Klant is koning op de zorgmarkt (1)

Ik zweer/beloof dat ik de geneeskunst zo goed als ik kan zal uitoefenen ten dienste van mijn medemens. Ik zal zorgen voor zieken, gezondheid bevorderen en lijden verlichten (Nederlandse artseneed). Zo is het ooit begonnen. Inmiddels lijkt deze vorm van geneeskunde ver achter ons te liggen. Niet de dienst aan de medemens staat voorop, maar een markt waar zorg een verhandelbaar goed is geworden. Als ik tenminste J.G.M. van Mierlo mag geloven (MC 47/2004: 1857) ben ik als arts alleen nog maar bezig met transparante producten en een goede prijs-kwaliteitverhouding. Bestaat de medemens overigens ook niet meer, evenals de patiënt. De klant is de nieuwe koning.

Als een leugen maar vaak genoeg wordt herhaald, wordt die op den duur werkelijkheid. Dat gaat ook op voor de zorg als product en marktwerking. Dat een hoogleraar openbare financiën vanuit zijn vakgebied iets zinnigs zou kunnen zeggen over de gezondheidszorg, spreekt boekdelen. Gelukkig maar dat alle artsen in Nederland de eed hebben afgelegd en daar nog steeds in geloven. Daarom worden zieke mensen nog steeds tussendoor geholpen en verlaat menig arts ‘s nachts het bed om te gaan helpen. Niet omdat daar prikkels voor zijn. Gelukkig kennen mensen nog steeds andere drijfveren dan geld.

Als het aan van Mierlo - en in zijn kielzog onze overheid - ligt, is het daar snel mee afgelopen. Voor hen geldt de nieuwe revolutie: alle menselijk contact, alles van waarde kan in geld worden uitgedrukt. Het geld dat nog de enige drijfveer blijkt te zijn waarom we als mensen iets doen. Prikkels heet dat. Bij een stijgend opleidingsniveau en toename van de kenniseconomie kan ieder, met internet aan zijn zijde, zelf beslissen. Een gedroomde wereld om van te rillen. Wie spreekuur doet weet beter.

Amstelveen, november 2004

dr. H.J. Voerman, internist