Laatste nieuws
Johan Legemaate
2 minuten leestijd
Federatienieuws

KNMG Column: Verwarring rond levensbeëindiging

Plaats een reactie

Op het moment dat ik deze column schrijf, is net bekendgemaakt dat de Amerikaanse comapatiënte Terry Schiavo is overleden. Hieraan ging een uitvoerige juridische strijd vooraf. In de laatste fase daarvan intervenieerden zelfs de Amerikaanse volksvertegenwoordigers en president Bush. Een in onze ogen bizarre inmenging van de politiek in een individuele, medische kwestie. Tot een andere situatie heeft dat niet geleid. Als dit soort zaken in het buitenland aan de orde is, weten de media vaak ook de weg naar de KNMG te vinden. Wat vinden wíj van de betreffende zaak? (Meestal niet zo veel). Zou het in Nederland ook zo kunnen gebeuren? (Soms wel, soms niet). En, zo ja, wat zijn dan hier de regels? (En die leggen we dan uit).



Opvallend is telkens weer de begripsverwarring. In het geval van Terry Schiavo ging het om het staken van een behandeling, maar in de (inter)nationale media werd regelmatig gesproken van euthanasie (zelfs in de berichtgeving in de Nederlandse Volkskrant). In de discussie over de zorgverlening rond het levenseinde worden begrippen en formuleringen nogal eens verschillend geïnterpreteerd. Ook in Nederland komt dat voor, getuige onder meer een opvallend debatje tussen de voorzitter van de commissie-Dijkhuis en een van zijn commissieleden: prof. mr. J.H. Hubben. De aanleiding was een commentaar dat Hubben in januari in het Nederlands Juristenblad publiceerde en waarin hij zich verzette tegen de in de media gewekte suggestie als zou de commissie-Dijkhuis menen dat de Hoge Raad het in zijn uitspraak in de zaak-Brongersma bij het verkeerde eind had. Enkele weken later verweet Dijkhuis Hubben in datzelfde Nederlands Juristenblad een eigen draai aan het rapport te hebben gegeven. Dat roept de vraag op wat de commissie-Dijkhuis nu eigenlijk precies zegt over de Brongersma-uitspraak van de Hoge Raad. De commissie schaart deze uitspraak onder een opvatting over de rol van de arts, die zij te beperkt vindt. De commissie meent namelijk dat ‘situaties van lijden aan het leven niet per definitie binnen of buiten het professioneel domein kunnen worden geplaatst’ (p. 39). Veel duidelijker nog is de commissie op p. 41 van het rapport: ‘De huidige juridische demarcatielijn ( = de uitspraak van de Hoge Raad - JL) lost de problemen in de praktijk niet op en miskent grotendeels de complexiteit van de beoordeling van ‘lijden’ door artsen.’ Deze opvattingen, onderschreven door de voltallige commissie, kunnen mijns inziens tot geen andere conclusie leiden dan dat de commissie de uitspraak van de Hoge Raad te beperkt, te kunstmatig, te zwart-wit vindt.



Wat een geneuzel, zult u misschien zeggen. Die reactie kan ik mij wel voorstellen. Als het gaat om zulke complexe en vaak emotionele zaken als beslissingen rond het levenseinde, wordt discussie over begrippen en formuleringen vaak als theoretisch ervaren. Toch kan het geen kwaad af en toe enige afstand te nemen van de hectiek van de dagelijkse praktijk, en te reflecteren op de manier waarop we het handelen van artsen en andere hulpverleners karakteriseren en etiketteren. Bepaalde begrippen kunnen zeer behulpzaam zijn bij het ordenen van onze gedachten en opvattingen, maar ook kan blijken dat begrippen onjuist of verhullend zijn, of dat zij verschillend worden geïnterpreteerd. Daarover discussiëren kan het handelen in de praktijk wel degelijk vergemakkelijken of een duidelijker plaats geven. Het recentelijk door de KNMG gepubliceerde ‘Kennisdocument Levenseinde’ wil daaraan een bijdrage leveren. Evenals de praktijk is dat document niet statisch. Het zal op gezette tijden worden geactualiseerd. Reacties zijn welkom.



Johan Legemaate, juridisch adviseur en beleidscoördinator gezondheidsrecht, KNMG



Correspondentieadres:

j.legemaate@fed.knmg.nl


Federatienieuws KNMG abstineren
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.