Kinderallergie stelt artsen nog voor raadsels

‘Allergie is een echte volksziekte geworden, waardoor het nodig is om hier meer aandacht aan te besteden in de gezondheidszorg.’ Dat zei de eerste Nederlandse hoogleraar kinderallergologie Ewoud Dubois begin deze maand tijdens zijn oratie in Groningen.

Voedselallergie komt pas de laatste decennia meer voor, net als de ernstige vormen ervan, zo hield Dubois zijn gehoor voor. Volgens de laatste peilingen heeft ongeveer 6 procent van de kinderen en 2 procent van de volwassenen een voedselallergie.

Het denken over allergische ziekten is de laatste jaren bepaald door de hygiënehypothese, ondersteund door tal van onderzoeken die laten zien dat betere hygiëne en meer allergie samengaan, en andersom. Ook van invloed is het begrip immunologische tolerantie. Voor het tot stand brengen van tolerantie moet er blootstelling aan allergenen zijn. Die kan dus leiden tot allergie of tot tolerantie, afhankelijk van wanneer en hoe die blootstelling plaatsvindt.

De basis van preventie van allergie kan immunotherapie zijn, stelt Dubois vast. Deze behandeling wordt nu gebruikt bij jonge kinderen met hooikoorts om te kijken of de ontwikkeling van astma zou kunnen worden tegengegaan: ‘Er komt beduidend minder astma in de behandelde groep voor dan bij de kinderen die alleen werden behandeld  met de hiervoor gebruikelijke medicijnen. Het verschil is na tien jaar nog steeds aanwezig.’ Er wordt gewerkt aan verbetering van deze behandeling, door bijvoorbeeld een vorm te maken die via de mond werkzaam is.

Onderzoek naar allergie is mogelijk op basis van bloedonderzoek of huidtesten. Deze testen kunnen de kenmerkende IgE-antistoffen tegen voedingsmiddelen aantonen, maar dat is niet voldoende om met redelijke zekerheid voedselallergie vast te stellen, zegt Dubois. Het eerste probleem is dat mensen allergisch kunnen zijn voor voeding terwijl bijvoorbeeld de IgE-test in het bloed negatief is. Bovendien is bij een wat hogere bloedspiegel van IgE-antistoffen tegen pinda’s de kans om er allergisch op te reageren ‘slechts’ 50 procent. Er blijft dus een grote mate van onzekerheid.

Met het instellen van de kinderallergologie als subspecialisme wil Dubois een ‘kwaliteitsslag’ maken. Hij verwacht dat de eerste opleiding in deze richting in Groningen zal komen. << ILS