Laatste nieuws
Heleen Croonen
3 minuten leestijd
Wetenschap

Kinkhoestvaccin blijft zorgenkindje

Plaats een reactie

Tien jaar geleden werd het cellulaire kinkhoestvaccin vervangen door de acellulaire variant. De verwachtingen waren hooggespannen, maar inmiddels weten we dat het acellulaire vaccin ook tekortschiet. Er is een beter vaccin nodig, vooral voor bescherming van jonge zuigelingen. Mogelijk zelfs al in de buik.

De huidige acellulaire vaccins beschermen onvoldoende tegen kinkhoest. De Gezondheidsraad zegt het en het blijkt uit de surveillance van het RIVM, ziet Marina Conyn. Zij is arts-epidemioloog en samen met haar collega’s van het RIVM ziet zij de ontwikkeling met lede ogen aan. Gegevens over uitbraken in andere landen, zoals Amerika, geven hetzelfde beeld. Er blijft behoefte aan betere vaccins tegen kinkhoest, volgens het RIVM.

Tien jaar geleden waren de verwachtingen voor het acellulaire vaccin nog hooggespannen. GSK stelde destijds nog in De Telegraaf dat het ‘absoluut wenselijk, ja zelfs noodzakelijk is dat twee miljoen kinderen opnieuw worden gevaccineerd tegen kinkhoest’.

Het combinatievaccin Infanrix hexa van GSK, met het acellulaire kinkhoestonderdeel, is sinds 2006 opgenomen in het rijkvaccinatieprogramma. De afgelopen jaren was dit het enige beschikbare combinatievaccin, maar sinds kort is er een nieuw vaccin op de markt: Hexyon van Sanofi Pasteur MSD. Het bevat twee componenten tegen kinkhoest, en niet drie, zoals Infanrix van GSK. Hexyon heeft geen pertactine, een kinkhoestcomponent die in 2004 nog werd vereist voor opname in het rijksvaccinatieprogramma. De Gezondheidsraad hecht anno nu niet meer zo aan pertactine, volgens het advies van eind maart: ‘Er is op dit moment onvoldoende kennis over welke bacterie-onderdelen nodig zijn voor een beschermende afweerreactie bij kinkhoest.’

Er zijn aanwijzingen dat de werkzaamheid van Infanrix hexa groter is dan die van Hexyon, maar de gegevens daarover zijn beperkt, zo legt de Gezondheidsraad zijn twijfels bloot in het advies. Verderop staat weer: ‘In een strak programma als het Nederlandse Rijksvaccinatieprogramma, lijkt echter met beide combinatievaccins een goede effectiviteit in de bestrijding van kinkhoest mogelijk.’ Het persbericht van de raad spreekt echter andere taal: ‘Vooralsnog houdt het huidige combinatievaccin de voorkeur’. 

Aan minister Schippers nu de taak om een beslissing te nemen met dit weifelende advies in de hand. Ze zal de komende periode besluiten of ze een aanbesteding zal doen tussen deze twee vaccins, of dat ze alleen Infanrix Hexa met pertactine in het Rijksvaccinatieprogramma wil houden. Wanneer ze kiest voor Hexyon en dit product wint de aanbesteding, dan beveelt de Gezondheidsraad extra onderzoek aan. ‘Het gaat niet alleen om de reguliere surveillance’, licht Conyn van het RIVM toe. ‘Er moet dan ook gericht onderzoek worden gedaan, zoals bij prematuren. Dat vraagt een gedegen voorbereiding en extra geld.’

Het RIVM doet op dit moment onderzoek naar betere bescherming van nog niet gevaccineerde zuigelingen tegen kinkhoest. Conyn: ‘Als zuigelingen nog té jong zijn voor vaccinatie, dus jonger dan twee maanden, dan kan met een zogenoemde cocooning-vaccinatie de zuigeling indirect beschermd worden. Dit houdt in dat degenen in de buurt van de zuigeling goed gevaccineerd moeten zijn tegen kinkhoest, zodat ze de infectie niet kunnen doorgeven. Ook vaccinatie van de zwangere moeder kan daaraan bijdragen, doordat ze na een oppepvaccinatie meer antistoffen meegeeft aan haar kind via de placenta. Bovendien draagt ze dan zelf de kinkhoest niet meer aan haar kind over. In zo'n 40 procent van de met kinkhoest in het ziekenhuis opgenomen zuigelingen bleek de moeder de bron van de besmetting.’

De Gezondheidsraad werkt aan een nieuw advies over de vaccinatiestrategie bij jonge zuigelingen. Het RIVM en het Radboudumc hebben intussen de krachten gebundeld en dat heeft nieuwe veelbelovende antigenen opgeleverd voor vaccinatie tegen kinkhoest. Er zijn gesprekken geweest met de industrie. Conyn:  ‘We hebben de kennis en de mensen, maar er is meer geld nodig.’

Heleen Croonen

Lees ook:



© Thinkstock
© Thinkstock
Wetenschap kinkhoest RIVM rijksvaccinatieprogramma GSK
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.