Kankermedicijn wellicht nuttig tegen hiv

Onderzoekers van de universiteit van North Carolina denken een doorbraak te hebben bereikt in het hiv/aids-onderzoek. Zij vonden dat het chemotherapeuticum vorinostat genexpressie van hiv-1 kan uitlokken in geïnfecteerde T-cellen die geen virale genen tot uitdrukking brengen. De hoop is dat deze cellen en het virus daarna opgeruimd kunnen worden. Maar of dat zo is, is onzeker. N. Archin e.a. beschrijven hun resultaten in Nature.

Hiv kan latent aanwezig zijn in een deel van de CD4-T-cellen, de memory-T-cellen, waardoor het immuunsysteem deze niet als geïnfecteerd herkent. Uit reageerbuisonderzoek was al bekend dat vorinostat – een histondeacetylaseremmer die ingezet wordt bij cutaan T-cellymfoom – deze latente cellen kan aanzetten tot expressie. Of het ook in vivo werkt, was onbekend.

Bij 16 hiv-positieve patiënten is eerst in het lab bekeken of hun memory-T-cellen iets deden op vorinostat. Bij 5 mensen was dat niet het geval, van de overige 11 deden er 8 mee aan een klinische studie. Zij kregen twee maal een dosis vorinostat waarna werd gekeken of de expressie van hiv-RNA in memory-T-cellen toenam. Dat was zo, de concentratie nam gemiddeld 5 keer in hoeveelheid toe. De totale hoeveelheid hiv-RNA nam niet significant toe.

Kortom: een veelbelovende invalshoek voor hiv-therapie, maar omgeven met veel vragen, zoals ook Steven Deeks in een begeleidend commentaar zegt: want of de cellen na activatie ook daadwerkelijk vernietigd worden door het virus zelf of door het immuunsysteem is niet duidelijk.

Sophie Broersen

Bronnen:

• Nature 2012, 487: 482-6 en 439-40, doi: 10.1038/nature11286 en /487439a
• Administration of vorinostat disrupts HIV-1 latency in patients on antiretroviral therapy 
• HIV: Shock and kill

Lees ook:

• Vergrijzing hiv in Sub-Saharisch Afrika 
• Preventief medicijn hiv goedgekeurd 
• Vroege hiv-behandeling beter