Knieprothese: effectief, maar ook risico’s
Een totale knieprothese vermindert de pijn beter dan een niet-chirurgische aanpak, maar gaat ook gepaard met risico’s. Wel of niet de ingreep laten uitvoeren, zou vooral van de voorkeur van de patiënt moeten afhangen. SØren Skou en anderen presenteren de resultaten van een gerandomiseerde trial naar de knieprothese in de New England Journal of Medicine.
Ze kregen honderd patiënten die vanwege gonartrose in aanmerking kwamen voor een totale knieprothese (TKP) zover om mee te doen aan een gerandomiseerde trial. De helft onderging de operatie met nadien twaalf weken niet-chirurgische behandeling, de andere helft alleen het laatste deel. Dat hield in: fysiotherapie, pijnmedicatie, dieetadvies, educatie en zooltjes. De uitkomst was de verandering in pijn, functioneren en kwaliteit van leven na een jaar.
Van de niet-chirurgische groep onderging een kwart toch de operatie nog voor het jaar om was. In beide groepen namen de klachten af, maar in de chirurgiegroep was dat duidelijk het meest. Wel traden daar veel vaker ernstige complicaties op, zoals veneuze trombose.
Jeffrey Katz schrijft een mooi commentaar bij dit onderzoek. Hij begint met de vraag of dit onderzoek eigenlijk geen ‘parachute trial’ is: hebben we vergelijkend onderzoek nodig om te bewijzen dat een parachute levens kan redden? We weten toch al lang dat knieprotheses goed werken, waarom dan nog onderzoeken? Toch zijn daar genoeg redenen voor: complicaties bij de ingreep, één op de vijf mensen houdt klachten, en er zijn alternatieven. Dat laatste blijkt ook uit deze studie: ook bij de mensen die geen operatie ondergaan, treedt verbetering op. Hoe lang deze aanhoudt, is de vraag. Maar een knieprothese is bij uitstek een ingreep waarbij shared decision making van belang is, om in overleg met de patiënt, rekening houdend met kenmerken en voorkeuren, te bepalen wat de beste strategie is.
Sophie Broersen
N Engl J Med, 2015. Doi: 10.1056/NEJMoa1505467 en 1510312
