KNMG: de ene zwarte lijst is de andere niet

In een nieuwsbericht van 5 juni meldt de minister dat patiënten dit najaar op internet kunnen zien of beroepsbeoefenaren zijn geschorst of uit hun beroep zijn gezet door een uitspraak van de tuchtrechter. Wat is eigenlijk de toegevoegde waarde van een ‘zwarte lijst’?

Er is veel te doen rondom ‘zwarte lijsten’. Opvallend is dat de ideeën van de medische beroepsgroep daarover, de wensen van de burger en de door de minister voorgestelde invulling, verschillen. In april lanceerde de Orde bijvoorbeeld een registratie- en volglijst voor disfunctionerende specialisten. Die zogenaamde ‘zwarte lijst’ is bedoeld voor medisch specialisten die na het doorlopen van het Modelreglement Disfunctioneren de zwaarste maatregel opgelegd hebben gekregen, namelijk het opzeggen van de toelatingsovereenkomst.1

Het gaat niet om specialisten die een keer de fout zijn ingegaan, maar om artsen die gedurende lange tijd slecht functioneren en niet kunnen of willen verbeteren. De lijst is bedoeld voor raden van bestuur en maatschappen om via de Orde na te kunnen gaan of de medisch specialist wellicht al eens is ‘ontslagen’ wegens disfunctioneren. Deze lijst zou een aanvulling betekenen op de huidige informatie en de kwaliteit van zorg ten goede kunnen komen.

De helft van de Nederlanders wil dat er een zwarte lijst komt van specialisten die medische fouten hebben begaan (Algemeen Dagblad, 12 juni). Maar een lijst waarop alle mogelijke fouten van een arts komen die hij ooit heeft begaan, is zeer ongewenst. Wie bepaalt er immers wanneer een arts op die lijst terechtkomt? En wanneer wordt de arts weer van die lijst geschrapt? Bovendien zegt zo’n lijst nog niets over de daadwerkelijke kwaliteit van een arts. Daarvoor is het noodzakelijk over andere gegevens te beschikken. Het huidige systeem waarbij de tuchtrechter een gemotiveerde uitspraak doet en waarbij alleen de tijdelijke schorsing en de doorhaling worden gepubliceerd, volstaat.

De zwarte lijst van minister Klink tenslotte bevat informatie over beroepsbeoefenaren die geschorst zijn of uit hun beroep zijn gezet na een uitspraak van de tuchtrechter, aldus het nieuwsbericht van 5 juni. Patiënten zouden deze lijst op internet kunnen raadplegen. In het nieuwsbericht staat nog dat de veiligheid en kwaliteit in de zorg essentieel zijn en dat patiënten moeten kunnen nagaan welke artsen in gebreke blijven bij operaties. Het is de vraag of patiënten dat laatste op grond van de beschikbare informatie kunnen achterhalen en of dat überhaupt mogelijk is op grond van uitspraken in individuele tuchtzaken. Wat mij verbaast is dat niemand opmerkt dat het openbare BIG-register de informatie over schorsingen en doorhalingen al bevat, als je zoekt op de naam van een specifieke beroepsbeoefenaar. De informatie in de lijst van Klink is dus niet nieuw, maar wordt hooguit op andere wijze toegankelijk.

Dat er meer transparantie moet komen rondom disfunctionerende artsen is duidelijk. Maar met het opstellen van een ‘zwarte lijst’ alleen ben je er nog niet. En wat is de toegevoegde waarde daarvan naast het bestaande BIG-register? De KNMG-campagne ‘Artsen van Nu’ gooit het over een andere boeg.2 Die campagne is gericht op meer deskundigheid en openheid en roept artsen op zich met betrekking tot hun medisch handelen transparant en toetsbaar op te stellen. Ik denk dat een patiënt meer gebaat is met een Arts van Nu die transparant en open is dan met verschillende ‘zwarte lijsten’.

Diederik van Meersbergen, jurist KNMG
Correspondentie: d.van.meersbergen@fed.knmg.nl

Referenties
1. Model reglement mogelijk disfunctionerende medisch specialist, Orde van medisch specialisten, april 2008, www.orde.nl. 2. Kijk op www.artsenvannu.nl.