Jongeren geen risicogroep H1N1

Nieuwe Influenza valt tot nu toe mee

De meeste besmettingen van de Nieuwe Influenza H1N1 vinden plaats onder jongeren. Toch zijn jongeren geen aparte risicogroep in het beleid van het RIVM.

Het RIVM maakte vorige week vrijdag het nieuwe griepbeleid bekend. Diagnostiek wordt niet meer standaard uitgevoerd, maar nog wel aangeraden bij zwangeren in hun derde trimester en bij patiënten met een indicatie voor opname in het ziekenhuis. De meldingsplicht geldt alleen nog voor patiënten die zijn opgenomen in het ziekenhuis met Nieuwe Influenza of eraan zijn overleden.

Het tot nog toe milde verloop van de griep was aanleiding tot dit gewijzigde beleid, evenals de inperking van het voorschrijven van oseltamivir (Tamiflu) tot zwangeren in derde trimester, de doelgroep van de jaarlijkse griepprik, kinderen jonger dan 2 jaar en mensen met een ernstige immuunstoornis of een gecompliceerd verloop. Jongeren horen niet tot de risicogroepen, terwijl die wel bevattelijker zouden zijn. De piek van besmettingen in het buitenland en in Nederland ligt bij de leeftijdsgroep van 15 tot en met 29 jaar, zo laten de nieuwe cijfers van het RIVM zien.

Jonas Bader, huisarts werkzaam bij Bureau Studentenartsen van de Universiteit van Amsterdam, ziet geen toeloop van besmette studenten. Sterker nog, het enige geval van Nieuwe Influenza dat hij in het relatief sterk besmette Amsterdam zag, was in zijn eigen huisartsenpraktijk en niet bij het Bureau Studentenartsen.

In overleg met de directie van de UVA is besloten de studentenpopulatie hetzelfde te behandelen als de reguliere bevolking. Naast die ene besmette patiënt zijn er meer mensen van wie Bader denkt dat ze besmet zijn met de nieuwe griep. Al voordat het RIVM het nieuwe beleid afkondigde, achtte hij een test of behandeling niet nodig. ‘Het duurt drie tot vier dagen voordat de uitslag van de test binnen is, dus het zou dan al te laat zijn voor behandeling.’

De nieuwe influenza presenteert zich als een gewone seizoensgriep en maatregelen zoals het afzeggen van grote evenementen zijn daarom overdreven, vindt Bader. ‘Er zijn genoeg huisartsen die de griep op zijn beloop laten, nu deze zich nog mild presenteert. Mensen bouwen daarmee immuniteit op’, aldus de huisarts. 

Uitgaansvakantie
Geert van Nispen, bedrijfsarts bij ArboNed, heeft ook contact gehad met besmette patiënten, onder wie twee jongeren die de griep hebben opgelopen tijdens een uitgaansvakantie in Spanje. Ongeveer 80 procent van de huidige patiënten heeft de besmetting in het buitenland opgelopen in uitgaansgelegenheden schat Van Nispen. ‘Door het uitgaan slaat de vermoeidheid toe en is men bevattelijker, de overdraagbaarheid is daarmee groter.’

Van Nispen is geen aanhanger van de theorie dat het virus van de Nieuwe Influenza ongeveer hetzelfde virus betreft als het virus dat in 1918 miljoenen slachtoffers maakte, met name in de leeftijdsgroep van 15 tot 45 jaar. ‘Vijftigplussers raken minder vaak besmet doordat ze minder in uitgaansgelegenheden komen en ook minder snel een reis zullen maken naar Mexico, maar dat betekent niet dat ze minder bevattelijk zijn voor de nieuwe influenza.’

Wanneer het toch een variant is van dat oude virus uit 1918, dan nog zal het grote aantal dodelijke slachtoffers van weleer niet worden gehaald, verwacht de bedrijfsarts. De meeste mensen overleden door een pneumokokken-pneumonie, waarvoor nu antibiotica beschikbaar zijn.

