‘Inzicht in opbouw medicijnkosten leidt tot hogere prijs’

Eisen dat farmaceuten inzicht geven in de opbouw van hun geneesmiddelenprijzen kan leiden tot hogere prijzen. Daarvoor waarschuwt zorgeconoom Marcel Canoy op het kabinetsvoornemen om bij geneesmiddelenfabrikanten aan te dringen op meer openheid daarover.

‘We gaan de wedstrijd aan of we afspraken kunnen maken met farmaceuten om hun kosten inzichtelijk te maken’, aldus een strijdvaardige VWS-minister Bruno Bruins (Medische Zorg) woensdagochtend tijdens de vijfde editie van het Ontbijt met de minister, de jaarlijkse bijeenkomst van Medisch Contact waar de VWS-minister na Prinsjesdag een toelichting geeft op zijn begroting. ‘Farmaceuten, laat maar zien wat een medicijn kost. Je mag redelijke prijzen vragen en marktexclusiviteit gedurende een afgebakende periode is te billijken als er redelijke kosten aan een prijs ten grondslag liggen.’

Canoy, ook economisch adviseur bij toezichthouder Autoriteit Consument & Markt, noemt deze zoektocht naar transparantie een ‘heilloze weg’. Hij voorziet dat het ertoe leidt dat fabrikanten juist hogere prijzen gaan vragen, een verklaring bij die prijs noemen, en de prijs  vervolgens legitimeren door te wijzen op het feit dat ze er openheid over hebben gegeven.

Dergelijke transparantie heeft volgens hem geen functie, omdat het volgens Canoy niet mogelijk is om vervolgens als overheid maximale medicijnprijzen op te leggen als je de gevraagde prijs niet billijk acht. Prijzen van geneesmiddelen laten zich niet reguleren zoals de maximale prijzen die energienetbeheerders en spoorwegbeheerders van de toezichthouder mogen vragen voor het gebruik van hun infrastructuur, benadrukt Canoy. ‘Van zulke vaste infrastructuur weet je wat er ligt en welke kosten je daaraan kunt toerekenen. Maar hoe wil je dat bij farmaceuten doen? Hoe wil je de kosten berekenen van hun individuele producten? Hoe wil je ze bijvoorbeeld compenseren voor mislukkingen?’

Alleen in uitzonderlijke gevallen waarbij farmaceuten de prijs voor hun geneesmiddel plotseling fors opschroeven kan het nuttig zijn inzicht in de kosten te eisen, nuanceert Canoy. Als voorbeeld noemt hij fabrikant Leadiant, die het oorspronkelijk voor de behandeling van galstenen ontwikkelde middel CDCA veel duurder maakte voor de toepassing rond de zeldzame stofwisselingsziekte CTX.

Canoy ziet meer heil in transparantie over de uitkomst van prijsonderhandelingen die de overheid nu voert met fabrikanten van dure medicijnen, als manier om de markt open te breken. Volgens Bruins eisen ‘pillenboeren’ echter vertrouwelijkheid over de uitkomsten, en willen anders geen onderhandelingen aangaan.