in elkaar zit, is waar. Een kenmerk van zorghotels is echter dat zij zich hierdoor niet laten afschrikken. Dan waren zij er – net als andere ondernemers in zorgland – niet geweest. Zorghotels realiseren excellente zorg in combinatie met een gastvrij verblijf, ondanks het verzekeringsstelsel.
    De beeldvorming rondom zorghotels is niet altijd positief, noch correct. Medisch specialisten denken bij een zorghotel aan een villa in ‘t Gooi, met een paar vrijwilligers en een plaatselijke fysiotherapeut met te weinig eigen werk. Geen plek voor goede nazorg. Patiënten denken dat verblijf in een zorghotel niet vergoed wordt en daarom slechts weggelegd is voor de happy few.
    De praktijk is anders. Erkende zorghotels (aangesloten bij SNHz) bieden voornamelijk verzekerde zorg: Geriatrische Revalidatiezorg uit het basispakket; Herstelzorg, voor wie aanvullend verzekerd is; en tenslotte Eerstelijnsverblijf. Erkende zorghotels worden getoetst volgens gangbare kwaliteitskeurmerken (HKZ, ISO), waardoor professionaliteit en veiligheid gewaarborgd zijn. Daarnaast leggen zij zichzelf eisen op t.a.v. de hotelfaciliteiten. Kortom: geen betere plek voor kortdurende zorg dan een zorghotel!
    Loopt alles dan op rolletjes, is het artikel overbodig? Nee, dat niet. De financiering is onnodig complex en de tarieven zijn niet altijd kostendekkend. Daarom is bijbetaling soms nodig, hetgeen de toegankelijkheid belemmert. Met een reëel tarief – lager dan de € 250,- van Van der Valk - en minder bureaucratie kunnen alle patiënten die dit nodig hebben, genieten van de kwaliteit van zorghotels.

  • F.Th.M. Smits

    huisarts, Amsterdam Nederland

    Een belangrijk, hier niet genoemd, aspect is de nu vaak matige kwaliteit van de zorg voor patiënten opgenomen op een KDO-bed.Het betreft meestal zieke, hoogbejaarde ouderen met meerdere aandoeningen en medicijnen. Het komt dus m.i. alleen maar goed m...et de kortdurende zorg als KDO-bedden onder leiding en beheer komen te staan van een verpleegkundige.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.