Opgeklopte verkoudheid
Bedrijfsarts Van Nispen krijgt veel verontruste reacties van bedrijven. ‘Een werkgever vroeg of hij een jonge werknemer die op vakantie wil naar Mexico, naderhand de toegang tot het werk kon verbieden. Dat kan natuurlijk niet, tenzij de jongen meer dan 38 graden koorts heeft’, zegt Van Nispen. ‘Daarnaast zijn er bedrijven die blootgestelde mensen in quarantaine willen stellen, of een recept vragen voor een paar duizend doosjes oseltamivir of zanamivir.’

De bedrijfsarts heeft er een hele taak aan om de bedrijven gerust te stellen en te overtuigen dat grootschalig gebruik van de virale remmers resistentierisico behelst. ‘Tegen de kerst zal iedereen besmet zijn geraakt met de nieuwe influenza, en een deel van de bevolking zal ziek zijn geworden. De nieuwe influenza laat een ziektebeeld zien dat nog het meest weg heeft van een opgeklopte verkoudheid van drie tot vier dagen. Als ik het zelf zou krijgen, dan zou ik een borrel nemen en rustig voor de tv wachten tot de griep over is’, aldus van Nispen, die vanwege diabetes tot de risicogroepen behoort.

Uitzondering is voor hem de risicogroep van de zwangere vrouwen. Voornaamste reden is niet de griep zelf, maar het feit dat veel medicatie risico’s geeft voor moeder en kind. Reden voor Van Nispen om werkgevers te adviseren om zwangere werknemers zoveel mogelijk thuis te laten werken gedurende de aanstaande uitbraak. Het RIVM noemt de diafragmaverhoging bij zwangerschap, die bij een longontsteking voor extra ademhalingsproblemen kan zorgen.

Vergaderingen mijden
In de praktijk blijkt dat niet het hele gezin van een besmette patiënt ziek wordt, dus de overdraagbaarheid van het virus lijkt mee te vallen. Voor besmetting is een ruime blootstelling aan het virus nodig, aldus Van Nispen. Dit kan worden voorkomen met de bekende hygiënemaatregelen als handen wassen en vergaderingen mijden, maar ook door de airconditioning zo in te stellen, dat er maximaal lucht van buiten wordt aangezogen en lucht met virusdeeltjes minimaal circuleert.

Over een jaar is iedereen immuun, of door vaccinatie, of door de griep te hebben doorgemaakt. Het curatieve zorgpersoneel met patiëntencontact krijgt voorrang bij de landelijke vaccinatie tegen de griep. Verplicht stellen stuit op ethische bezwaren. Van Nispen: ‘Personeel dat vaccinatie weigert, zou je tijdelijk ander werk kunnen geven, tot de epidemie voorbij is. Met mensen die de griep al hebben doorgemaakt, hoef je de discussie niet aan te gaan, want zij hebben de vaccinatie niet nodig.’

Op de website van Medisch Contact geeft 64 procent van de stemmers aan, zich te laten vaccineren tegen de nieuwe influenza. Voorstanders van vaccinatie vinden artsen die het niet doen een ‘gevaar voor hun patiënten’ en zien het als een sociale plicht. Tegenstanders spreken van paniekzaaierij en geloven niet in een veilig vaccin in een productietijd van zes maanden.

Dat de nieuwe influenza tot nu toe meevalt in presentatie en verspreiding, leidt tot toenemend gemor onder huisartsen over de uitgebreide overheidsmaatregelen. ‘Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat bepaalde beleidsmakers en zogenaamde deskundigen er belang bij hebben de zaak op te kloppen’, aldus Peter Dokter, huisarts in Musselkanaal. ‘In mijn ogen wordt een en ander overtrokken en wordt het tijd voor een krachtig tegengeluid vanuit de huisartsgeneeskunde om aan deze bangmakerij een eind te maken.’ In het licht van de 60 miljoen euro aan bezuinigingen roept de huisarts daarom op tot een adequaat tarief voor het afnemen van kweken.

Heleen Croonen

Samenvatting
- De Nieuwe Influenza H1N1 presenteert zich mild en is weinig overdraagbaar. 
- De piek van besmettingen zit bij de jongeren, waarschijnlijk door hun gedrag.
- Veel artsen vinden de griepkwestie opgeklopt en ergeren zich aan de uitgebreide maatregelen.
-  Volgens een poll van Medisch Contact gaat 64 procent van de artsen zich laten vaccineren.

PDF van dit artikel

Medisch Contact-dossier Griep